YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/4427
KARAR NO : 2023/5063
KARAR TARİHİ : 25.10.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/1056 E., 2023/318 K.
KARAR : Davanın kabulüne
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ön alım hakkından kaynaklı tapu iptal ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davacıların maliki bulunduğu İstanbul ili, Çatalca ilçesi, … Mahallesi, 4 pafta, 1374 parsel … taşınmazda davalının 04.12.2013 tarihinde 77/144 oranında pay satın aldığını, satışın davacılara bildirilmediğini, önalım … gereği davalı adına kayıtlı payın eşit oranda davacılar adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacıların satıştan haberdar olduklarını, davacıların kötüniyetli olduklarını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
İlk Derece Mahkemesinin 23.10.2020 tarihli ve 2020/38 Esas, 2020/393 Karar … kararıyla; davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin 23.10.2020 tarihli ve 2020/38 Esas, 2020/393 Karar … kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 10.05.2022 tarih ve 2021/1936 Esas, 2022/3309 Karar … ilamında; Mahkemece, davalı vekilinin talebi göz önünden bulundurularak 30.12.2015 tarihi itibariyle resmi senetteki bedelin, satış masraflarıyla birlikte, vadeli bir mevduat hesabında depo edilmesine karar verilmesi gerektiği ancak 07.10.2020 tarihinde nemalandırılarak yargılama sürecinin uzaması nedeniyle önalım bedelinde değer kaybına sebebiyet verildiği, Mahkemece yapılması gerekenin konusunda uzman bilirkişiden denetime elverişli şekilde rapor alınarak; resmi senette yazılı satış bedeli ile tapu masrafı toplamı olan 408.175,00 TL’nin 30.12.2015 tarihinden (depo ettirilen) bedelin vadeli hesaba aktarıldığı tarihe kadar nemalandırılması halinde ulaşacağı değer hesap ettirilip bu miktardan depo edilen miktar çıkarılarak aradaki farkın da depo edilen önalım bedeline ilavesi suretiyle karar vermek olduğu gerekçeleriyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; … …’un mirasçılarından …’un dava dışı bırakılması nedeni ile taraf teşkilinin sağlanmadığını, taşınmazın objektif kriterlere göre değer artış bedelinin hesaplanması gerektiğini, davacıların kötüniyetli olduklarını, davacı lehine 712.950,89 TL üzerinden vakalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ön alım hakkından kaynaklı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 … Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 … Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 … Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4721 … … Medeni Kanununun 734 üncü maddesi uyarınca; “Önalım … sahibi, adına payın tesciline karar verilmeden önce, satış bedeli ile alıcıya düşen tapu giderlerini, hâkim tarafından belirlenen süre içinde hâkimin belirleyeceği yere nakden yatırmakla yükümlüdür.”
3. Kural olarak önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir. Bu bedelin dava açılırken hazır edilmesi ve mahkemece makul süre içinde mahkeme veznesine depo edilmesi ile birlikte vadeli bir hesapta değerlendirilmesi gereklidir. Ön alım bedelinin, vadeli bir mevduat hesabına yatırılması ile yargı sürecinin hızlı işlememesinin taraflar üzerinde oluşturduğu olumsuz etkilerinin asgari seviyeye indirilmesi amaçlanmıştır.
3. Değerlendirme
1. Dosyadaki yazılara ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme yapılarak hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozma ilamının dışında kalarak kesinleşen kısımlara ait temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davalı vekilinin vekalet ücretine ilişkin temyiz itirazlarına gelince; somut olayda davanın değerini tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamı olan 408.175,00 TL oluşturmaktadır. Bilindiği üzere, konusu para ve para ile ölçülebilen davalarda dava değeri üzerinden üzerinden nispi karar ve ilam harcı alınmakta yine harçlandırılan kısım üzerinden vekalet ücreti hesaplanmaktadır.
3. Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda Mahkemece, dava değerine nemalandırılan kısım dahil edilip 712.950,89 TL üzerinden harç ve vekalet ücretinin hesaplanması yerinde görülmemiştir. Bu husus bozma nedeni olmakla birlikte yeniden yargılamayı gerektirmediğinden 1086 … HUMK’nun 438 inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin aşağıda 2 numaralı bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Davalı vekilinin mahkeme kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı hüküm sonucunun 5 numaralı bendindeki “Alınması gereken 48.701,67TL karar ve ilam harcından peşin (6.831,00TL) ve tamamlama (5.344,41TL) harcı olarak alınan toplam 12.175,41TL harcın mahsubu ile bakiye 36.526,26TL’nin davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına” cümlesinin çıkarılarak yerine “Alınması gereken 27.882,43 TL karar ve ilam harcından peşin (6.831,00TL) ve tamamlama (5.344,41TL) harcı olarak alınan toplam 12.175,41 TL harcın mahsubu ile bakiye 15.707,02 TL’nin davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına” cümlesinin yazılmasına,
3. İlk Derece Mahkemesi kararı hüküm sonucunun 8 numaralı bendinde yer alan “Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca nispi olarak hesaplanan 96.424,60 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara eşit oranda verilmesine” cümlesinin çıkarılarak yerine “Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca nispi olarak hesaplanan 60.144,50 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara eşit oranda verilmesine” cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
HUMK’nun 440/III- 2 nci bendi gereğince ilama karşı kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolunun açık bulunduğuna,
25.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.