YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/12349
KARAR NO : 2013/8549
KARAR TARİHİ : 06.06.2013
MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Katkı Payı Alacağı
… ile … aralarındaki katkı payı alacağı davasının kısmen kabulüne, kısmen reddine dair … . Aile Mahkemesi’nden verilen 13.06.2012 gün ve 497/406 sayılı hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili ile davalı vekili taraflarından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR
Davacı vekili boşanma dava dilekçesinde tarafların 28.07.1994 tarihinde evlendiğini, evlilik birliğinin devamında edinilen 271 ada 351 parsel 18 numaralı bağımsız bölüm, … plaka sayılı araç ve müşterek evde bulunan ev eşyalarının davacı tarafından satın alınmasına rağmen taşınmaz ve aracın davalı adına tescil edildiğini, ev eşyalarının ise davalıda kaldığını açıklayarak araç, taşınmaz ve ev eşyaları için 150.000 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, 11.07.2007 tarihli dilekçesiyle aracın rayiç değerinin 18.000,00 TL ve evde bulunan eşyaların değerinin 35.000,00 TL olduğunu açıklamıştır.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazın edinilmesinde davacının bir katkısının bulunmadığını, aracın davalının babasının düğün hediyesi olduğunu ve evde bulunan eşyaların davacı tarafça götürüldüğünü bildirmiş, 18.05.2010 tarihli dilekçesiyle düğünde takılan takılar ve evilik öncesi davacının sahip olduğu ziynetlerin satılarak araba alındığını, bu arabanın da satılarak bir süre bankada değerlendirildikten sonra dava konusu taşınmazın satın alındığını açıklayarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, 1999 yılında edinilen taşınmaz, araç ve eşyasına ilişkin olarak taşınmaz için 42.376,00 TL, araç için 5.917,00 TL ve ev eşyaları için 980,00 TL katkı payı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı vekili ve davalı vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
Taraflar, 28.07.1994 tarihinde evlenmişler, 02.05.2005 tarihinde açılan boşanma davasının kabulüne ilişkin kararın 13.09.2007 tarihinde kesinleşmesi ile boşanmışlardır. Eşler arasındaki mal rejimi TMK 225/son maddesi gereğince boşanma davasının açıldığı tarihte sona ermiştir. Bu durum karşısında evlilik tarihi olan 28.07.1994 tarihinden TMK’nun yürürlüğe girdiği 01.01.2002 tarihine kadar mal ayrılığı, başka bir mal rejimini seçtiklerini ileri sürmediklerinden, 01.01.2002 tarihinden boşanma davasının açıldığı, 02.05.2005 tarihine kadar yasal mal rejimi olarak kabul edilen edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir.
Dava konusu taşınmazın 09.03.1999, aracın 21.09.1999 tarihinde ve taşınmaz içinde bulunan ev eşyalarının ise 01.01.2002 tarihinde önce edinildiği belirlenmiş olmasına göre dava, 743 sayılı TKM’nun (Mülga) 170. maddesi gereğince eşler arasında mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde edinilen maldan kaynaklanan katkı payı alacağı isteğine ilişkindir.
Mahkemece dosya içinde bulunan 16.09.2011 havale tarihli bilirkişi raporuna göre, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Dosyada bulunan taraflara ait çalışma belgeleri ile tanık beyanlarından her iki tarafında evlilik birliği içinde çalıştıkları tespit edilmiş iken hükme esas alınan bilirkişi raporu her ikisi de çalışan davacı ve davalının gelirleri ve yapabilecekleri tasarruflar dikkate alınmadan düzenlenmiştir. Taşınmaz, araç ve ev eşyaları yukarıda açıklandığı üzere 743 sayılı TKM.nun 170. maddesine göre eşler arasında mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde edinildiğine göre; taraflar arasındaki bu uyuşmazlığın Borçlar Kanunu’nun genel hükümlerine göre çözüme kavuşturulması gerekmektedir. 743 sayılı TKM.nin yürürlükte olduğu; 01.01.2002 tarihinden önce eşler arasında yasal mal ayrılığının geçerli olduğu dönemde karı ve kocanın diğerinden katkı payı karşılığında bir tazminat isteyebilmesi için mutlaka parasal veya para ile ölçülebilen maddi bir değer koymak suretiyle katkısının bulunması gerekir. Somut olayda, davacının taşınmaz, araç ve eşyalarının edinildiği tarihte astsubay olarak çalıştığı saptanmış olup; taşınmazların edinilmesinde katkısının bulunduğunun kabulü doğrudur.
Bu halde Mahkemece, tarafların çalışmalarına ve gelirlerine ilişkin belgeler getirtilerek evlenme tarihinden, taşınmaz ile aracın alındığı tarihe kadar tüm gelirleri ayrı ayrı toplanmalı, her birinin sosyal statüleri, konumları ve mesleki kariyerleri gözetilerek yapabilecekleri kişisel tasarrufları ayrı ayrı hesaplanmalı, davacı kocanın ayrıca, kişisel harcamaları ile 743 sayılı TMK.nun 152. maddesi gereğince evi geçindirme yükümlülüğü gözetilerek her birinin bu durum karşısında yapabilecekleri tasarruf miktarları ayrı ayrı saptanmalı, toplam tasarruf miktarı içerisindeki tarafların katkı oranları belirlenmeli, bu katkı oranının taşınmaz ve aracın dava tarihi itibariyle belirlenen gerçek değeri ile çarpılması sonucu davacının katkı payı alacağının saptanması, ev eşyalarının kime ait olduğunun, kim tarafından satın alındığının saptanması, eşya isteğinin TMK’nun 683. maddesi çerçevesinde aynı (mülkiyet) hakkına dayalı istihkak davasına konu olduğunun ve kural olarak, aynen mevcutsa aynen iadesine, değilse dava tarihi itibariyle davacıya ait eşyaların sürüm (gerçek) değerinin, yıpranma (amortisman) payı da gözetilerek belirlenmesi ve bedellerinin tahsiline karar verilmesi gerektiğinin düşünülmesi, eşyalarını her türlü delille kanıtlanmasının mümkün olduğunun gözönünde tutulması, dosyanın bu haliyle konunun uzmanı bir hukukçu ve bir mali müşavir veya muhasebeciye, bilirkişilere verilerek tarafların ve Yargıtay’ın denetimine açık gerekçeli rapor alınması, ondan sonra iddia ve savunma doğrultusunda toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulmuş bulunması usul ve yasaya aykırıdır.
Davacı vekili ile davalı vekilinin temyiz itirazları bu bakımdan ayrı ayrı yerinde olduğundan kabulü ile hükmün 6100 sayılı …nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK.nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, HUMK.nun 388/4. , HMK m.297/ç) ve 440/I. maddeleri gereğince Yargıtay Daire İlamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunabileceğine, 732,00 TL peşin harcın istek halinde davacılara ayrı ayrı iadesine 06.06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.