YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/14027
KARAR NO : 2016/17462
KARAR TARİHİ : 26.12.2016
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Muhdesatın Tespiti
Zeliha Geç ve müşterekleri ile Hazine aralarındaki muhdesatın tespiti davasının kabulüne dair …Asliye Hukuk Mahkemesi’nden verilen 19.06.2014 gün ve 605/657 sayılı hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davalı Hazine vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacılar vekili, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kamulaştırılan dava konusu 3970 ada 5 parsel sayılı taşınmaz üzerinde D,E,G,G1,H,I ve J harfi ile gösterilen yapıların vekil edenlerine ait olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı Hazine vekili, davanın husumet yönünden reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından okul alanı olarak kamulaştırma işlemine tabi tutulan 3970 ada 5 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki muhdesatların tespiti istemine ilişkindir. Taşınmaz üzerindeki muhdesatın tespiti davaları kendine özgü davalardan olup, dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun sonucu olarak bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Muhdesatın aidiyetinin tespiti davalarında ortaklığın giderilmesi davası mevcut ise o davanın yargılaması sırasında muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğini açıkça kabul edenler dışında kalan ve muhdesatın üzerinde bulunduğu taşınmazda paydaş olan diğer tüm tapu maliklerinin veya tapu kayıt malikinin mirasçılarının, kamulaştırma sözkonusu ise kamulaştırılan taşınmaz maliklerinin ya da mirasçılarının davada taraf olarak yer almaları zorunludur.
Davaya ve kamulaştırma işlemine konu 3970 ada 5 parsel sayılı taşınmazın dosya içeriğindeki tapu kaydının incelenmesinde, davalı Hazine (358543/683283) ve davada yer almayan Şahinbey Belediyesi (17995/683283) ile … il Tüzelkişiliği (306745/683283) adlarına paylı olarak kayıtlı bulunduğu anlaşılmıştır. Bu durumda kayıt maliklerinin tamamının davada yer almadığı, husumetin sadece Hazine’ye yöneltildiği dolayısıyla taraf teşkilinin sağlanmadığı görülmektedir. Taraf teşkili sağlanmadan işin esasına girilerek hüküm verilemezse de, yargılamanın devamı sırasında sağlanması mümkündür.
Yukarıda açıklandığı üzere dava açılırken taraf teşkili sağlanmamış ise de; dava konusu taşınmazda pay sahibi olan Şahinbey Belediyesine de davanın yöneltilmesi gerekli olduğundan taraf teşkilinin sağlanması konusunda davacı tarafa süre ve imkan tanınması gereklidir.
2- Bundan ayrı; dava konusu 3970 ada 5 parsel sayılı taşınmazda 306745/683283 pay sahibi … il Tüzelkişiliği’nin Hazine ile aynı tüzelkişi olup olmadığı hususunda tereddüt hasıl olmuştur. Mahkemece, … İl Tüzelkişiliği ile Hazine’nin aynı tüzelkişiliğe sahip olup olmadıklarının araştırılması, ayrı tüzelkişi olduğunun belirlenmesi halinde … il Tüzelkişiliğine de davanın yöneltilmesi gerekli olduğundan taraf teşkilinin sağlanması konusunda davacı tarafa süre ve imkan tanınması gereklidir.
O halde Mahkemece yapılması gereken, öncelikle davada taraf teşkilinin sağlanması, HMK’nun 124. maddesinde belirtilen hükümlerin göz önünde bulundurulması; davaya katıldıkları takdirde delillerini sunmaları konusunda kendilerine süre ve imkan tanınması, savunmaları doğrultusunda delillerin toplanması, ondan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanacak tüm deliller birlikte tartışılıp değerlendirilerek istek hakkında olumlu veya olumsuz karar verilmesi gerekirken, usuli eksiklik giderilmeden yazılı gerekçelerle işin esasına girilerek davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan kabulüyle, Yerel Mahkeme hükmünün yukarıda (1.) ve (2.) bentte açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK’nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla HUMK’nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı Hazine vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, taraflarca HUMK’nun 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 26.12.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.