YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/3278
KARAR NO : 2019/5817
KARAR TARİHİ : 12.06.2019
MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : İstihkak
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı üçüncü kişi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R
Davacı üçüncü kişi vekili, 26.12.2013 tarihli haciz esnasında mülkiyeti müvekkiline ait malların haczedildiğini öne sürerek, istihkak iddiasının kabulü ile haczin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı alacaklı vekili, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, haciz esnasında borçlulardan … hazır olduğu gibi borçlulara ait belgeler bulunduğu, bu durumda mülkiyet karinesinin borçlu dolayısıyla alacaklı yararına olduğu, karinenin aksi üçüncü kişi tarafından ispat edilemediğinden davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı üçüncü kişi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, üçüncü kişinin İİK’nin 96. vd. maddelerine dayalı istihkak iddiasına ilişkindir.
İstihkak davalarında geçerli bir haczin bulunması dava şartı olup, hüküm kesinleşinceye kadar yargılamanın her aşamasında re’sen gözetilmesi gerekir.
İİK’nin 78/2. maddesi gereğince, alacaklının haciz isteme hakkı 1 yıllık süreye tabidir. Haciz isteme hakkı ödeme emrinin tebliğ tarihinden itibaren 1 yıl geçmekle düşer (İİK’nin 78/2.maddesi). Bu durumda takip dosyası işlemden kaldırılır (İİK’nin 78/4.maddesi). Bir yıllık süre (İİK’nin 78/2.maddesi) içinde haciz talebinde bulunan alacaklı haciz talebini geri alabilir. Bu halde, yeniden bir yıllık haciz isteme süresi işlemeye başlamaz. Alacaklı ancak ödeme emri tebliğinden itibaren işlemeye başlamış olan bir yıllık sürenin (varsa) kalan kesimi içinde, yeniden haciz talebinde bulunabilir (İİK’nin 78/5.maddesi). Anılan sürenin geçirilmesi halinde alacaklının haciz isteme hakkı düşer. Alacaklı yeniden haciz isteyebilmek için yenileme talebinde bulunmalı ve bu talep borçluya tebliğ edilmelidir. İlama dayalı olmayan takiplerde yenileme talebi üzerine harç alınır (İİK’nin 78/5.maddesi). İİK’nin 78/2.maddesi uyarınca, itiraz veya dava halinde bunların vukuundan hükmün kesinleşmesine kadar geçecek süre yukarıdaki bir yıllık sürenin hesabına katılmaz.
Somut olayda, dayanak takip dosyasında borçlulara ödeme emrinin 18.09.2006 tarihinde tebliğ edildiği, 06.12.2007 tarihinde haciz talep edildiği, bilahare takibin alacaklı tarafça 12.04.2011 tarihinde harçsız olarak yenilendiği, yenileme emrinin borçlulara tebliğ edilemediği, ilk yenileme tarihinden sonra 30.10.2013 tarihine kadar alacaklı tarafça takip dosyasında işlem yapılmadağı, bu tarihte alacaklı vekilince takibin yeniden harçsız olarak yenilenmesinin talep edildiği, borçlulara yenileme emri tebliğ edilmeden 26.12.2013 tarihinde dava konusu haciz işleminin gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır.
Ödeme emrinin tebliğ tarihi ile haciz talep tarihi arasında yasal bir yıllık süre geçmiş olduğundan alacaklının haciz isteme hakkı düşmüştür. Bu durumda alacaklının yeniden haciz isteyebilmesi için İİK’nin 78/5. maddesi gereğince, borçlulara yenileme emrinin tebliği gerekir.Bu nedenle borçlulara yenileme emri tebliğ edilmeden yapılan haciz işemleri usulsüzdür.
O halde Mahkemece dava tarihinde geçerli bir haciz bulunmadığı gerekçesi ile davanın ön koşul yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde esastan reddine karar verilmesi doğru olmamış, hükmün bu nedenle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı üçüncü kişi vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün İİK’nin 366 ve 6100 sayılı HMK’nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK’un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca İİK’nin 366/3. maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 12.06.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.