YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/13042
KARAR NO : 2013/1552
KARAR TARİHİ : 15.02.2013
MAHKEMESİ :……… Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Şikayet
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki davacı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden Daire’ye gönderilmiş olup, dava dosyası için……i tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
K A R A R
Borçlu şirket aleyhine inşa halindeki gemilere mahsus sicile kayıtlı gemiler üzerindeki karz ipoteğinin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı takip başlatıldığı, borçlu şirkete atanan kayyımın, şirketin yönetim kurulunun görev süresinin dolduğu ve yenilerinin seçilemediği dönemde hesap katı ihtarı ve ……… emrinin tebliğ edildiğini, bu nedenle tebligatların geçersiz olduğundan bahisle takibin iptalini talep ettiği, Mahkemece ……… emri tebliğinin usulüne uygun olduğu ve şikayetin süresinde yapılmadığından reddine karar verildiği görülmektedir.
…… Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki 5718 sayılı Kanun’un 48. maddesinde açıklandığı gibi, ……… takibinde bulunan yabancı gerçek ve …… kişiler, yargılama ve takip giderleri ile karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılamak üzere Mahkemenin belirleyeceği teminatı göstermek zorundadır. Mahkeme dava veya takibin niteliğine ve duruma göre davacıyı, davaya katılanı veya takip isteğinde bulunanı karşılıklılık esasına göre teminat göstermekten muaf tutabilir. Yasada öngörülen mahkeme teriminin ……… takipleri için ……… Dairesi olarak anlaşılması gereklidir.
Yabancı alacaklının ……’de ……… takibi yapabilmesi için teminat gösterme yükümlülüğünün istisnası, 5718 sayılı MÖHUK’nun 48. maddesinde belirtildiği üzere alacaklının tabiyetinde bulunduğu ülke ile …… arasında karşılıklılık esasına göre çok taraflı veya ikili anlaşmalarla yahut fiili mütekabiliyet esasına göre bir muafiyet bulunmasıdır. ……… takibini yapan alacaklı şirket yabancı uyruklu olup, yukarıda anılan husus takip yapmanın ön koşuludur ve re’sen gözetilmesi gerekir.
Bu nedenle Mahkemece alacaklı şirketin tabi olduğu ülke tespit edilerek, yukarıda anılan yasal düzenleme gereğince, …… ile aralarında karşılıklılık esasına göre çok taraflı veya ikili anlaşmayla yahut fiili mütekabiliyet esasına göre bir muafiyetin bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır. Muafiyetin bulunmaması halinde, takip borçlusu olan karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılayacak yeterli miktarda teminat takdir edilerek, alacaklı vekiline bu miktarı bloke etmesi için uygun bir süre verilmeli bundan sonra oluşacak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, bu prosedüre uymadan eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
Borçlu vekilinin temyiz isteminin kısmen kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle 6100 sayılı HMK’nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK’nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK’nun 388/4. (HMK m.297/ç) ve İİK’nun 366/3. maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine 15.02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.