YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/14815
KARAR NO : 2023/5915
KARAR TARİHİ : 07.11.2023

MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2020/16 E., 2021/6 K.
…
…
KARAR : Davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2012/2 E., 2012/1 K.
DAVACILAR : 1. …
2. …
…

…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2008/80 E., 2008/28 K.
…

…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2007/53 E., 2008/21 K.
…
…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2007/51 E., 2008/20 K.
…

…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2007/51 E., 2008/20 K.
DAVALILAR : Hazine vd.
…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2008/97 E., 2008/32 K.
…

…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2008/81 E., 2008/29 K.
…

…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2007/44 E., 2008/19 K.
…

…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2008/83 E., 2008/30 K.
…
…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2008/7 E., 2008/26 K.
…
…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2008/1 E., 2008/25 K.
…
…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2008/96 E., 2008/31 K.
…
…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2007/55 E., 2008/23 K.
…
…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2007/15 E., 2008/16 K.
…
…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2007/24 E., 2008/17 K.
…
…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2012/3 E., 2012/2 K.
…
…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2007/57 E., 2008/24 K.
…
…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2007/54 E., 2008/22 K.
…
…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2008/12 E., 2008/27 K.
…
…

BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2011/3 E., 2011/8 K.
…
…
BİRLEŞEN DAVA DOSYASI :
MAHKEMESİ : …Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2012/10 E., 2013/1 K.
…
…

Taraflar arasındaki kadastro tespitine itiraz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen karar, yapılan temyiz incelemesi sonunda Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince bozulmuştur.

İlk Derece Mahkemesince, bozma ilamına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davacılar …, …, …, …, …, …, …, … ve …’in davalarının ayrı ayrı reddine, davacı …’ın davasının kısmen kabulüne, davacılar …, …, …, …, …, …, …, …, … ve …’in davalarının ayrı ayrı kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı, davacı …, davacı …, davacı …, davacı …, davacı …, davacı …, davalı Hazine vekili ve davalı … Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
1.Kadastro sırasında, … Mahallesi çalışma alanında bulunan temyize konu … ada 5 parsel … 1.069.402,42 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, edinme sebebinde kadimden beri … Köyü halkı tarafından mera olarak kullanıldığı belirtilerek, kamu orta malı mera vasfıyla sınırlandırılmıştır.
2. Davacı … dava dilekçesinde; … ada 5 parsel … taşınmazın kadimden beri dedesinden babasına, babasından da kendisine intikal ettiğini, mera olarak tespit edilen kısmın 11.000,00 metrekare olduğunu, taşınmazın kadastro ekiplerince ikiye bölünerek yarısının mera olarak sınırlandırıldığını, maliki bulunduğu … ada 22 parsel … taşınmazın ve dava konusu ettiği kısmın tek tarla olduğunu, taşınmazın doğusunun … tarlası, batısının … tarlası, kuzeyinin … Köyü sınırı, güneyinin … evi ile çevrili olup toplamda 20 dekar olduğunu ileri sürerek, … ada 5 parselden maliki bulunduğu … ada 22 parsele komşu 10 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini istemiştir.

3. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; … ilçesi … Mahallesi … ada 5 parsel ile 122 ada 8 parsel … taşınmazların mera olarak tespit gördüğünü, … ada 5 parsel … mera parselinin 12 dekarı ile 122 ada 8 parsel … mera parselinin 10 dekarının kendisine ait olduğunu, davalı taşınmazların sehven mera olarak tespit gördüğünü, taşınmazların dedesinden babasına babasından da kendisine intikal ettiğini ileri sürerek, … ada 5 parsel … mera parselinin 12 dekarı ile 122 ada 8 parsel … mera parselinin 10 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini istemiş, bilahare çekişmeli 122 ada 8 parsele yönelik davası 15.01.2015 tarihli celsede bu dosyadan tefrik edilmiştir.

4. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; … ilçesi … Mahallesi … ada 5 parsel … taşınmazın mera olarak tespit gördüğünü, taşınmazın 14 dekarının kendisine ait olduğunu, maliki bulunduğu … ada 121 parsel … taşınmazının yaklaşık 14 dekarının … ada 5 parsel olan meraya sehven yazıldığını, bu taşınmazın …’ye ait iken 1984 yılında satış yoluyla kendisine intikal ettiğini ve yaklaşık 26 yıldır tasarrufunda bulunduğunu ileri sürerek, … ada 5 parsel … mera parselinin 14 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini istemiştir.

5. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; … ilçesi … Mahallesi … ada 45 parsel … taşınmazın Hazine adına, … ada 126 parsel … taşınmazın güneyinde komşusu olan … ada 5 parselin 5 dekarının ise mera olarak tespit gördüğünü, taşınmazın kadimden beri kendilerine ait olduğunu, Hazine ile hiçbir alakasının bulunmadığını ileri sürerek, … ada 45 parsel … taşınmaz ile … ada 5 parsel … mera parselinin 5 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini talep ve dava etmiştir.

6. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; … ilçesi … Mahallesi … ada 5 parsel … taşınmazın 10 dekarının mera olarak tespit gördüğünü, taşınmazın kadimden beri kendilerine ait olduğunu ve maliki bulunduğu … ada 18 parsel … taşınmazına komşu olduğunu ileri sürerek, maliki olduğu … ada 18 parselin komşusu … ada 5 parselin 11,5 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini istemiştir.

7. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; … ada 5 parsel … taşınmazın mera olarak tespit gördüğünü, taşınmazın kadimden beri kendilerine ait olduğunu, dedesinden babasına babasından kendisine intikal ettiğini, ve yaklaşık 5 dekar olduğunu, maliki olduğu … ada 120 parsel … taşınmazının kadastro ekiplerince ikiye bölünerek yarısının mera olarak sınırlandırıldığını ileri sürerek, … ada 5 parselin, maliki olduğu … ada 120 parsel … taşınmazına güney ve doğu yönlerinden komşu olan 5 dekarlık kısmının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini istemiştir.

8. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; … ada 5 parsel … taşınmazın 5 dekarının mera olarak tespit gördüğünü, taşınmazın kadimden beri kendilerine ait olduğunu, maliki bulunduğu … ada 105 ve 106 parsel … taşınmazların bu taşınmaza komşu olduğunu ileri sürerek, maliki olduğu … ada 105 ve 106 parsellerin komşusu … ada 5 parselin 4 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini istemiştir.

9. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; … ada 29 parsel … taşınmazın Hazine adına, … ada 28 parsel … taşınmazın kuzey ve güneyinden komşusu olan … ada 5 parselin 10 dekarın ise mera olarak tespit gördüğünü, taşınmazın kadimden beri kendilerine ait olduğunu, Hazine ile hiçbir alakasının bulunmadığını ileri sürerek, … ada 29 parsel … taşınmaz ile … ada 5 parsel … mera parselinin 10 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini istemiştir.

10. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; … ada 5 parsel … taşınmazın mera olarak tespit gördüğünü, taşınmazın kadimden beri kendilerine ait olduğunu, kocasına dedelerinden kaldığını, mera olarak tespit edilen kısmın 15.000,00 metrekare olduğunu, kadastro ekibinin tarlasını ikiye bölerek yarısını mera olarak sınırlandırdığını, maliki bulunduğu … ada 33 parsel ile … ada 5 parsel … taşınmazın 15 dekarlık kısmının tek tarla olduğunu ileri sürerek, mera olarak tespit edilen … ada 5 parsel … taşınmazdan maliki bulunduğu … ada 33 parsele komşu 15 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini istemiştir.

11. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; … ada 5 parsel … taşınmazın 6 dekarının sehven mera olarak tespit gördüğünü, taşınmazın kadimden beri kendilerine ait olduğunu, komşu … ada 108 parsel … taşınmazın kendisine ait olduğunu ileri sürerek … ada 108 parselin güneyinde kalan ve mera olarak tespit gören … ada 5 parselin 6 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini istemiş, bilahare yargılama davasından feragat etmesi üzerine, davası eldeki davadan tefrik edilmiştir.

12. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; … ilçesi … Mahallesinde bulunan 19 dekar taşınmazının 9.262,52 metrekaresinin sehven davalı … adına geriye kalan kısmının ise … ada 5 parsel numarası ile mera olarak tespit gördüğünü ileri sürerek, davalı … adına tespit edilen … ada 109 parsel ile bu taşınmaza komşu mera olarak tespit gören … ada 5 parsel … taşınmazın 10 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini talep ve dava etmiştir.

13. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; … ilçesi … Mahallesi … ada 74 parselin 3.351,00 metrekaresinin Hazine adına, … ada 5 parsel … taşınmazın ise mera olarak tespit gördüğünü, davalı Hazine ile köy tüzel kişiliğinin davalı taşınmazlarla hiçbir ilgilerinin bulunmadığını ileri sürerek, Hazine adına tespit gören … ada 74 parselin 3351 metrekaresi ile mera olarak tespit edilen … ada 5 parsel … taşınmazın 5 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini istemiştir.

14. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; Van ili …ilçesi … Mahallesi … ada 5 parsel … taşınmazın 5 dekarının mera olarak tespit gördüğünü, taşınmazın kadimden beri kendilerine ait olduğunu ve maliki bulunduğu … ada 19 parsel … taşınmazına komşu olduğunu ileri sürerek, maliki olduğu … ada 19 parselin komşusu … ada 5 parselin 5 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini istemiştir.

15. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; Van ili …ilçesi … Mahallesi … ada 5 parsel … taşınmazın mera olarak tespit gördüğünü, taşınmazın kadimden beri kendilerine ait olduğunu, dedelerinden babasına babasından kendisine intikal ettiğini, mera olarak tespit gören kısmın 8400 metrekare olduğunu, kadastro ekiplerinin tarlasını ikiye bölerek yarısını mera olarak sınırlandırdığını ileri sürerek, … ada 5 parsel … mera parselinin 8.400,00 metrekaresinin tespitinin iptali ile kendisi adına tapuya kayıt ve tescilini istemiştir.

16. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; Van ili …ilçesi … Mahallesi … ada 5 parsel … taşınmazın kadimden beri kendilerine ait olduğunu, dedelerinden babasına babasından kendisine intikal ettiğini, yaklaşık 12 dekar olup doğusunda … ada 4 parsel … taşınmazının bulunduğunu ve yonca ekili olduğunu ileri sürerek, … ada 5 parsel … mera parselinin 12 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini istemiştir.

17. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; Van ili …ilçesi … Mahallesi … ada 5 parsel … taşınmazın kadimden beri kendilerine ait olduğunu, dedelerinden babasına babasından kendisine intikal ettiğini, yaklaşık 16 dekar olduğunu ve kadastro ekiplerince … ada 1 parsel … taşınmazının dörtte üçünü sehven mera olarak sınırlandırdığını, tarlasının mera olarak sınırlandırılan kısımlarının doğu ve kuzey yönleri olduğunu ileri sürerek, … ada 5 parsel … mera parselinin, … ada 1 parsel … taşınmazına güney, doğu ve kuzey yönlerinden komşu olan 16 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini istemiştir.

18. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; Van ili …ilçesi … Mahallesi … ada 5 parsel … mera parselinden 18 dekarının kendisine ait olduğunu, maliki bulunduğu … ada 107 parsel … taşınmazının yaklaşık 18 dekarının … ada 5 parsel … mera parseline sehven yazıldığını, bu taşınmazın …’ye ait iken 1984 yılında satış yoluyla kendisine intikal ettiğini, yaklaşık 26 yıldır kendi tasarrufunda bulunduğunu ileri sürerek, … ada 5 … mera parseli içerisinde sehven yazılan 18 dekarının tespitinin iptali ile kendisi adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini istemiştir.

19. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; Van ili …ilçesi … Mahallesi … ada 5 parsel … taşınmazın kadimden beri kendilerine ait olduğunu, dedelerinden babasına babasından kendisine intikal ettiğini, mera olarak tespit edilen kısmın 15.000,00 metrekare olduğunu, kadastro ekiplerinin tarlasını ikiye bölerek yarısını mera olarak sınırlandırdığını, maliki bulunduğu taşınmaz … ada 34 parsel ile dava ettiği … ada 5 parsel … taşınmazın 9 dekarlık kısmının tek tarla olduğunu ileri sürerek, … ada 5 parsel … mera parselinin … ada 34 parsel … taşınmazına komşu olan 15 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini istemiştir.
20. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; Van ili …ilçesi … Mahallesi … ada 5 parsel … taşınmazın mera olarak tespit gördüğünü, taşınmazın kadimden beri kendisine ait olduğunu, kadastro ekiplerince tarlasının 6 dekarının mera olarak sınırlandırıldığını ileri sürerek, … ada 5 parsel … mera parselinin 6 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini istemiştir.

21. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; Van ili …ilçesi … Mahallesi … ada 5 parsel … taşınmazın mera olarak tespit gördüğünü, bu parselin 19 dekarının sehven mera olarak tespit edildiğini, taşımazın mera olmadığını, taşınmazı köylüsü … ‘tan 9 yıl önce satın aldığını ileri sürerek, … ada 5 parsel … mera parselinin 19 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini istemiştir.

22. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; Van ili …ilçesi … Mahallesi … ada 5 parsel … taşınmazın mera olarak tespit gördüğünü, bu taşınmazın 13 dekarının kendisine ait olduğunu, maliki bulunduğu ve sehven mera olarak yazılan taşınmazın zilyedi olduğunu, taşınmazın dedesinden babasına babasından kendisine intikal ettiğini ileri sürerek, … ada 5 parsel … mera parselinin 13 dekarının tespitinin iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tescilini istemiştir.

23. Birleşen dava dosyasının davacısı … dava dilekçesinde; Van ili …ilçesi … Mahallesi … ada 5 parsel mera parseli ve … ada 36 parsel … taşınmazın Hazine adına tespit gördüğünü, … ada 5 parsel mera parselinden 13 dekar ile Hazine adına tespit gören … ada 36 parsel … taşınmazın 25 dekarının kendisine ait olduğunu, maliki bulunduğu … ada 40 parsel … taşınmazın devamı olan Hazine adına tespit gören … ada 36 parsel … taşınmazın 25 dekarının zilyetlikle babasından kendisine intikal ettiğini ve malik sıfatı ile zilyetliği devam ederken Hazine adına tespit edildiğini, … ada 5 parsel mera olarak tespit edilen taşınmazın 13 dekarını 1977 yılında …’tan satın aldığını, taşınmazın sehven mera olarak tespit gördüğünü ileri sürerek, … ada 5 parsel … mera parselinin 13 dekarı ile … ada 36 parsel … Hazine adına sehven tespit gören taşınmazın 25 dekarının tespitinin iptali ile kendisi adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini istemiştir.

II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevabında; davanın reddini savunmuştur.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, davaların birleştirilmesi suretiyle yapılan yargılama sonunda, 02.06.2016 tarih ve 2013/262 Esas, 2016/50 Karar … kararla, bozma ilamı sonrası verilen ve aşağıda detaylı olarak belirtilen kararla aynı karar verilmiştir.

IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen 02.06.2016 tarih ve 2013/262 Esas, 2016/50 Karar … kararı, davacı …, …, …, …, …, …, … tarafından temyiz edilmiştir.

2. Temyiz incelemesi neticesinde, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 03.02.2020 tarih ve 2016/17847 Esas, 2020/157 Karar … ilamıyla; “ilk derece mahkemesi tarafından taraf teşkili sağlanmadan davanın esası hakkında karar verildiği belirtilerek, çekişmeli taşınmazın bulunduğu Van İlinin “Büyükşehir” statüsünü kazandığı; 6360 … Kanun ile Büyükşehir Belediyesi olan illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliğinin kaldırılıp mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katıldıkları; dolayısıyla … Köyü’nün de tüzel kişiliğinin anılan yasa ile sona erdiği dikkate alınarak; taşınmazın bulunduğu Van Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile …’na davanın yöneltilmesi için süre ve imkan tanınması, taraf teşkilinin sağlanması halinde dahili davalılardan savunma ve delillerinin sorulması, bildirmeleri halinde delillerinin toplanması ve sonucuna göre karar verilmesi” gereğine değinilerek, İlk Derece Mahkemesi kararı, sair temyiz itirazları incelenmeksizin bozulmuştur.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozma İlamına Uyularak Verilen Karar
Bozma ilamı doğrultusunda yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davacılar …, …,…, …, …, …, …, … ve …’in dava ettikleri alanların tamamı ile davacı …’ın dava etmiş olduğu teknik bilirkişi raporunda (T1) ve (T2) harfleri ile gösterilen alanların ve davacı …’un dava etmiş olduğu teknik bilirkişi raporunda (K1) ve (K2) harfleri ile gösterilen alanların çevresinin kadim mera arazisi ile çevrili olduğu, taşınmazların mera arazisinden işlenilerek tarım arazisi haline getirildiği ve meradan kazanıldığı, meraların özel mülkiyete konu olamayacağı ve zilyetlikle kazanılamayacağı, davacı …’un dava etmiş olduğu teknik bilirkişi raporunda (K) harfi ile gösterilen alanın 122 ada 8 parsel içerisinde kaldığı, bu parsele yönelik davanın 15.01.2015 tarihli celsede tefrik edildiğinin anlaşıldığı, davacı …’in dava dilekçesinde kendisine ait olduğunu iddia ettiği alanların bir kısmının … ada 29 ve 45 parseller içerisinde kaldığını belirtmiş ise de yapılan her iki keşifte de bu parsellerde yer göstermediği ve bu parsellere yönelik davasını ispat edemediği, davacı … ‘nın dava etmiş olduğu alanların bir kısmının … ada 5 parsel, bir kısmının ise … ada 109 parsel içerisinde kaldığını iddia etmiş ise de yapılan her iki keşifte göstermiş olduğu alanların … ada 5 parsel içerisinde kaldığının anlaşıldığı, … ada 109 parselde yer göstermediği ve bu parsele yönelik davasını ispat edemediği, davacı …’in … ada 5 parsel ile … ada 74 parseli birlikte dava etmiş olduğu, yapılan ilk keşifte göstermiş olduğu alanın … ada 5 parsel ile118 ada 74 parsel içerisinde kaldığı ve her iki parsel içerisinde kalan alanın bir bütün halinde kullanıldığı, yapılan ikinci keşifte davacının sadece … ada 5 parsele denk gelen alanı gösterdiği, … ada 74 parsel içerisinde kalan alanı göstermediği, bu sebeple davacının … ada 74 parsel içerisinde kalan alana yönelik davasından vazgeçmiş sayılması gerektiğinin anlaşıldığı, davacılar …, …, …, …, …, …, …, …, …’in göstermiş oldukları alanların tamamı ile davacı …’ın dava etmiş olduğu teknik bilirkişi raporunda (T) harfi ile gösterilen alanın mera, yayla, kışlak gibi devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerlerden olmadığı, kaçak ve yitik kişilerden Hazineye intikali gereken yerlerden olmadığı, özel mülkiyete konu olabilecek ve zilyetlikle kazanılabilecek yerlerden olduğu, taşınmazların davacıların zilyetliğinde olduğu, ekonomik amaca uygun eklemeli zilyetliklerinin kadastro tespitinden geriye doğru 20 yıldan fazla olduğu, davacılar adına senetsizden tescil edilen taşınmaz malların çekişmeli alanlarla birlikte 100 dönümlük yasal sınırı aşmadığı, bu itibarla bu davacılar yönünden zilyetlikle kazanma şartlarının gerçekleşmiş olduğu ve mülkiyetin kazanıldığının anlaşıldığı, davacıların her iki keşifte farklı alanları gösterdikleri, ilk keşifte fazla gösterip ikinci keşifte göstermedikleri alanlar yönünden bu alanlara yönelik taleplerinden vazgeçmiş sayılmalarının gerektiği, ilk keşifte gösterilmeyip ikinci keşifte fazla gösterdikleri alanlan yönünden ise bu taleplerinin davanın genişletilmesi niteliğinde olduğu ve davalı tarafın muvafakatinin bulunmadığı, davacıların da bu alanlara yönelik ıslahları olmadığından fazla gösterilen bu alanlara yönelik taleplerinin dikkate alınamayacağının anlaşıldığı, davacıların her iki keşifte göstermiş oldukları alanların çakıştırılması için teknik bilirkişiden ek rapor alındığı ve bu raporda gösterilen kesişim kümesinin davacılar adına tespit ve tesciline dair karar verildiği açıklanarak, davacılar …, …, …, …, …, …, …, …, … ve …’in davalarının ayrı ayrı reddine, davacı …’ın davasının kısmen kabulüne, davacılar …, …, …, …, …, …, …, …, … ve …’in davalarının ayrı ayrı kabulüne, … ada 29, 45, 74 ve 109 parsellerin kadastro tespiti gibi tapuya kayıt ve tesciline, … ada 5 parselin kadastro tutanağının iptaline, 01.06.2016 havale tarihli teknik bilirkişi ek raporunda kroki 7 de (KX) harfleri ile gösterilen alanın … ada 5 parselden ifrazı ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı … adına, kroki 2 de (BX) harfleri ile gösterilen alanın … ada 5 nolu parselden ifrazı ile aynı ada son parsel numarası verilerek … adına, kroki 1 de (AX) harfleri ile gösterilen alanın … ada 5 nolu parselden ifrazı ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı … adına, kroki 5 de (FX) harfleri ile gösterilen alanın … ada 5 nolu parselden ifrazı ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı … Dinçer adına, kroki 8 de (MX) harfleri ile gösterilen alanın … ada 5 nolu parselden ifrazı ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı … adına, kroki 3 de (CX) harfleri ile gösterilen alanın … ada 5 nolu parselden ifrazı ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı … … adına, kroki 6 de (HX) ve (GX) harfleri ile gösterilen alanın … ada 5 nolu parselden ifrazı ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı … adına, kroki 4 de (DX) harfleri ile gösterilen alanın … ada 5 nolu parselden ifrazı ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı … adına, 04.09.2015 havale tarihli teknik bilirkişi raporunda kroki 13 de (T) harfi ile gösterilen alanın … ada 5 parselden ifrazı ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı … adına, kroki 15 de gösterilen alanın … ada 5 parselden ifrazı ile aynı ada son parsel numarası verilerek Davacı … adına, kroki 10 da gösterilen alanın … ada 5 parselden ifrazı ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı … adına tapuya kayıt ve tesciline, bu alanlar ifraz edildikten sonra geriye kalan kısmın … ada 5 parsel numarası ile kadastro tespiti ile mera olarak sınırlandırılmasına ve mera özel siciline kaydına karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen kararı, davacı …, davacı …, davacı …, davacı …, davacı …, davacı …, davalı Hazine vekili ve davalı … Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı … temyiz dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve Kanun’a aykırı olduğunu, kararın eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak verildiğini, fen bilirkişi raporunda kroki 21 V ve VI de belirtilen taşınmazların tarım arazisi olduğunu, ziraat bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu ve hava fotoğrafı incelemesinin jeodazi ve fotogrametri mühendisi tarafından yapılması gerektiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması suretiyle davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
2. Davacı … temyiz dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve Kanun’a aykırı olduğunu, kararın eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak verildiğini, fen bilirkişi raporunda kroki 17 K, K1 ve K2′ de belirtilen taşınmazların tarım arazisi olduğunu, ziraat bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu ve hava fotoğrafı incelemesinin jeodazi ve fotogrametri mühendisi tarafından yapılması gerektiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması suretiyle davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.

3. Davacı … temyiz dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve Kanun’a aykırı olduğunu, kararın eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak verildiğini, fen bilirkişi raporunda kroki 5’de belirtilen taşınmazların tarım arazisi olduğunu, ziraat bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu ve hava fotoğrafı incelemesinin jeodazi ve fotogrametri mühendisi tarafından yapılması gerektiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.

4. Davacı … temyiz dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve Kanun’a aykırı olduğunu, kararın eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak verildiğini, fen bilirkişi raporunda kroki 8’de belirtilen taşınmazların tarım arazisi olduğunu, ziraat bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu ve hava fotoğrafı incelemesinin jeodazi ve fotogrametri mühendisi tarafından yapılması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozularak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.

5. Davacı … temyiz dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve Kanun’a aykırı olduğunu, kararın eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak verildiğini, fen bilirkişi raporunda kroki 16 R2, R3 ve R4’de belirtilen taşınmazların tarım arazisi olduğunu, ziraat bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu ve hava fotoğrafı incelemesinin jeodazi ve fotogrametri mühendisi tarafından yapılması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozularak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.

6. Davacı … temyiz dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve Kanun’a aykırı olduğunu, kararın eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak verildiğini, fen bilirkişi raporunda kroki 20 P2, P3 ve P4’de belirtilen taşınmazların tarım arazisi olduğunu, ziraat bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu ve hava fotoğrafı incelemesinin jeodazi ve fotogrametri mühendisi tarafından yapılması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozularak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.

7. Davalı … Belediye Başkanlığı vekili temyiz dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve Kanun’a aykırı olduğunu, kararın eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak verildiğini, taşınmazların Hazine adına tesciline karar verilmesi gerektiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının bozularak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

8. Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve Kanun’a aykırı olduğunu, kararın eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak verildiğini, taşınmazın zilyetlikle kazanılacak yerlerden olmadığını ve yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılması gerektiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının bozularak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro tespitine itiraza ilişkin olup, dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin mera vasfında olup olmadığı, mera vasfında değillerse davacılar lehine 3402 … Kadastro Kanunu’nun (3402 … Kanun) 14 üncü maddesindeki koşulların oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 … Kanun) Geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 … Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 … Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedinci fıkrası ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası) 3402 … Kanun’un 14 ve 17 inci maddeleri,

3. Değerlendirme
1. İlk Derece Mahkemesince, yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki; çekişmeli taşınmaz, kadastro tespitinde mera olarak sınırlandırılmasına rağmen yöntemine uygun bir şekilde mera araştırması yapılmamış, komşu parsel tutanakları getirtilerek çekişmeli taşınmazlar yönünü ne okuduğu üzerinde durulmamış ve bir taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği ile kullanım şeklini ve süresini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde, hava fotoğraflarından yararlanılmamıştır.
Öte yandan; mahallinde yapılan hem 26.08.2009 tarihli, hem de 30.06.2015 tarihli keşif neticesinde alınan ziraatçi bilirkişi raporlarında, çekişmeli taşınmaz bölümleri ile bu bölümler dışında kalan mera taşınmazı arasında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı açıklanmadığı gibi, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin nitelikleri (tarla, çayır vs.) de tam olarak belirlenmemiş; ilk keşif neticesinde alınan ziraatçi bilirkişi raporuna taşınmaz bölümlerine ilişkin renksiz fotoğraflar eklenmiş, ikinci keşif neticesinde alınan ziraat bilirkişi raporuna ise taşınmaz bölümlerini gösterir fotoğraf dahi eklenmemiş ve ayrıca fen bilirkişi tarafından hazırlanan raporlarda, çekişmeli taşınmaz bölümlerine komşu durumda olan ancak başka çalışma alanında kalan taşınmazlar kroki üzerinde gösterilmemiştir.
Ayrıca; ilk yapılan keşifte, taşınmaz bölümlerinin tamamına ilişkin olmak üzere aynı köyden ve komşu köylerden mahalli bilirkişi dinlenilmediği gibi, ikinci keşifte komşu köylerden tek bir mahalli bilirkişi dinlenmiş ve bu mahalli bilirkişi, taşınmaz bölümlerinin nitelikleri ile zilyetlik durumunun belirlenmesine ilişkin soyut içerikli beyanlarda bulunmasına rağmen, yeniden aynı köyden ve komşu köylerden mahalli bilirkişisi araştırması da yapılmamıştır.
Tüm bunlara ilaveten; davacıların, dava konusu ettikleri taşınmaz bölümlerini yapılan her iki keşifte farklı olarak göstermelerine rağmen, bu farklılığın neden kaynaklandığı hususu davacılardan sorularak, davacıların davalarına konu ettikleri taşınmaz bölümleri net olarak belirlenmemiştir.

2. Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için, İlk Derece Mahkemesince öncelikle, Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek, taşınmazın bulunduğu köyü / mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre, tespit tarihi olan 2007 yılından 15 – 20 – 25 yıl öncesine (bulunmadığı taktirde mevcut tüm hava fotoğrafları getirtilerek) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü’nden getirtilerek dosya arasına konulmalı; aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, uydu fotoğrafları ile memleket haritaları ilgili kurumlardan celp edilmeli; … ada 5 parsel ile dava konusu edilen taşınmaz bölümlerini dıştan çevreleyen komşu parselleri (dava konusu parsellerin hudutlarında dere, yol vs. bulunması halinde bunlardan sonra gelen parseller de dahil olmak üzere) bir arada gösterir geniş çaplı kadastral kroki ve bu taşınmazların kadastro tespit tutanaklarının onaylı suretleri ile varsa dayanaklarını oluşturan kayıt ve belgeler tesislerinden itibaren tüm tedavülleri ile birlikte getirtilmeli; dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde, elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan, taşınmazın bulunduğu köyde ve komşu köylerde yaşayan şahıslar arasından ayrı ayrı seçilecek üçer kişilik mahalli bilirkişi kurulu, tespit bilirkişileri ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi, jeolog bilirkişisi ve üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulu ile 6100 … Kanun’un 290 ıncı maddesi kapsamında bir fotoğrafçı bilirkişinin katılımıyla, her bir taşınmaz bölümü tek tek gezilmek ve her bir parsel / taşınmaz bölümü ile ilgili mahkeme hakiminin gözlemi tutanağa geçirilmek suretiyle yeniden keşif yapılmalı; bu keşifte, davacılardan dava konusu ettikleri taşınmaz bölümlerini göstermeleri istenilmeli ve dinlenilecek mahalli bilirkişi ve tanıklardan, taşınmaz bölümlerinin evveliyatları itibariyle kadim mera vasfında olup olmadıkları, taşınmaz bölümlerinin sınırlarında zaman içinde mera yönünde genişleme olup olmadığı ve arta kalan mera parseli ile taşınmazlar arasında doğal ya da yapay ayırıcı bir unsur bulunup bulunmadığı; çekişmeli taşınmaz bölümleri evveliyatı itibariyle mera vasfında değilse geçmişte ne durumda bulundukları, kime ait oldukları, kimden kime ve nasıl intikal ettikleri, kim tarafından, ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldıkları, taşınmaz bölümlerinin sınırlarında geçmişten bugüne kadar herhangi bir değişiklik olup olmadığı, taşınmaz bölümlerinin kullanımlarına ara verilip verilmediği, önceki niteliklerinin ne olduğu; devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olmaları halinde, imar ve ihyaya konu edilip edilmedikleri, edilmişlerse ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; beyanlar arasında çelişki oluştuğu takdirde, gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkilerin giderilmesine çalışılmalı; çelişkinin giderilememesi halinde, hangi beyana ne sebeple üstünlük tanındığı gerekçeli kararda tartışılıp açıklanmalı; yerel bilirkişi ve tanıkların taşınmaz bölümleri üzerindeki tasarrufu hususundaki beyanları komşu parsel tutanak ve dayanak kayıtlarıyla denetlenmeli; komşu parsellerin başka davanın konusu olduklarının anlaşılması halinde, ilgili dava dosyaları getirtilerek dava konusu taşınmazların niteliklerinin ve zilyetlik durumlarının değerlendirilmesi sırasında bu dosyalarda alınan beyan ve raporlar dikkate alınmalı; fen bilirkişisinden, komşu taşınmazların varsa oluşumundaki dayanak kayıt ve belgeler uygulanmak suretiyle, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin bulunduğu sınırları ne olarak okuduklarının belirlendiği, kroki üzerinde işaretlenmek suretiyle taşınmazlar üzerinde tarafların kullanımındaki bölümler ile mera alanları arasında doğal yada yapay ayırıcı unsur bulunup bulunmadığının belirtildiği ve dava konusu taşınmaz bölümlerinin geçmişteki ve kadastro sınırlarındaki değişmelerini irdeleyen, taşınmazların sınırlarında ve üzerinde kalan dere, yol, mera vs. sınırlarını gösteren, somut bulgulara ve bilimsel esaslara dayanan, keşfi izlemeye elverişli ayrıntılı rapor ve harita/kroki hazırlaması istenilmeli; jeolog bilirkişisi ile ziraatçi bilirkişi kurulundan, dava konusu taşınmaz bölümlerinin tamamının veya bir kısmının zilyetlikle iktisap edinilebilecek yerlerden olup olmadığını, taşınmazların önceki ve şimdiki niteliklerinin ne olduğunu, kamu orta malı mera vasfı taşıyıp taşımadıklarını, meradan açılıp açılmadıklarını, meranın devamı niteliğinde olup olmadıklarını, taşınmazın arta kalan kısmı ile tarafların zilyetliği altında bulunan bölümler arasında doğal ya da yapay ayırıcı bir unsur bulunup bulunmadığını, üzerilerindeki zilyetliğin sürdürülüş şeklini ve süresini somut verilerle ortaya koyan, taşınmazların birbirleriyle ve komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısını, niteliğini, zirai durumunu, eğimini, bitki desenini ve taban suyunun yüksek olup olmadığını açıklayan, önceki keşiflerde alınan ziraatçi bilirkişi raporlarının da değerlendirildiği ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fotoğrafçı bilirkişiden, dava konusu taşınmaz bölümlerinin birbirleriyle ve komşu parsellerle arasındaki sınırları gösterir şekilde, mümkün olduğunca farklı yön, açı ve yükseklikten fotoğrafları çektirilerek, fotoğrafların hangi taşınmaz bölümüne ait olduğunun açıklanması ve fen bilirkişisinin yardımı ile çekişmeli taşınmaz bölümlerine arta kalan kısım ile komşu taşınmazların sınırlarının fotoğraflar üzerinde gösterilmesi istenilmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin kadastro paftasındaki konumlarının bilgisayar programı aracılığıyla uydu ve hava fotoğraflarına aktarılması ve hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi suretiyle, taşınmaz bölümlerinin sınırlarını ve niteliğini, öncesinin ne olduğunu, meranın devamı niteliğinde olup olmadıklarını, taşınmaz bölümleri ile arta kalan mera taşınmazı arasında ayırıcı unsur sayılabilecek doğal yada yapay bir unsurun bulunup bulunmadığını, evveliyatları itibariyle niteliklerinin ne olduğunu, imar – ihyaya muhtaç yerlerden olmaları halinde imar – ihyaya konu edilip edilmediklerini, edilmişlerse imar – ihyalarının tamamlanıp tamamlanmadığını, imar – ihyaları tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerilerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı ve memleket ve ortofoto haritaları ile uydu fotoğraflarının da yapılacak inceleme sırasında dikkate alınması istenilmeli; bundan sonra, taşınmaz bölümlerinin öncesinin mera veya meranın devamı niteliğinde olduğunun anlaşılması halinde, uzun süreli kullanım ve meranın toprak yapısının değiştirilmeye çalışılmasının taşınmazın mera olma özelliğini kaybettirmeyeceği ve meralar üzerinde sürdürülen zilyetliğin hukukça değer taşımayacağı göz önünde bulundurulmalı; temyize konu edilen çekişmeli taşınmaz bölümlerinin mera yada meradan açılan yerlerden olmadığının tespit edilmesi halinde 3402 … Kanun’un 14 üncü ve 17 nci maddeleri nazara alınarak ve ayrıca sulu ve kuru tarım arazisinde kazandırıcı zaman aşımı zilyetliği yoluyla belgesizden edinilebilecek taşınmaz miktarına ilişkin norm sınırının (40 / 100 dönüm) aşılıp aşılmadığı da tespit edilerek, tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmelidir.

3. İlk Derece Mahkemesince, bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de; çekişmeli taşınmazdan ifrazı ile davacılar adına tesciline karar verilen taşınmaz bölümlerinin nitelikleri ile hem bu bölümlerin hem de çekişmeli taşınmazın arta kalan bölümünün yüz ölçümünün hüküm yerinde gösterilmemiş olması da usul ve yasaya uygun bulunmadığından, hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Tüm temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA,

Harçtan muaf olduğundan Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,

Peşin harcın istek halinde temyiz edenlere iadesine,

1086 … Kanun’un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 07.11.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

…