YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/10815
KARAR NO : 2023/200
KARAR TARİHİ : 23.01.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2018/1152 E., 2019/611 K.
KARAR : İstinaf talebinin kabulüne
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/566 E., 2018/485 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının davacı … İdaresi vekili ile davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, davalının istinaf başvurusunun kabulüyle İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılıp harç, yargılama gideri ve vekalet yönünden karar değiştirilerek yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili ile davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. … ili … ilçesi … Beldesi çalışma alanında, 3402 … Kanun’un Ek-4 üncü maddesi uyarınca yapılan kullanım kadastrosu sırasında, 2996 parsel … 1400,00 m² yüzölçümündeki -sonradan yazım hatası yapıldığından bahisle yüzölçümü 1600,48 m2 olarak düzeltilmiş- taşınmaz, beyanlar hanesine, 6831 … Kanun’un 2/B maddesi gereğince orman alanı dışına çıkartılan yerlerden olduğu ve içindeki zeytin ağaçları … tarafından kullanılmaktadır şerhi verilerek, Hazine adına zeytinlik niteliğiyle tespit ve tapuya tescil edildikten sonra, dava tarihinden önce 2015 yılında hak sahibi olan davalı …’ e 6292 … Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun (6292 … Kanun) uyarınca satılmıştır.
2. Davacı … İdaresi vekili dava dilekçesinde; tapuda davalı adına kayıtlı bulunan … ili … ilçesi … Beldesi 2996 parsel … 1.600,48 m2 yüzölçümündeki taşınmazın kesinleşmiş orman sınırları içinde kaldığını, mükerrer verilen tapu kaydının hukuken geçersiz olduğunu ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile taşınmazın orman vasfıyla Hazine adına tesciline, üzerindeki şerhlerin terkinine karar verilmesini istemiştir.
3. Çekişmeli taşınmazların bulunduğu yerde 3116 … Orman Kanun’u (3116 … Kanun) hükümlerine göre yapılıp 28.05.1945 tarihinde ilân edilerek kesinleşen orman kadastrosu, daha sonra 1744 … 6831 … Kanunun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine ve Bu Kanuna 3 Ek Madde ile Bir Geçici Madde Eklenmesine Dair Kanun (1744 … Kanun) hükümlerine göre yapılıp 03.03.1978 tarihinde ilân edilerek kesinleşen aplikasyon ve 2 nci madde uygulaması, 16.12.1988 tarihinde ilân edilerek kesinleşen aplikasyon ve 3302 … 31.08.1956 Tarihli ve 6831 … Orman Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (3302 … Kanun) ile değişik 6831 … Orman Kanunu’nun (6831 … Kanun) 2/B madde uygulaması ile 2010 yılında yapılan 3402 … Kadastro Kanunu’na (3402 … Kanun) 5831 … Tapu Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun (5831 … Kanun ) 8 inci maddesi ile eklenen Ek-4 üncü maddesi çalışmaları ve ayrıca aynı madde kapsamında 12.08.2011 ilâ 12.09.2011 tarihleri arasında ilân edilerek kesinleşen aplikasyon ve düzeltme çalışması mevcuttur.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazın yapılan çalışmalar sonucu 2/B maddesi uyarınca orman sınırları dışına çıkarıldığını, kullanım kadastrosu sonucu Hazine adına tespit ve tescil edildiğini, daha sonra 6292 … Kanun uyarınca müvekkiline satıldığını, kişilerin devlete ve adalete güveninin böyle bir dava ile sarsılacağı, zira müvekkilinin iyiniyetli 3.kişi olarak tapu siciline güven ilkesine itimat ettiğini ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, “Dava konusu taşınmazın 12.02.2018 tarihli fen bilirkişisi raporunda ek 7 de A harfi ile gösterilen 1.497,37m² lik yeşil çizgilerle beyaz zemin üzerine taralı kısmının, orman tahdit haritasına göre orman sınırları içinde kaldığı, çevre orman arazileri ile benzer özellikler gösterdiği, toprak yapısı ve bitki örtüsü olarak orman niteliğini kaybeden yerlerden olmadığı ve bu sayede orman sayılan yerlerden olduğu” gerekçesiyle 2996 parselde kain taşınmazın 12.02.2018 tarihli fen bilirkişileri raporu Ek-7 deki krokide A harfi ile gösterilen 1.497,37 m2 lik kısmının davalı adına olan tapusunun iptali ile orman vasfı ile Hazine adına kayıt ve tesciline, fazlaya dair talebin reddine, kısmen kabule konu kısım üzerinde davalılar lehine verilmiş olan şerhlerin terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen kararına karşı, davacı … İdaresi vekili ile davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı … İdaresi vekili istinaf dilekçesinde; taşınmazın tamamının kesinleşmiş orman tahdit sınırları içerisinde kaldığını, mükerrer verilen tapunun geçersiz olduğunu, kararın eksik inceleme sonucunda usul ve yasaya aykırı olarak verildiğini açıklayarak, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; … ili … ilçesi … Beldesi 2996 parselin orman sınırları dışına çıkartılarak kullanım kadastrosu sonucu Hazine adına tespitinin yapıldığını, müvekkili olan davalının taşınmazı Milli Emlak Müdürlüğü ile düzenlenen sözleşme sonucunda taksitli olarak satın aldığını, iyi niyetli üçüncü kişi olarak tapu siciline güvendiğini, verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, aleyhlerine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesinin 3402 … Kanun’un 36/A maddesi gereğince usul ve yasaya aykırı olduğunu açıklayrak, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, “Orman tahdit sınırları içinde kalan ve 6831 … Kanun’un 2/B uygulaması ile orman sınırları dışına çıkarılmayan taşınmaz hakkında kullanım kadastrosu tutanağı düzenlenip 6292 … Kanun’a göre satışının kazanılmış hak oluşturmayacağı, bu doğrultuda bilirkişi raporu nazara alınarak; mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmesinin isabetli olduğu, ancak 3402 … Kanun’un 36/A maddesine aykırı şekilde yargılama harç ve giderlerinin davalıya yükletildiği, davalı aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesinin isabetsiz olduğu” belirtilerek, davalı vekilinin istinaf isteminin 6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 … Kanun) 353/(1)-b/2 nci maddesi gereğince kabulü ile, İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılması suretiyle harç, yargılama gideri ve vekalet ücreti yönünden karar değiştirilerek yeniden hüküm kurulmasına; davacı … İdaresinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ise 6100 … Kanun’un 353/(1)-b/1 inci maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen kararı, davacı … İdaresi vekili ile davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı … İdaresi vekili temyiz dilekçesinde; dava konusu taşınmazın tamamının kesinleşen orman tahdit hattı içinde olduğunu ileri sürerek, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen belirlenecek nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kesinleşmiş orman tahdidine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olup, taraflar arasındaki uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kesinleşen tahdit hattına göre konumunun ne olduğu ve orman sınırları dışına çıkarılan yerlerden olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353, 356, 369/1, 370 ve 371 inci maddeleri, 6831 … Kanun’un 1, 7 ve 11 inci maddeleri ile Anayasa’nın 169 uncu maddesi,
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemesince, bilirkişi raporu doğrultusunda taşınmazın 1.497,37 m2 lik kısmının kesinleşen orman tahdidi içerisinde kaldığı, 2/B uygulaması ile orman sınırları dışına çıkarılmayan taşınmaz hakkında kullanım kadastrosu tutanağı düzenlenip 6292 … Kanun’a göre satışının kazanılmış hak oluşturmayacağı gerekçesiyle, taşınmazın bu bölümüne ilişkin tapu kaydının iptali ile orman vasfıyla Hazine adına tesciline karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır.
Şöyle ki; dava konusu taşınmazın bulunduğu yerde yapılan tüm çalışmalara ilişkin tutanaklar dosyaya getirtilmediğinden bilirkişilerin yapmış olduğu tespitler denetlenemediği gibi, hükme esas alınan raporda, Ek-2 ‘deki krokide kesikli kırmızı çizgiler 1744 ve 3302 … Kanunlara göre oluşturulan hattı, kalın siyah çizgiler ise 3116 ve 5831 … Kanunlara göre oluşturulan hattı gösterdiği belirtildiği halde, tahdit haritası incelendiğinde, kırmızı kesik çizgilerin oluşturduğu orman sınırları dışına çıkarma işlemi hattı ile haritada gösterilen orman sınırı dışına çıkarılan yerlerin sınırının uyumsuz olduğu anlaşılmakta olup, raporda bu uyumsuzluğun neden kaynaklandığı açıklanmadığından, anılan raporun bu haliyle hüküm kurmaya elverişli olduğundan söz edilemez. Denetime elverişli olmayan ve kendi içinde çelişkili olan bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm kurulması usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.
2. Hal böyle olunca; İlk Derece Mahkemesince doğru sonuca ulaşılabilmesi için, öncelikle dava konusu taşınmazın bulunduğu yörede yapılan ilk orman tahdidine, sonraki aplikasyon, 2 nci madde ve 2/B madde uygulamaları ile Ek-4 üncü madde uyarınca yapılan düzeltme çalışmalarına ilişkin tüm işe başlama, çalışma, işi bitirme ve sonuçlarının askı ilan tutanakları ile taşınmazın bulunduğu yeri orman tahdit sınır noktalarıyla birlikte gösterir onaylı orman tahdit haritaları ilgili yerlerden getirtilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ile bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek üç orman mühendisi bilirkişisi ve bir fen elemanının katılımıyla yeniden keşif yapılmalıdır.
Yapılacak bu keşifte, orman sınır noktaları tutanak ve haritalarda yazılı mevki, yer, kişi isimleri ile açı ve mesafelere göre, orman kadastrosu, aplikasyon, 2 nci madde, 2/B madde uygulama tutanak ve haritalarının düzenlenmesinde kullanılan hava fotoğrafları ve memleket haritalarından yararlanılarak, değişik açı ve uzaklıklardaki en az 6-7 adet orman sınır noktası bulunup röperlenmeli; ilk orman kadastrosu, aplikasyon, 2 nci madde ve 2/B madde uygulaması ile ilgili sınır noktaları aynı ölçeğe çevrilerek, dava konusu taşınmazın ilk orman kadastrosu, aplikasyon ve orman rejimi dışına çıkarma ve düzeltme haritasına göre konumu genel kadastro paftası üzerinde ve aynı ya da yakın orman sınır hatlarında dava konusu edilen parseller varsa, bunların tümü birleşik harita üzerinde gösterilmeli; tutanaklardaki anlatımlar değerlendirilmeli; tutanaklarla tahdit haritaları arasında çelişki bulunup bulunmadığı belirlenerek, çelişki bulunmakta ise çekişmeli parsel yönünden tahdit tutanakları ile haritalar arasındaki çelişki tahdit tutanaklarına değer verilmek suretiyle giderilecek şekilde müşterek imzalı, tereddüte mahal bırakmayacak, açıklamalı, krokili rapor alınmalı ve bundan sonra, toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip, ulaşılacak sonuca göre, dava konusu taşınmazın orman sınırları dışına çıkarılan alanda kaldığının belirlenmesi halinde davanın reddine, orman sınırları içinde kaldığının saptanması halinde ise davanın kabulüne karar verilmelidir.
3. Bölge Adliye Mahkemesince, bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilmesi isabetsiz olduğundan, hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Harçtan muaf olduğundan davacı … İdaresinden harç alınmasına yer olmadığına,
Peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı …’e iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,23.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.