YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/4225
KARAR NO : 2022/6079
KARAR TARİHİ : 23.06.2022

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Yenileme Kadastrosuna İtiraz

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Mut İlçesi Geçimli Köyü … Mevkii 101 ada 950 parsel sayılı taşınmazın 5.530,00 m2 lik taşınmazın maliki olduğunu, 2011 yılında yenileme çalışmalarının yapıldığını, taşınmazın 118 ada 1 parsel numarası alarak yeni tapu kaydının verildiğini, yenileme çalışmalarına göre taşınmazın 1500 metrekare küçüldüğünü, aynı yerde davalı … ait olan 118 ada 2 parsel sayılı taşınmazın büyüdüğünü ileri sürerek 118 ada 2 parselin zeminde gösterecekleri yaklaşık 1500 m2 lik kısmın iptali ile 118 ada 1 parsele eklenmek sureti ile tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı cevap dilekçesinde; taşınmaz değerinin düşük gösterildiğini, kadastro çalışmalarının usulüne uygun yapıldığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mankemece yapılan yargılama sonucunda; davacının davasının kısmen kabulü ile, … İli Mut İlçesi Geçimli Köyü … Mevkii 118 ada 2 parsel sayılı taşınmazın tapusunun kısmen iptali ile, fen bilirkişisinin 05.01.2015 tarihli raporuna ekli krokide A harfi ve yeşil boyalı olarak gösterilen 97,32 m²’lik kısmın yeni parsel numarası verilerek davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
Anılan hüküm, temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay 16. Hukuk Dairesinin 19.03.2018 tarihli ve 2015/19979 Esas, 2018/1929 Karar sayılı ilamı ile bozulmuştur. Bozma ilamında “tesis kadastrosu sırasında düzenlenen çekişmeli taşınmaz ve komşularını gösterir pafta haritası, tesis ve uygulama kadastrosu tutanakları ve dayanakları, ölçü krokisi, hesap cetveli, ölçü cetveli, tesis kadastrosunun yapıldığı tarihe en yakın tarihli … fotoğrafları, temin edilebilen en eski ve güncel ortofoto ve uydu fotoğrafları gibi belgelerin getirtilerek dosyasına konulması, daha sonra harita mühendisi ya da jeodezi ve fotogrametri uzmanı sıfatına sahip üç kişilik bilirkişi kurulu eliyle yöntemine uygun bir şekilde inceleme ve araştırma yapılması, toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi” gereğine değinilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda; davacının davasının kısmen kabulü ile, … İli Mut İlçesi Geçimli Köyü … Mevkii 118 ada 2 parsel sayılı taşınmazın tapusunun kısmen iptali ile, fen bilirkişisinin 10.09.2019 tarihli raporuna ekli krokide A harfi ve sınırları yeşil kalem ile gösterilen 1063.53 m²’lik kısmın davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Uygulama kadastrosu yapılırken öncelikle zeminde bulunan ve tesis kadastrosu tarihinde mevcut olan sabit nokta ve sınırlardan, aynı döneme ya da yöreye ait farklı amaçlarla üretilmiş haritalar ile benzeri verilerden yararlanılarak yapılan teknik çalışmalarla, tesis kadastrosuna ait pafta haritaları ortofoto üzerine işlenmekte; haritanın zemine uygun olmaması halinde farklılıkların nerelerden ve hangi sebeplerden kaynaklandığı tespit edilip varsa hatalar yöntemine uygun şekilde giderilmekte, düzenlenen ada raporu ile yapılan teknik çalışmalar ve gerekçeleri açıklanmakta; bundan sonra yukarıda açıklanan ilkeler çerçevesinde taşınmazların bütün sınırları tek tek değerlendirmeye tabi tutularak ilk tesis kadastrosu sırasındaki gerçek fiili duruma ulaşılmaya çalışılarak, uygulama tutanağı düzenlenmekte ve uygulama kadastrosu haritaları üretilmektedir. İşte, uygulama kadastrosuna itiraz davaları, uygulama kadastrosu faaliyetinin yöntemine uygun yapılıp yapılmadığının denetlenmesine yönelik davalardır. Bu nedenle mahkemelerce, uygulama faaliyetine eşdeğer ve amaca uygun bir araştırma yapılması zorunludur.
Somut olayda her ne kadar mahkemece bozma ilamına uyulmuş ise de bozma ilamının gerekleri yerine getirilmemiştir. Yargıtay 16. Hukuk Dairesinin yukarıda değinilen bozma ilamında “raporun denetime elverişli olması için fen bilirkişisinden, düzenleyeceği haritalardan iki tanesinde … fotoğrafı üzerinde, iki tanesinde ise ortofoto (yoksa uydu fotoğrafı) üzerinde ilk tesis kadastrosu paftası ve uygulama kadastrosu paftasını çakıştırmasının istenmesi; çakıştırmaların birer tanesinin ada bazında değerlendirme yapmaya elverişli geniş ölçekli olmasının, diğerinin ise çekişmeli taşınmaz ve çevresini gösterir şekilde daha dar ölçekli olmasının istenmesi; fen bilirkişi haritasında, uygulama kadastrosunda yanlışlık varsa, infazı kabil bir hükme esas olmak üzere doğru sınırların nasıl olması gerektiğinin de gösterilmesi gerekliği” belirtilmiş ancak mahkemece bozmaya uygun bir rapor alınmamıştır.
Hal böyle olunca, Mahkemece uygulama kadastrosuna ilişkin tüm bilgi ve belgeler getirtildikten sonra harita mühendisi ya da jeodezi ve fotogrametri uzmanı sıfatına sahip üç kişilik bilirkişi kurulu eliyle bozma ilamlarında belirtilen esaslara uygun şekilde inceleme ve araştırma yapılarak denetime uygun rapor alınmalı, toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan kabulü ile Yerel Mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK’nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla uygulanacak olan 1086 sayılı HUMK’un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK’un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine,
harçtan muaf olduğundan Hazineden harç alınmasına yer olmadığına 23.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.