YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/14624
KARAR NO : 2018/19122
KARAR TARİHİ : 22.11.2018
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Ecrimisil, Elatmanın Önlenmesi
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R
Davacılar vekili; davalılardan …’nın müvekkillerin miras bırakanı …… Yıldız’ın m……ki olduğu 445 parsel sayılı taşınmazdaki bina ve müştemilatını bir süredir kullandığını, bu yere ilişkin bir kullanım bedeli ödemediğini, 07/10/2011 tarihinde imzalanan satış taahhütnamesi ile davalı …’nın 110.000 TL satış bedelini 30/11/2011 tarihinde ödeyerek besihane olarak kullandığı yeri satın alacağını aksi halde aynı tarihte …… edeceğini taahhüt ettiğini, ancak taahhüdünü yerine getirmediğini, …… Sulh Hukuk Mahkemesinin 2012/62 E. 2012/429 K. sayılı ilamı ile davalı …’ın ……sine karar verildiğini ve kararın 14/01/2013 tarihinde kesinleştiğini, …… …… Müdürlüğünün 2011/188 E. sayılı dosyasında besihanenin … ve …… Turgut tarafından kullanıldığının ve mevcut hayvanların …… Turgut’a ait olduğunun tespit olunduğunu iddia ederek, taşınmaza müdahalenin men’ini, miras bırakan …… Yıldız’ın öldüğü 18/09/2011 tarihinden dava tarihine kadar 4000 TL ecrimisil bedelinin yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsilini talep etmiş, 21.07.2014 tarihinde talebini 35000 TL olarak ıslah etmiştir.
Mahkemece, davacıların davasının kabulü ile 26.875 TL ecrimisil bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine, müdahalenin men’i talebi hakkında taşınmaz …… edildiğinden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi üzerine; hüküm, davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, ecrimisil ve müdahalenin men’i isteğine ilişkindir.
Gerek öğretide ve gerekse yargısal uygulamalarda ifade edildiği üzere ecrimisil, diğer bir deyişle haksız işgal tazminatı, zilyet olmayan m……kin, m……k olmayan kötüniyetli zilyetten isteyebileceği bir tazminat olup, 08.03.1950 tarihli 22/4 sayılı…… Kararında, fuzuli işg……n tarafların karşılıklı birbirine uygun iradeleri ile kurduğu …… sözleşmesine benzetilemeyeceği, niteliği itibarı ile haksız bir eylem sayılması gerektiği, haksız işgal nedeniyle oluşan zararın tazmin edilmesi gerekeceği vurgulanmıştır. Ecrimisil, haksız işgal nedeniyle tazminat olarak nitelendirilen özel bir zarar giderim biçimi olması nedeniyle, en azı …… geliri karşılığı zarardır. Bu nedenle, haksız işgalden doğan normal kullanma sonucu eskime şeklinde oluşan ve kullanmadan kaynaklanan olumlu zarar ile m……k ya da zilyedin yoksun kaldığı fayda (olumsuz zarar) ecrimisilin kapsamını belirler. Haksız işgal, haksız eylem niteliğindedir (YHGK’nin 25.02.2004 günlü ve 2004/1-120-96 sayılı kararı). 25.05.1938 tarih ve 29/10 sayılı Yargıtay…… Kararı ve Yargıtayın aynı yoldaki yerleşmiş içtihatları uyarınca ecrimisil davaları beş yıllık zamanaşımına tabi olup, bu beş yıllık süre dava tarihinden geriye doğru işlemeye başlar.
Ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ve taleple bağlı kalınarak haksız işgal tazminatı miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hakimin denetimine açık olmalı ve değerlendirmenin gerekçelerinin bilimsel verilere ve HMK’nin 266. vd. maddelerine uygun olarak açıklanması gereklidir.
Bu nedenle, eğer arsa ve binalarda …… esasına göre talep varsa, taraflardan emsal …… sözleşmeleri istenmeli, gerekirse benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki …… bedelleri araştırılıp, varsa emsal …… sözleşmeleri de getirtilmeli, dava konusu taşınmaz ile ems……n somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik tarafları belirlenmelidir.
İlke olarak, …… geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut h……yle serbest şartlarda getirebileceği …… parası, emsal …… sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayiçe göre belirlenir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara …… artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir.
Dosyanın incelenmesinde, mahallinde 27/05/2014 tarihinde keşif yapıldığı keşif mahallinde dinlenen mahalli bilirkişiler …… Topal ve …… Vural’ın davalı taşınmazın yıllık 20.000-25.000 TL …… getirisi olabileceğini beyan ettikleri, 10/06/2014 havale tarihli bilirkişi raporunda davalı taşınmazın aylık …… bedelinin 100 TL olduğunun belirtildiği, davalılar vekilinin belirlenen aylık …… bedelleri arasındaki çelişkinin giderilmesini talep ederek benzer nitelikli taşınmazlara ait olduğu iddiasıyla emsal …… sözleşmeleri sunduğu, görülmektedir.
1.Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve ilâmda belirlenip dayanılan gerektirici sebeplere göre, davalıların sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Mahalli bilirkişiler tarafından davaya konu taşınmazın …… bedelinin aylık ortalama 1250 TL olduğu beyan edilmiş, 10/06/2014 havale tarihli bilirkişi raporunda davalı taşınmazın aylık 100 TL …… bedeli olduğu bildirilmiş, davalı tarafça sunulan emsal …… sözleşmesinde ise aylık 395 TL …… bedeli yazılı olduğu halde, mahkemece yukarıdaki ilke ve usule aykırı olarak aylık ecrimisil bedelinin 1250 TL olarak belirlenmesi doğru olmamıştır. Mahkemece yapılması gereken iş, dairenin ilke ve uygulamaları gözetilerek, emsaller de araştırılmak suretiyle ecrimisil bedelinin belirlenmesi ve sonucuna göre hüküm kurulması olmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalıların temyiz itirazları yerinde olduğundan kabulü ile Yerel Mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK’nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK’un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle sair temyiz itirazlarının reddine, taraflarca HUMK’un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek h……nde temyiz edene iadesine, 22/11/2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.