YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/13852
KARAR NO : 2018/19665
KARAR TARİHİ : 04.12.2018
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonucunda Mahkemece verilen davanın kısmen kabulüne dair kararın davalı … vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairenin 07.06.2018 tarihli ve 2017/7307 Esas, 2018/13859 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Davalı … vekili tarafından süresinde kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
KARAR
Dava dilekçesinde, davacıların mazbut …… olan……………’nın …… evladı ile gaile fazlasından yararlanmaya müstehak …… evladı olduklarının tespiti istenmiş; mahkemece, …… yönünden davanın reddine, …… Vakfı yönünden ise davacıların …… evladı olduklarının tespitine karar verilmiş, davalı vekilinin temyizi sonucu Dairemizce mahkeme hükmünün onanması yönündeki ilamın düzeltilmesi davalı vekili tarafından istenmesi üzerine dosya yeniden incelenmiştir.
Dava, davacıların dava konusu mazbut ……ların …… evladı ile galle fazlasına müstehak …… evladı olduklarının tespiti istemine ilişkindir.
5737 sayılı ……lar Yasası’nın 3. maddesine göre mazbut ……lar, bu kanun uyarınca Genel Müdürlükçe (…) yönetilecek ve temsil edilecek ……lar ile mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve 2762 sayılı ……lar Kanunu gereğince ……lar Genel Müdürlüğünce yönetilen ……lar olarak tanımlanmıştır.
……lar Kanunu ve ……lar Yönetmeliğine göre, mazbut ve mülhak ……larda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, ……larda evladiye davaları, …… evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki …… evladı kavramı daha çok, vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup, vakfedenin akrabaları ya da ……tan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır.
Vakfın geliri üzerinde hak sahibi olduğuna ilişkin davayı, vakfiye uyarınca galleden yararlanma hakkı olan, yani vakfeden ile soy bağı olan ya da soy bağı olmasa bile galleden kendisine pay özgülenen diğer kişiler açabilir.
Bir ……tan galle fazlasının alınabilmesi için açılan davada öncelikle vakfeden ile soybağının ispatlanması, sonra da vakfiyede Öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Yani bu tür davalarda İncelenecek ilk husus; davacılar ile vakfeden arasında iddia edildiği üzere kan bağı yolu ile soybağı mevcut olup olmadığı, eğer soybağı kurutabiliyorsa ikinci aşamada vakfiyelerde gaile fazlası için öngörülen şartların somut olayda davacılar yönünden gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması olacaktır.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden; davacıların dava konusu ……lar ile soybağına dayanak olarak ……nın evlatları olduklarına dair … 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.09.1997 tarihli ve 1997/83-518 E-K sayılı ilamı olduğu, iş bu ilamın dayanağının ise……’nın mirasçıları tespitine dair … Asliye Hukuk Hâkimliğinin 11.05.1960 tarihli ve 124/121 E-K sayılı veraset ilamı olup, İş bu veraset ilamının iptali için … tarafından … 5. Sulh Hukuk Mahkemesine açılan dava sonucu mahkemece, 11.06.2015 tarih ve 2005/975-2015/974 E-K sayılı karar ile ……lar Genel Müdürlüğünün aktif husumet ehliyeti yokluğundan dava reddedildiği, dosyanın temyiz edilmesi sonucu ise Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 02.07.2018 tarili ve 16/9233 Esas, 2018/4971 Karar sayılı ilamı ile ……lar Genel Müdürlüğünün açılan dava da aktif husumet ehliyetinin olduğu kabul edilerek davanın esasının incelenmesi yönünde mahkeme kararı bozulduğu anlaşılmaktadır.
Davacıların dava konusu ……lar ile soybağı kurmalarına dayanak yapılan veraset ilamının iptali için açılan dava sonucu verilecek karar eldeki davayı etkileyeceğinden, mahkemece … 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2005/975-2015/974 E-K sayılı dosyası üzerinden açılan veraset ilamının iptaline dair davanın sonucu beklenerek oluşacak sonuç doğrultusunda bir karar verilmesi gerekirken, davacıların …… Vakfı yönünden …… evladı olduklarının tespitine karar verilmesi doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerektiği anlaşıldığından onama kararının kaldırılarak hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı … vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile Dairemizin 07.06.2018 tarihli ve 2017/7307 Esas, 2018/13859 Karar sayılı onama ilamının KALDIRILMASINA, yerel mahkeme hükmünün açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK’nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK’un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde karar düzeltme isteyene iadesine, 04.12.018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.