YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/2675
KARAR NO : 2010/5356
KARAR TARİHİ : 08.11.2010
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali, Tescil ve Alacak
… ile … aralarındaki tapu iptali, tescil ve alacak davasının reddine dair … Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 23.02.2010 gün ve 4/43 sayılı hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
KARAR
Tapulu taşınmazların haricen satışı TMK. nun 706, Borçlar Kanununun 213 ve Tapu Kanununun 26. maddesi uyarınca mümkün olmadığından davacı tarafından açılan tapu iptali ve tescil davasının mahkemece reddine karar verilmiş olmasında isabetsizlik bulunmadığından hükmün bu bölümünün ONANMASINA,
Dava konusu Sivas İli, Divriği İlçesi, Mahallede mevkii, 304 ada 37 numaralı parsel davalı … adına tapuda kayıtlı bulunmaktadır.
Mahkemenin gerekçesindeki zamanaşımı süresinin harici satın alma tarihinden itibaren başlayacağı yönündeki görüşüne katılmak mümkün değildir. Davacının, Divriği Noterliğinin 13.04.1999 tarih ve 0891 yevmiye numaralı ” İhtarname” ile; davalı satıcıdan harici senetlerle satın aldığı taşınmazlara ait tapu kaydının ihtarnamenin tebliği tarihinden itibaren 30 gün içinde kendisine devredilmesini istediği, aksi takdirde satıcı hakkında cebri tescil davası açacağını ihtar ettiği ve bu ihtarnamenin davalı satıcıya 10.05.1999 tarihinde tebliğ edildiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır. İhtar tarihine kadar davacının ferağdan ümidini kestiğini gösterir herhangi bir hukuki işlem taraflar arasında gerçekleşmemiştir. 07.06.1939 tarih 1936/31 Esas, 1939/47 Karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında “…Taşınmazın haricen satışına ve satış vaadine ilişkin muamelelerde zamanaşımının başlangıç süresi ferağdan dönme ve vazgeçme tarihidir…”. Satıcı geçerli bir sözleşme yapmadığı takdirde aldığı satış bedelini geri vermeye mecburdur. Alıcı, satıcının ferağ vermesini bekler. Ferağ verilme yönündeki ümidi kesildiği takdirde verdiği parayı isteme hakkı doğar. İşte satış parasının geri verilmesi davalarında zamanaşımının başlangıcı bu ümidin kesildiği veya satışın yapılmasının imkan dahilinden çıktığı veya tapuda devir yapma olanağının ortadan kalktığı tarih olmalıdır. Davacı … yönünden ihtarnamenin tebliğ edildiği 10.05.1999 tarihinden 30 gün sonra artık ferağ imkanının
ortadan kalktığı ve davacının ferağdan ümidinin kesildiği anlaşılmaktadır. Borçlar Kanununun 125. maddesine göre; on yıllık zamanaşımı bu tarihten itibaren başlar. Davanın açıldığı 07.01.2009 tarihine kadar on yıllık zamanaşımı süresi dolmadığı halde mahkemece, satış parası yönünden davanın reddine karar verilmiş olması doğru olmamıştır.
Mahkemece yapılacak iş; satış parası yönünden taraf delillerini toplamak, gerçekten bir satış parası ödendiği ve ispatlandığı takdirde harici satın alma tarihindeki paranın uyarlama yoluyla ve denkleştirici adalet ilkesi gözetilerek dava tarihinde vardığı değer belirlenerek davanın kabulüne, aksi takdirde davanın reddine karar vermek olmalıdır.
Davacı vekilinin alacağa ilişkin temyiz itirazları yerinde olduğundan kabulü ile yerel mahkeme hükmünün alacak isteğinin reddine ilişkin bölümünün açıklanan nedenlerle ve HUMK. nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA ve 17,15 TL peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 08.11.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.