YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/17114
KARAR NO : 2023/1939
KARAR TARİHİ : 30.03.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/1565 E., 2021/2003 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 11. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/89 E., 2019/307 K.
Taraflar arasındaki galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince birleşen 2016/189 Esas sayılı dosya yönünden davanın reddine, asıl ve birleşen 2016/132 Esas sayılı dosyalar yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı … vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı … vekili dava dilekçesinde; davacının Mazbut Kaptan-ı Derya Kaymak … Paşa Vakfı’nın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespitini istemiştir.
2. Birleşen … 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/189 Esas sayılı dosyası üzerinden davacı … vekili dava dilekçesinde; davacının Mazbut Kaptan-ı Derya Kaymak … Paşa Vakfı’nın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespitini istemiştir.
davadan 13/06/2016 tarihli dilekçe ile feragat edilmiş,
3. Birleşen … 23. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/132 Esas sayılı dosyası üzerinden davacı … vekili dava dilekçesinde; davacının Mazbut Kaptan-ı Derya Kaymak … Paşa Vakfı’nın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespitini istemiştir.
4.Yargılama sırasında aralarında fiili ve hukuki bağlantı bulunduğu gerekçesiyle davaların birleştirilmesine karar verilmiştir.
II. CEVAP
Davalı … vekili cevap dilekçesinde; asıl ve birleşen dosya davacılarının dava konusu Vakfın evlatlarından …’un kızları olduğunu, kendilerine 2004 yılından 2014 yılı sonuna kadar galle ödemesinin yapıldığını, ancak yapılan inceleme neticesinde vakfiyede 1.batın ile 2.ve 3.batında yer alan evlarlara farklı oranlarda pay verildiği dikkate alındığında, vakıf evladı olduğu karar altına alınan …’un mahkeme kararında hangi batından geldiğine dair bir ibarenin yer almadığından ilgililere yapılmakta olan galle ödemelerinin durdurulmasına karar verildiğini ve bu nedenle davacılara 2015 yılında galle ödemesi yapılmadığını, önceden yapılan ödemeler için ise yasal işlem başlatıldığını belirterek asıl ve birleşen davaların reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
1. … 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/189 Esas sayılı dosya üzerinden açılan davadan 13.06.2016 tarihli dilekçe ile feragat edildiği, fakat 05.08.2016 tarihli celsede feragatin maddi hatadan kaynaklandığının belirtildiği, akabinde anılan Mahkeme tarafından birleştirme kararı tesis edildiği, birleştirme sonrası 18.06.2019 tarihli celsede … 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/189 Esas sayılı dosya üzerinden açılan davadan yeniden feragat beyanı dile getirildiği gerekçesi ile ilgili dava yönünden dava şartı (kesin hüküm) yokluğundan reddine karar verilmiştir.
2. Asıl ve birleşen … 23. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/132 Esas sayılı dosyada, davacılar … ve …’un Kaptan-ı Derya Kaymak … Paşa Vakfı’nın galleye müstehak vakıf evladı olup olmadıkları noktasında toplandığı, davacılara 2014 yılına kadar galle fazlası ödendiği, ancak … Kültür Tescil Daire Başkanlığı’nın raporu doğrultusunda bu ödemelere son verildiğinin uyuşmazlık dışı olduğu, Kültür Tescil Daire Başkanlığı raporunda; Kaymak … Paşa Vakfı’nın neslinin tükenmesi ve vakfiyede sulbi evlatların nesli haricinde başka kimseye yönelik intifa şartı bulunmaması sebebiyle davacılara galle fazlası ödenmemesi gerektiğinin belirtildiği, dosya kapsamında alınan bilirkişi raporunda ise; şahsiyet kayıt örneğinde özellikle zikredilen evladı vakıf teriminin Kaymak … Paşa’nın neslinin … Hanım’ın soyuyla birleşebilme ihtimalini gösterdiği, zira aynı şahsiyet kayıt örneğinde yer alan ve … Hanım’ın soyundan gelen Şerife Hatice Hanımla ana bir baba ayrı kardeş Mehmet Bey İbn Defterdarı Esbak … Paşa Vakfı mütevellilerinden Müştak Bey’den “Akraba” şeklinde söz edildiği, Müştak Bey’in, Hatice Hanım’ın soyundan olduğu, bu ayrıntıya rağmen Kaymak … Paşa ile batın farklılığından söz edilebilmesinin mümkün olmayacağı, dolayısıyla galleye müstehak evlat listesinde yer alan … mirasçıları olan davacıların da galleye müstehak vakıf evladı sayılması gerektiği yönündeki rapor doğrultusunda asıl ve birleşen … 23. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/132 Esas sayılı dosya üzerinden açılan davaların kabulü ile davacıların Kaptan-ı Derya Kaymak … Paşa Vakfı’nın galleye müstehak vakıf evladı olduklarının tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı … (VGM) vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı VGM vekili istinaf başvuru dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi kararının, davacıların vakfeden ile olması gereken soybağı ve sözkonusu vakfa ait vakıfnamede öngörülen galleye müstehak evladiyet şartlarının gerçekleştiğine açıklık getirmediğini, Kaymak … Paşa Vakfı kurucusu Kaymak … Paşa’nın nesli tükendiğinden ve vakfiyesinde sulbi/öz evlatlarının neslinden başka kimseye yönelik intifa şartı bulunmadığından dolayı, anılan vakıftan herhangi bir kimseye intifa tesisi yapılmasının vakfiye şartına aykırı olduğunu, mahkemenin objektiflikten uzak, bilimsel denetime elverişli olmayan bilirkişi raporuna dayanarak hüküm kurduğunu savunarak İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasını ve davanın tümden reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (AHM) 11.03.2003 tarihli ve 2000/757 Esas, 2003/90 Karar sayılı kesinleşmiş mahkeme kararı ile asıl ve birleşen dosya davacılarının babası …’un Kaptan-ı Derya Kaymak … Paşa Vakfı’nın galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verildiği, İlk Derece Mahkemesi tarafından alınan bilirkişi raporunda; şahsiyet kayıt örneğinde özellikle zikredilen evladı vakıf teriminin Kaymak … Paşa’nın neslinin … Hanım’ın soyuyla birleşebilme ihtimalini gösterdiği, zira aynı şahsiyet kayıt örneğinde yer alan ve … Hanım’ın soyundan gelen … Hanım ile ana bir baba ayrı kardeş Mehmet Bey İbn Defterdarı Esbak … Paşa Vakfı mütevellilerinden Müştak Bey’den “Akraba” şeklinde söz edildiği, …. Bey’in, … Hanım’ın soyundan olduğu, bu ayrıntıya rağmen Kaymak … Paşa ile batın farklılığından söz edilebilmesinin mümkün olmayacağı, dolayısıyla galleye müstehak evlat listesinde yer alan … mirasçıları olan davacıların da galleye müstehak vakıf evladı sayılması gerektiğinin belirtildiği, somut olaya gelince; …’un kızları olan asıl dosya davacısı … ile birleşen … 23. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/132 esas sayılı dosya davacısı …’un Merzifonlu Kara … Paşa Vakfı vakıf evladı oldukları, Kaymak … Paşa Vakfı’nın ise galleye müstehak vakıf evladı oldukları şahsiyet kaydıyla kesin olan … Bey’in soyundan geldikleri nüfus kayıtlarına göre de sabit bulunduğundan ayrıca Vakıflar Genel Müdürlüğünün davacıların dayandığı … 3. AHM’nin 11.03.2003 tarih ve 2000/757 Esas, 2003/90 Karar sayılı kesinleşmiş mahkeme kararına karşı açtığı yargılamanın iadesi davasının da reddine karar verildiği ve kararın kesinleştiği tespit edildiğinden bu durumda davacıların dava konusu Kaymak … Paşa Vakfı gallesine müstehak olduklarının ispatlandığı anlaşılmakla davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) HMK 353/(1)-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı VGM vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı VGM vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık,vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369/1, 370 ve 371 inci maddeleri, 5737 sayılı Vakıflar Kanunu’nun (5737 sayılı Kanun) 3 ve 6 ıncı maddeleri, Vakıflar Yönetmeliğinin 23, 28, 53 ve 55 inci maddeleri, 24.02.1943 tarihli ve 1942/27 Esas, 1943/11 Karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kurallarına, 6100 sayılı Kanun’un 369/1 inci maddesi de gözetilerek yapılan incelemede aynı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden biri de bulunmadığına göre, İlk Derece Mahkemesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararlarındaki gerekçeler dikkate alındığında temyizen incelenen karar usul ve kanuna uygun olup davalı … vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR :
Açıklanan sebeplerle ;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA,
59,30 TL peşin harcın onama harcına mahsubu ile kalan 120,60 TL’nin temyiz edenden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,30.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.