YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/3031
KARAR NO : 2018/18553
KARAR TARİHİ : 13.11.2018
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, …’nın kısıtlanması isteminin reddine karar verilmiş olup, hükmün duruşma yapılması suretiyle Yargıtayca incelenmesi davacı … vekili tarafından istenilmiştir. Dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 13.11.2018 …… günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü temyiz eden davacı vekili Avukat … Göçü ve karşı taraftan …… Kabakcı vekili Avukat … geldiler. Duruşmaya başlanarak temyiz isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan ve hazır bulunanların sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
KARAR
Dava dilekçesinde; davacı …’nin ……si 1943 doğumlu ………lığının bulunduğu, rahatsızlığı yanı sıra ciddi bir malvarlığının bulunduğu, malvarlığı ve gelirlerinin akıbetinin belirsiz olduğu, ekonomik olarak ihtiyacı olmamasına rağmen malvarlığını satma konusunda sürekli yönlendirildiği, malvarlığının gelirlerinin ……sine gitmediği ileri sürülerek kısıtlanması istenmiştir.
Mahkemece, kısıtlanması istenilen … hakkında akıl sağlığı yönünden alınan sağlık kurulu raporu doğrultusunda davanın reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 405. maddesi kapsamında, ……lığı veya akıl zayıflığı ile 406. madde kapsamında savurganlık ve malvarlığını kötü yönetme sebeplerine dayalı kısıtlanma kararı verilmesi istemine ilişkindir.
Vesayet, velâyet altında bulunmayan ……lerin ve istisnaî olarak velâyet altına alınmamış bazı erginlerin korunması amacıyla kabul edilen bir hukukî kurumdur.
Kısıtlanmayı gerektiren haller kanunda tahdidi olarak sayılmış olup ergin bir kişi hakkında kısıtlama kararı verilerek, kendisine vasi atanabilmesi için, Türk Medenî Kanununun 405-408. maddelerinde öngörülen kısıtlama sebeplerinden birinin varlığı gerekir.
……lığı veya akıl zayıflığı sebebiyle, ergin bir kişi, işlerini göremediği veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gerektiği ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye soktuğu takdirde, kısıtlanır (TMK mad.405/I).
Türk Medenî Kanunu’nun 406. maddesinde savurganlığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı veya malvarlığını kötü yönetmesi sebebiyle kendisini veya ailesini darlık veya yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açan ve bu yüzden devamlı korunmaya ve bakıma muhtaç olan ya da başkalarının güvenliğini tehdit eden her erginin kısıtlanacağı hükme bağlanmıştır.
Kısıtlama kararı verilmesi usulü, TMK’nin 409. maddesinde düzenlenmiştir. Maddenin birinci fıkrasına göre,………… madde bağımlılığı, kötü yasama tarzı ve kötü yönetimi veya isteğe bağlı kısıtlama hâllerinde, kısıtlanması istenilenin dinlenmesi zorunludur. Aynı maddenin ikinci fıkrası uyarınca, bir kişinin ……lığı ve akıl zayıflığı sebepleriyle kısıtlanması için, resmî sağlık kurulu raporu alınmış olmalıdır. ……, bu sebeplerle kısıtlama kararı vermeden önce, kısıtlanması istenen kişiyi dinleyebilir.
1. TMK’nin 405.maddesi yönünden yapılan inceleme;
Vesayete ilişkin hükümler kamu düzeni ile yakından ilğili bulunduğundan, mahkeme taleple bağlı olmaksızın kendiliğinden araştırma ilkesi gereği gerekli araştırmayı yaparak oluşacak sonuca göre bir karar vermek zorundadır.
Somut olayda, kısıtlanması istenilen ………lığının bulunduğu ve tedavi gördüğü, dosyaya sunulan …………Merkezi’nin 09.11.2015 tarihli raporunda; “yineleyici depresif bozukluk” tanısı ile takipli hasta olduğu mevcut hali ile “remisyon hali”nde bulunduğu rapor edilmiştir. Kısıtlanması istenilenin tedavi evrakları toplanmadan alınan … ……………nin 28.01.2016 tarih ve 1349 sayılı sağlık kurulu raporunda; …’nın, akli dengesinin akıllıca yaşam sürmek için yeterli olduğu, kendi işlerini gerektiği gibi yönetebileceği, vekaletname vermeye ehil olduğu,kendisine vasi tayini gerekmediği bildirildiği gözetilerek, Mahkemece, tarafların beyanları da dikkate alınarak kısıtlanması istenilen ………lığının tedavisine dair evrakların ilgili hastanelerden celbi ile hükme esas alınan sağlık kurulu raporu da eklenerek 2659 sayılı…… Kanununun 19/2/2003 tarih ve 4810 sayılı Kanunun 15. maddesi ile değişik 16.maddesi gereği ilgilinin…… Kurumu ……Kuruluna sevk edilerek muayenesi yaptırılıp Türk Medeni Kanunu’nun 405.maddesinde yer alan kısıtlama sebebinin bulunup bulunmadığı konusunda kurul raporu alınarak oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
2. TMK’nin 406.maddesi yönünden yapılan inceleme;
Dosya içindeki bilgi ve belgelerin özellikle dava dilekçesinin incelenmesinden; kısıtlanması istenilenin sadece Türk Medeni Kanunu’nun 405.maddesinde düzenlenen ……lığı nedeniyle değil aynı zamanda 406.madde kapsamında savurganlık ve malvarlığını kötü yönetme iddiasını da ileri sürmüştür. Şöyle ki; kısıtlanması istenilenin yüklü miktarda malvarlığının bulunduğu, malvarlığı ve gelirlerinin akıbetinin belirsiz olduğu, ekonomik olarak ihtiyacı olmamasına rağmen malvarlığını satma konusunda sürekli yönlendirildiği, malvarlığının gelirlerinin ……sine gitmediği iddiası da ileri sürülmüştür.
Somut olayda mahkemece, eksik araştırma sonucu sağlık kurulu raporu alınarak ilgilinin akli durumu değerlendirilmiş ve rapor doğrultusunda davanın reddine karar verilmiş ise de; Türk Medeni Kanunu’nun 406. maddesi yönünden herhangi bir araştırma ve değerlendirme yapılmamıştır. Vesayet hakkındaki hükümlerin kamu düzenine ilişkin olduğu, Mahkemece re’sen araştırma yapılabileceği de gözetilerek, Türk Medeni Kanununun 406. maddesinde yer alan hususlar yönünden de re’sen ve tarafların gösterecekleri delillerin toplanıp değerlendirilmesi yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, Mahkemece yalnız akıl sağlığı yönünden inceleme yapan sağlık kurulu raporu dikkate alınıp yetersiz ve eksik inceleme ile davanın reddi,
Doğru görülmemiştir.
Mahkemece öncelikle kısıtlanması istenilenin durumu yukarıda (1) numaralı bentte açıklandığı üzere TMK’nin 405.maddesi kapsamında değerlendirilerek kısıtlanma sebebinin varlığının sağlık kurulu raporu ile tespit edilmesi halinde bu madde kapsamında vesayet altına alınması, aksi halde TMK’nin 406.maddesi kapsamında durumu değerlendirilerek bir karar verilmelidir.
SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazları yukarıda gösterilen nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün, 6100 sayılı HMK’nin Geçici 3. maddesi yollaması ile HUMK’un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, HUMK’un 440/III-1, 2, 3 ve 4. bentleri gereğince ilama karşı karar düzeltme yolu kapalı bulunduğuna, 13.11.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.