YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/3441
KARAR NO : 2011/4113
KARAR TARİHİ : 12.07.2011
MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Alacak
… ile … aralarındaki dava hakkında …Aile Mahkemesinden verilen 21.12.2009 tarih ve 239/11 sayılı hükmün Dairenin 28.10.2010 gün ve 2637/5135 Karar sayılı ilamıyla onanmasına karar verilmişti. Davacı vekili tarafından süresinde kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
KARAR
Davacı … vekili, … ili 1722 ada 11 parselde 2 nolu dubleks mesken, arsa niteliğindeki 1019 ada 6 parsel, Menderes ilçesi 680 ada 1 parsel sayılı taşınmazların evlilik birliği içinde edinilerek davalı adına tescil edildiklerini, vekil edeninin çalışarak elde ettiği gelirlerle alımlarda katkısı olduğunu açıklayarak katkısına karşılık taşınmazların dava tarihindeki değerlerinin yarısı olarak fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 5.010 TL.nin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı … vekili, davacının katkısı olmadığını, taşınmazların vekil edeninin kazancı ile alındığını, tarafların 1988 yılından beri ayrı yaşadıklarını açıklayarak davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, taşınmazların sırasıyla 7.8.1995, 28.9.2000 ve 1.7.1997 tarihinde alındıkları, taşınmazların tarafların ayrı yaşamaya başladıkları tarihten (en geç 1990) sonra edinildikleri, davacının alımlarda katkısı olduğuna dair yeterli delil elde edilemediği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş, davacı vekilinin temyizi sonunda Dairenin 28.10.2010 tarih 2010/2637 Esas 2010/5135 Karar sayılı ilamı ile mahkeme kararı onanmıştır. Davacı vekili süresinde karar düzeltme talebinde bulunarak onama kararının kaldırılarak hükmün bozulmasını istemiştir.
Taraflar, 7.5.1960 tarihinde evlenmişler, 16.1.2004 tarihinde açılan boşanma davasının kabulüne ilişkin hükmün kesinleşmesiyle 21.4.2004 tarihinde boşanmışlardır. Başka mal rejimi seçilmediğinden taraflar arasında 743 sayılı TKM.nin 170. maddesi uyarınca evlenme tarihi olan 7.5.1960 tarihinden, 4721 sayılı TMK.nun yürürlüğe girdiği 1.1.2002 tarihine kadar mal ayrılığı, bu tarihten mal rejiminin sona erdiği boşanma davasının açıldığı tarihe (16.1.2004) kadar yasal edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir. Dava dilekçesi ve dosya kapsamına göre davacının talebinin katkı payı alacağı niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece gerekçede açıklanan tarihler taşınmazların edinme tarihi olarak kabul edilmiş ve tarafların da en geç 1990 yılında ayrı yaşamaya başladıkları gözetilerek davanın reddine karar verilmiş ise de dosya arasında bulunan ve geri çevirme üzerine getirtilen tapu kayıtları ve oluşumlarına ilişkin belgelere göre mahkemenin kabul ettiği edinme tarihlerinde yanılgıya düşüldüğü ve noksan soruşturmayla sonuca gidildiği belirlenmiştir.
Dava konusu 1722 ada 11 parseldeki 2 nolu dubleks meskenin dosya arasındaki tapuda tahsisen 7.8.1995 tarihi itibarıyla davalı … adına tapuda kayıtlı göründüğü; ancak, meskenin kooperatif adına 8.2.1989 tarihi itibarıyla imar sebebiyle tapulu iken 7.8.1995 de davalı … adına kat irtifakı tesis edildiği ve kaydın oluştuğu anlaşılmaktadır. Bu durumda, her ne kadar tapu kaydı tahsisen 7.8.1995 de oluşturulmuş ise de öncesinde davalı …’in kooperatif üyesi olup olmadığı, kooperatif üyeliğinin ne zaman, ne şekilde başladığı, yapılan ödemeler olup olmadığı, var ise hangi tarihlerde kim tarafından ne miktar ödeme yapıldığı araştırılmamış, bu hususta getirtilmesi gereken belgeler dosya arasına alınmamıştır.
Dava konusu 1019 ada 6 parsel ise; tapudan gelen cevapta otel vasfı ile 16.4.1999 tarihinde ipka sebebiyle …Enternasyonel Otelcilik A.Ş. adına tapuda kayıtlı görünmektedir. Ancak, bu kaydın ne şekilde oluştuğuna ilişkin dosya arasına gerekli belgeler getirtilmediği gibi, tapu cevabında davalı adına bir kayıt olmadığı bildirilmiş ise de dosyaya getirtilen bir kısım belgelerde davalı …’in …’a yaptığı bir kısım ödemeler, 9.1.1989 da sözleşme ile … Hilton Center’da bağımsız bölüm aldığını gösteren yazı ve ödemelerde Z15 nolu dükkanla ilgili şerhler dikkate alındığında davalı …’in bu parselle ilgili herhangi bir dükkan veya bağımsız bölüm edinip edinmediği, yapılan ödemeler olup olmadığı hususunda tereddüt oluşmuştur. Diğer yandan, mahkemece, bu taşınmaz bakımından kabul edilen 28.9.2000 tarihinin nereden bulunduğu da anlaşılamamıştır. Bu sebeplerle, tereddütün giderilmesi ve edinilen bir malvarlığı varsa edinme tarihinin net olarak belirlenmesi için mahkemece seçilecek, konusunda uzman bir tapu ya da kadastro elemanı aracılığı ile bu parselin tapu kayıtları üzerinde inceleme ve araştırma yaptırılması, ilk oluşumundan itibaren davalı … adına edinilen herhangi bir bağımsız bölüm veya dükkan olup olmadığı, var ise ne şekilde , ne zaman edinildiği, akibeti ve varsa yapılan ödemelere ilişkin tüm hususları içeren belgeleriyle gerekçeli rapor alınması gerekmektedir.
Diğer dava konusu Menderes ilçesi 680 ada 1 parseldeki 234/404 pay imar yolu ile 1.7.1997 tarihi itibarıyla davalı … adına tapuda kayıtlı ise de, bu parselin öncesinde 2556 parsel olarak 234,62 m2 ve arsa vasfı ile 7.8.1984 tarihinde satın alma ile davalı … adına tapuda kayıtlı olduğu, daha sonra imar uygulaması sonunda 680 ada 1 parsele gittiği anlaşılmıştır. Bu durumda mahkemenin edinme tarihi olarak 1.7.1997 tarihinin kabulü doğru olmamıştır. Davalının satın alma tarihi 7.8.1984 tarihi itibarıyla davacının talebinin değerlendirilmesi gerekir.
Az yukarıda açıklandığı şekilde mahkemece araştırma ve inceleme yapılarak edinme tarihleri net şekilde belirlendikten sonra davacının katkı payı alacağı isteği ile ilgili tüm taraf delilleri toplanarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken; eksik inceleme ve araştırma ile edinme tarihlerinin tereddüt yaratacak şekilde belirlenmesi ve hatalı tarihler dikkate alınarak yazılı şekilde davanın reddine karar verilmiş olması doğru olmamıştır. Mahkemece, yapılması gereken iş; az yukarıda açıklanan hususlar gözetilerek her bir taşınmazın evlilik içindeki edinme tarihlerinin ayrı ayrı tereddüte yer bırakmayacak şekilde belirlenmesi, tarafların 1988 yılından itibaren ayrı yaşadıkları, taşınmazların edinme tarihinin bu tarihten sonraya isabet etmesi halinde davacının katkı payı alacağı isteme imkanı olmayacağı, davacı kadının evlilik içinde yurt dışında çalışarak gelir elde ettiğine göre elde ettiği gelirle edinilen taşınmazlara katkıda bulunduğunun kabulü gerekir. Taşınmazların ayrı ayrı edinme tarihleri
itibarıyla taraf gelirlerinin dosyaya getirtilecek belgeler de incelenerek doğru şekilde tesbit edilmesi, her birinin sosyal statüleri, konumları ve mesleki kariyerleri gözetilerek yapabilecekleri kişisel masraflarının ayrı ayrı hesaplanması, davalı …’in ayrıca, 743 sayılı TMK.nun 152.maddesi gereğince evi geçindirme yükümlülüğü gözetilerek alım tarihleri itibarıyla evi geçindirme gideriyle kişisel giderleri dışında olabilecek fazla harcaması var ise, oran belirtilmek suretiyle hesaplanacak miktarının, davacı kadın yönünden ise kişisel harcamalarının hesaplanıp toplam gelirlerinden ayrı ayrı düşülmesi, her birinin bu durum karşısında yapabilecekleri tasarruf miktarlarının ayrı ayrı saptanarak tarafların toplam tasarruf miktarı içerisindeki katkı oranlarının belirlenmesi, bu belirlemede gerekirse halin mutat cereyanı, hakkaniyet ve fedakarlığın denkleştirilmesi ilkelerinin de dikkate alınması ve sonucuna göre bir hüküm kurulması olmalıdır. Davacı vekilinin temyiz isteği yerinde olduğundan hükmün açıklanan bu nedenlerle bozulması gerekirken maddi hataya dayalı nitelendirme sonucu Daire tarafından onanmış olduğu karar düzeltme isteği üzerine yapılan inceleme sonunda anlaşılmış olduğundan davacı vekilinin karar düzelme isteğinin kabulü ile Dairenin 28.10.2010 gün 2010/2637 Esas ve 2010/5135 Karar sayılı onama kararının HUMK.nun 440. maddesi uyarınca ortadan KALDIRILARAK yerel mahkeme hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle aynı kanunun 428. maddesi hükmü uyarınca BOZULMASINA ve 52,65 TL peşin harcın istek halinde davacıya iadesine 12.07.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.