YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/5030
KARAR NO : 2021/4429
KARAR TARİHİ : 26.05.2021
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Elatmanın Önlenmesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 9. Asliye Hukuk Mahkemesi
K A R A R
Dava, taşınmaza elatmanın önlenmesi istemine ilişkin olup, davanın kabulüne ve ek karar ile vekalet ücretine dair ilk derece mahkemesince verilen karara dair davalı vekilinin istinaf başvusu bölge adliye mahkemesince, esasa yönelik istinaf talebi yerinde görülmemiş, vekalet ücretine ilişkin verilen ek karar ise kaldırılmıştır. Bölge adliye mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bilindiği üzere, yargı harcı, devletin mahkemeler aracılığıyla yaptığı hizmete, ondan yararlananların katkısıdır (YİBK, 16.12.1983 tarihli ve 1983/5 E.,1983/6 K.) Buna göre, bir hizmetin harç konusu olabilmesi için kişilerin bir kamu kurumundan yararlanmaları, kişilere kamu eliyle özel bir yarar sağlanması ve kamu idaresinin kişilerin özel bir işiyle uğraşması gerekmektedir.
Bir kamu hizmetinden dolayı harç alınabilmesi, bu hizmetin kanunla belirlenmesine ve bu hususla ilgili harç alınmasına ilişkin düzenlemelerin de kanunda yer almasına bağlıdır.
Nitekim T.C. Anayasa’sının 73. maddesinde “vergi, resim, harç vb. mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır” hükmü öngörülmüştür.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 12.04.2017 tarihli ve 2017/1-1201 Esas, 2017/716 Karar sayılı içtihatında açıklandığı üzere; Kanunla açıkça yargı harçlarından muaf olduğu ya da işleminin müstesna olduğuna ilişkin düzenleme yapılmamış olan herkes, bu harçları ödemekle yükümlüdür.
492 sayılı Harçlar Kanunu’nu harcın alınmasını veya tamamlanmasını tarafların isteklerine bırakmayıp, anılan hususun (temyiz edenin sıfatına bakılmaksızın) mahkemece kendiliğinden gözetileceğini düzenlemiş ve buyurucu nitelikteki “Harcı Ödenmeyen İşlemler” başlığını taşıyan 32. maddesinde, “Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz.
Temyiz harcının kaynağı, 6100 sayılı HMK’nin 366. maddesi yollamasıyla uygulanması gereken HMK’nin 344. maddesi ile 10.05.1965 tarihli ve 1965/1-1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu kararıdır. Bu İçtihadı Birleştirme Kurulu kararına göre, temyiz yoluna başvurmada maktu ilam harcının tamamının ya da nispi ilam harcının dörtte birinin peşin olarak alınması gerekir.
6100 sayılı HMK’nin 366.maddesi yollaması ile 344. maddesi gereği temyiz harç ve giderlerinin eksik ödendiğinin anlaşılması halinde muhtıra gönderilerek kararı veren Hâkim veya Mahkeme Başkanı tarafından 1 haftalık kesin süre içinde harç ve giderin tamamlanması, aksi halde temyizden vazgeçmiş sayılacağı hususu temyiz edene yazılı olarak bildirilir. Muhtırada Hâkim veya Mahkeme Başkanının sicili ve imzası bulunmalı ve muhtırada yapılması gereken işlemin ne olduğu açıkça ve ilgili tarafın yanılmasına neden olmayacak biçimde gösterilmeli; bu açıdan ikmal edilecek harç ya da giderin miktarı ve yatırılma merci ve süresi ile bunun yapılmamasının sonuçları net biçimde açıklanmalıdır. Verilen süre içinde harç ve giderler tamamlanmadığı takdirde, Mahkeme kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verir. Bu kararın da temyiz edilmesi halinde 432’nci maddenin son fıkrası hükmü kıyasen uygulanır.
Somut olaya gelince; davalı vekiline Bölge Adliye Mahkemesi kararı 17.06.2019 tarihinde tebliğ edilmiş olup davalı vekili tarafından bu karar 27.06.2019 tarihinde süresi içinde maktu harç yatırılmak suretiyle temyiz edilmiştir. Dava elatmanın önlenmesi davası olup Mahkemece el atmanın önlenmesine ve 85.387,50 TL karar harcı alınmasına karar verildiğine göre temyiz isteminde bulunan davalı vekili tarafından nispi harç yatırılması gerekmektedir. Ne var ki kararın temyizi ile birlikte dosya arasında bulunan 12.07.2019 tarihli makbuz içeriğine göre yalnız 44,40 TL maktu karar harcı yatırılmış, yatırılması gerekli (Mahkemece, hüküm altına alınan 85.387,50 TL karar ve ilam harcının dörtte biri) nispi temyiz karar harcı yatırılmamıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda davanın kabulüne ilişkin yerel mahkeme kararını istinaf eden ve bölge adliye mahkemesince istinaf talebinin esastan reddine karar verilen ilamı temyiz eden davalı vekili nispi temyiz harcı yerine maktu temyiz harcı yatırdığı anlaşıldığından, nispi harca tabi davalarda hükmü temyiz eden tarafın, Mahkemece, hüküm altına alınan karar ve ilam harcının 1/4’ünü peşin olarak yatırması gerektiğinden 10.05.1965 tarihli ve 1965/1-1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu kararı ile 6100 sayılı HMK’nin 366. maddesi yollamasıyla uygulanması gereken HMK’nin 344. maddesi gereğince, temyiz karar harcını tamamlaması için adına yukarıda belirtilen usule uygun şekilde muhtıralı tebligat çıkarılması, verilecek 1 haftalık kesin süre içerisinde temyiz karar harcını tamamlaması aksi halde temyizden vazgeçmiş sayılacağı hususunun muhtırada belirtilmesi, verilen kesin süre içinde temyiz harcının tamamlanmaması halinde Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun yapılmamış sayılmasına karar verileceği konusunda aynı biçimde muhtırada uyarı yapılması, tebliğ tarihinden itibaren 1 haftalık kesin sürenin dolmasının beklenmesi, verilen kesin süre içinde harcın tamamlanması halinde dosyanın temyiz incelemesi için gönderilmesi, tamamlanmaması halinde ise, Bölge Adliye Mahkemesince, kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verilerek, 1 haftalık temyiz süresinin beklenmesi; davalı tarafından temyiz edilmesi halinde temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmesi için dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 26.05.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.