YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/11735
KARAR NO : 2021/11400
KARAR TARİHİ : 17.11.2021

MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş olup, hükmün davacı … İdaresi vekili ve davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Mahkemenin verdiği önceki karar Yargıtay tarafından bozulmuş olup, uyulan bozma ilamında özetle; “davalı …’nin temyiz talebinin, önceki tarihli mahkeme kararında 14 rakamı ile gösterilen 6500 m²’lik bölümün orman rejimi içine alınması kararının davalı tarafından temyiz edilmeyerek kesinleşmiş olduğundan; davalı …’ın 1 ve 2 rakamı ile gösterilen 3365,96 m²’lik ve 8341,98 m²’lik bölümlere yönelik olarak temyiz talebinin, bu bölümlerin keşif tarihinde çalılık niteliğinde olduğundan; davalı …’nin temyiz talebinin, 11 rakamı ile gösterilen taşınmazın 867,10 m²’lik bölümünün kesinleşen orman tahdit sınırları içinde kaldığı, 13582,68 m²’lik bölümün ise orman olduğu daha önceki mahkeme kararı ile belirlenmiş ve bu hüküm … tarafından temyiz edilmemiş olup, bu bölümün orman rejimi içine alınması kararının davalı tarafından temyiz edilmeyerek kesinleşmiş olduğundan reddine; davacı … İdaresinin temyiz itirazları bakımından ise, davacı … İdaresi tarafından 25.09.1972 tarihinde açılan davanın, … Köyü … Gediği Mevkiinde 466-467-468 orman sınır noktalarının batısında kalan yaklaşık 300.000 m² yüzölçümündeki taşınmazın tümünün bitişikteki devlet çam koru ormanının davamı niteliğinde orman sayılan yerlerden olduğu halde 18 nolu komisyon tarafından orman sınırları dışında bırakıldığı iddiasıyla açılan, yaklaşık 300000 m²’lik bu bölümün orman sınırları içine alınması ve davalı gerçek kişilerin bu yerlere el atmasının önlenmesi talebine ilişkin olduğu halde, Mahkemece yalnızca 1-2-3-4-5-6-7-8-9-10-11- 12-13-14 numaraları ile işaretlenen yerlerin dava konusu olduğu kabul edilerek hüküm kurulduğu, davacı … İdaresinin dava konusu ettiği yaklaşık 300.000 m²’lik yer hakkında yine hüküm kurulmadığı, ayrıca reddine karar verilen yerler bakımından da yapılan araştırmanın yetersiz olduğu açıklanarak, çekişmeli taşınmazların bulunduğu yörede arazi kadastrosu yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise dava konusu taşınmazların bulunduğu yerin nasıl bir işleme tabi tutulduğu ve kadastro tutanağı düzenlenip düzenlenmediği sorularak, düzenlenmiş ise dosyaya getirtilerek yapılacak yargılamada en eski hava fotoğrafları ve memleket haritalarından da faydalanılmak suretiyle usulüne uygun orman araştırması yapılması, yapılacak araştırmada 6831 Sayılı Yasa’nın 1/J ve 17/2 maddelerinin gözetilmesi ve fen bilirkişi krokisinde 4-5-6-10-11-12-14 numarası ile gösterilen yerlerin orman sayılan yerlerden olduğu ve bu bölümlere yönelik verilen kararın kesinleştiği, 1 ve 2 no ile işaretli bölümler ile davalıların kullanımında olmayan bölümlerin çalılık niteliğinde olduğu, bu yerlerin üzerinde eylemli olarak meşe türleri ile birlikte ardıç, menengeç ve karaçalı gibi ağaç topluluklarının bulunduğu gözetilerek, davalıların kullanımında olan yerlerin 6831 Sayılı Yasa’nın 17/2. maddesi kapsamında orman içi açıklık niteliğinde olup olmadığının irdelenmesi” gereğine değinilmiştir.
Bozma sonrası yargılama sırasında, yörede yapılan kadastro çalışmaları sonucu 103 ada 1 parsel, 103 ada 2 parsel, 103 ada 3 parsel, 103 ada 4 parsel, 103 ada 6 parsel, 103 ada 7 parsel, 103 ada 8 parsel, 103 ada 13 parsel, 173 ada 1 parsel, 173 ada 2 parsel, 192 ada 1 parsel, 192 ada 4 parsel, 192 ada 8 parsel, 201 ada 70 parsel, 201 ada 71 parsel, 201 ada 95 parsel, 209 ada 1 parsel taşınmazlar hakkında düzenlenen kadastro tespit tutanakları, temyize konu davanın konusu olduklarından bahisle malik haneleri boş bırakılarak kadastro mahkemesine devredilmişlerdir. Davacı … İdaresi tarafından, orman vasfında oldukları iddiasıyla ayrı ayrı tespit malikleri aleyhine, 103 ada 16 parsel, 192 ada 2 parsel, 192 ada 3 parsel, 192 ada 5 parsel, 192 ada 7 parsel, 192 ada 9 parsel, 192 ada 10 parseller hakkında açılan davalar da, Orman İdaresi tarafından temyize konu dosyada dava konusu edilen alanda kaldıkları, 103 ada 28 parsele ilişkin dava ise, bu alanın sınırında bulunup birlikte değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle eldeki davayla birleştirilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davacı … İdaresinin davasının kısmen kabul kısmen reddine, … İli … İlçesi … Mahallesinde bulunan 201 ada 71 nolu parselin 31.05.2016 tarihli rapor ve krokide 71-A, I ve J harfleri ile gösterilen toplam 4500 m² bölümü, 201 ada 70 nolu parselin krokide kırmızı renkle taralı olarak gösterilen 10251.83 m² bölümü, 192 ada 4 nolu parselin krokide 4-A ile gösterilen 3200 m² bölümü, 192 ada 8 nolu parselin krokide kırmızı renkle taralı olarak gösterilen bölümü ile A, B ve C harfleri ile gösterilen toplam 19500 m² bölümü, 103 ada 7 nolu parselin krokide 7-A ve E harfleri ile gösterilen toplam 13000 m² bölümü, 103 ada 8 nolu parselin krokide 8-A ve D harfleri ile gösterilen toplam 23000 m² bölümü, 173 ada 1 nolu parselin krokide 1-A ile gösterilen 6500 m² bölümü hakkındaki dava kabul edilerek, bu bölümlere ilişkin hükümlerin davalı gerçek kişilerin temyiz etmemeleri nedeni ile orman olarak kesinleşmiş olduğu anlaşıldığından karar verilmesine yer olmadığına; 103 ada 1 nolu parselin krokide 1 ve F harfi ile gösterilen toplam 3365.96 m² bölümü, 103 ada 3 parselin krokide 3 ve G, H harfleri ile gösterilen toplam 8341,98 m² bölümlerine yönelik verilen hükmün davalı …’ın temyiz talebinin reddine karar verilmesi nedeni ile orman olarak kesinleşmiş olduğu anlaşıldığından karar verilmesine yer olmadığına; 201 ada 95 nolu parselin krokide J harfi ile gösterilen mavi renkle taralı kısmın çıkarılması ile 95 ve K harfleri ile gösterilen 33245,86 m² bölümünün orman niteliği ile Hazine adına tespit ve tesciline; 209 ada 1 nolu parselin krokide A, B, C, D, E harfleri ile gösterilen mavi renkle taralı kısmın çıkarılması ile 144223,93 m² bölümünün orman niteliği ile Hazine adına tespit ve tesciline; 192 ada 9 nolu parselin 1255.16 m² olarak orman niteliği ile Hazine adına tespit ve tesciline; 192 ada 10 parselin 484.17 m² olarak orman niteliği ile Hazine adına tespit ve tesciline; 103 ada 16 nolu parselin 8801.50 m² olarak orman niteliği ile Hazine adına tespit ve tesciline; 103 ada 13 nolu parselin 10705.77 m² olarak orman niteliği ile Hazine adına tespit ve tesciline; 103 ada 2 parselin krokide F, G, H harfleri ile gösterilen mavi renkle taralı kısımlarının çıkarılması ile içerisinde iki adet kargir ev ve bir dam olan tarla vasfı ile 17482. 22 m² olarak … mirasçıları adına miras payları oranında tespit ve tesciline; 103 ada 4 parselin tarla vasfı ile 1381,35 m² olarak … mirasçıları adına miras payları oranında tespit ve tesciline; 103 ada 6 parselin tarla vasfı ile 2021,66 m² olarak Ayşe Akdoğan mirasçıları adına miras payları oranında tespit ve tesciline; 103 ada 7 parselin krokide 7-B ile gösterilen sarı renkle taralı kısmının tarla vasfı ile 819.10 m² olarak tamamı … mirasçıları adına miras payları oranında tespit ve tesciline; 103 ada 8 parselin krokide 8-B ile gösterilen sarı renkle taralı kısmının tarla vasfı ile 7865.59 m² olarak … mirasçıları adına miras payları oranında tespit ve tesciline; 173 ada 1 parselin krokide 1-B ile gösterilen sarı renkle taralı kısmının tarla vasfı ile 9404.51 m² olarak … adına tespit ve tesciline; 173 ada 2 parselin tarla vasfı ile 2866.38 m² olarak … mirasçıları adına miras payları oranında tespit ve tesciline; 192 ada 1 parselin tarla vasfı ile 10350.01 m² olarak … adına tespit ve tesciline; 192 ada 2 parselin tarla vasfı ile 4916.59 m² olarak … mirasçıları adına miras payları oranında tespit ve tesciline; 192 ada 3 parselin tarla vasfı ile 3196.80 m² olarak … adına tespit ve tesciline; 192 ada 4 parselin krokide 4-B ile gösterilen sarı renkle taralı kısmının tarla vasfı ile 10546,19 m² olarak … mirasçıları adına miras payları oranında tespit ve tesciline; 192 ada 5 parselin tarla vasfı ile 5336.75 m² olarak … adına tespit ve tesciline; 192 ada 7 parselin tarla vasfı ile 4651.55 m² olarak … mirasçıları adına miras payları oranında tespit ve tesciline; 103 ada 28 parselin içerisinde kargir ev bulunan tarla vasfı ile 19576.39 m² olarak … mirasçıları adına miras payları oranında tespit ve tesciline; 201 ada 71 parselin 71-B ile gösterilen sarı renkle gösterilen kısmının tarla vasfı ile 9251.62 m² olarak … mirasçıları adına miras payları oranında tespit ve tesciline; 201 ada 71 parselin 71-C ile gösterilen sarı renkle taralı kısmının bahçeli kargir iki ev vasfı ile 1106.46 m² olarak … mirasçıları adına miras payları oranında tespit ve tesciline; 201 ada 71 parselin 71-D ile gösterilen sarı renkle taralı kısmının bahçeli kargir ev vasfı ile 828.55 m² olarak … mirasçıları adına miras payları oranında tespit ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı … İdaresi vekili ve davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyize konu 103 ada 1, 103 ada 2, 103 ada 3, 103 ada 4,103 ada 6, 103 ada 7, 103 ada 8, 103 ada 28, 173 ada 1, 173 ada 2, 192 ada 1, 192 ada 2, 192 ada 3, 192 ada 4,192 ada 5, 192 ada 7, 192 ada 8, 201 ada 70, 201 ada 71 parseller yönünden yapılan temyiz incelemesinde; Mahkemece, bozma ilamına uyulmasına rağmen, bozma ilamında belirtilen hususlarda yapılan araştırma yeterli değildir. Dosya kapsamında alınan bilirkişi raporlarında, hava fotoğraflarının değerlendirilmesi yapıldığı belirtilmesine rağmen, rapor ekinde denetime elverişli olarak gösterilmemiş, taşınmazların kullanım süresini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafı incelemesi olduğu halde raporlarda bu hususlar açıklanmamıştır. Bu şekilde eksik inceleme ve araştırma ile karar verilemez. Ayrıca daha önceki kararın temyiz edilmemesi nedeniyle, hakkındaki karar kesinleşmiş olan taşınmazlar bakımından karar verilmesine yer olmadığına kararı verilmesi, 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 1. maddesinin, kadastro hakiminin, doğru, infazı kabil, infaz sırasında tereddüt oluşturmayacak şekilde ve çekişmeli taşınmaz hakkında sicil oluşturmaya elverişli karar vereceği yönündeki hükmüne aykırılık teşkil etmekte olup, bu taşınmazlar hakkında usuli kazanılmış haklar gözetilerek sicil oluşturulması gerekmektedir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, yöreye ait en eski tarihli memleket haritası ve hava fotoğraflarının tamamı ile varsa amenajman planı ve komşu parsellere ait kadastro tutanakları, tutanaklar kesinleşmiş ise tapu kayıt örnekleri ve tapu kayıtları mahkeme kararı sonucu oluşmuş ise mahkeme karar örnekleri ilgili yerlerden getirtilip, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan aynı köyde ve komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek ayrı ayrı üçer kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek üç orman mühendisi bilirkişi, üç ziraat mühendisi bilirkişi, bir fen elemanı ve bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte, getirtilen belgeler çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı Yasalar karşısındaki durumu saptanmalı; zilyetlikle veya hukuki değeri kalmamış olan tapu kayıtlarıyla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; hakim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; yukarıda değinilen diğer belgeler fen, jeodezi ve fotogrametri ile uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp, orijinal-renkli (renkli fotokopi) hava fotoğrafları ve memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de hava fotoğrafları ve memleket haritası ölçeğine (Net-Cad veya benzeri programlar kullanılarak)denetime elverişli olacak şekilde çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle çekişmeli taşınmaz, çevre parsellerle birlikte memleket haritası ve hava fotoğrafları üzerinde gösterilmeli; taşınmazın gerçek eğimi klizimetre aletiyle ölçülerek memleket haritalarındaki münhanilerden (yükseklik eğrilerinden) de faydalanılmak suretiyle belirlenmeli; hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle üç boyutlu incelemesi yapılarak, temyize konu taşınmazın niteliği ve kullanım durumu ile tasarruf sınırlarının belirgin olarak görünüp görünmediği belirlenmeli, taşınmazın üzerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranı ile taşınmazın imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazın ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını ve dava konusu taşınmazın 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 17/2. maddesinde belirtilen orman içi açıklık vasfında olup olmadığını belirten müşterek imzalı, tereddüte mahal bırakmayacak şekilde, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli ve dosyadaki belgeler ile karşılaştırıldığında denetime elverişli rapor alınmalı; ayrıca, keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim veya kimler tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, komşu parsellerin tutanak ve dayanakları uygulanmak suretiyle, dava konusu taşınmazları sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı ve bu yolla yerel bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmeli; yerel bilirkişiler ve tanıkların beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmazların evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığını, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve denetlemeye olanak verir rapor ve kroki düzenlemesi istenilmeli; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli; 3402 sayılı Kanun’un 14. maddesi uyarınca, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların miras bırakanları adına aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tespit yada tescil edilip edilmediği ilgili tapu müdürlüğü ve kadastro müdürlüğü ile hukuk mahkemeleri yazı işleri müdürlüğünden sorulup, aynı Kanunun 3.7.2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2. maddesi hükmü gözetilerek sulu ve susuz olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenip, Kanunun getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanmalı; ayrıca 209 ada 7 parselin 7-B ile gösterilen kısmı, bir tarafında daha önce temyize konu edilmeyerek orman olarak kesinleşen parsel bulunması ve diğer üç tarafında bulunan ve devlet ormanı olarak tesciline karar verilen parseller bakımından temyiz istemi bulunmaması nedeniyle orman içi açıklık halini almış olduğu gözetilmek suretiyle, tüm deliller birlikte değerlendirilip, ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK’nin Geçici 3. maddesi yollaması ile HUMK’un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK’un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 17.11.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.