YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/4400
KARAR NO : 2023/4703
KARAR TARİHİ : 12.10.2023
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2009/63 E., 2011/1397 K.
KARAR : Asıl davanın reddine, birleştirilen davanın kabulüne
Taraflar arasında görülen asıl ve birleştirilen davalar, geçit … kurulması istemine ilişkin olup yapılan yargılama sonunda, Mahkemece asıl davanın reddine, birleştirilen davanın ise kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, asıl ve birleştirilen dava davalılarından … vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Asıl dava davacısı, dava dilekçesinde; kendisinin 769 parsel … taşınmazın maliki olduğunu, bu taşınmazın ana yola bağlantısının bulunmadığını, bu nedenle ana yola geçiş için 772 parsel … taşınmazı kullandığını, davalılardan …’in bu taşınmazdan geçişini tel çit örmek suretiyle engellediğini belirterek kendi taşınmazı lehine geçit … kurulmasını talep etmiştir.
2. Birleştirilen dava (Akhisar Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/644 Esas …) davacısı vekili, müvekkilinin 769 parsel … taşınmazın maliki olduğunu ve bu taşınmazın ana yola bağlantısının bulunmadığını belirterek 770 parsel … taşınmazdan geçit … kurulmasını talep etmiş.
II. CEVAP
1. Asıl dava davalıları, asıl davanın reddini istemişlerdir.
2. Birleştirilen dava davalıları, birleştirilen davanın reddini istemişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Akhisar Sulh Hukuk Mahkemesinin 26.07.2011 tarihli ve 2009/63 Esas, 2011/1397 Karar … kararı ile asıl davanın reddine, birleştirilen davanın ise kabulüne karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde, asıl ve birleştirilen dava davalılarından … vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Aleyhine geçit … kurulan ve müvekkilinin maliki olduğu taşınmazın bu kararla ikiye bölündüğünü,
2. Taşınmazın bu karar nedeniyle kullanılamaz hale geldiğini,
3. Müvekkilinin kendi parseline geçiş imkanının davacının diktiği ağaçlar ve ördüğü duvarlar sebebiyle kalmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Asıl ve birleştirilen davalar, geçit … kurulması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 … … Medeni Kanununun “Zorunlu geçit” kenar başlıklı 747 nci maddesi şöyledir; “Taşınmazından genel yola çıkmak için yeterli geçidi bulunmayan malik, tam bir bedel karşılığında bir geçit … tanınmasını komşularından isteyebilir. Bu hak, ilk önce kendisinden bu geçidin istenmesi önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun düşen komşuya karşı ve daha sonra bundan en az zarar görecek olana karşı kullanılır. Zorunlu geçit iki tarafın menfaati gözetilerek belirlenir.”
3. Değerlendirme
3.1. TMK’nın 747/2 nci maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit … taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak … olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
3.2. Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
3.3. Mahkemece, dosyada bulunan 14.08.2009 tarihli bilirkişi raporuna ekli krokide C harfi ile gösterilen güzergahtan davacı taşınmazı olan 769 parsel lehine geçit … kurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır. Hükme esas alınan bilirkişi raporuna bakıldığında C harfi ile gösterilen güzergahın davalılardan …’a ait olan 770 parsel … taşınmaz üzerinden geçtiği ve rapora ekli krokide bu güzergahın taşınmazı ikiye böldüğü görülmüştür. Tüm bu nedenlerle; yukarıda açıklanan ilkeler uyarınca bilirkişi raporunda belirtilmiş olan diğer alternatifler değerlendirilmeden ve fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesine aykırı olarak verilen İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan, Mahkeme kararına karşı asıl ve birleştirilen dava davalılarından … vekilinin temyiz başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Mahkemesine gönderilmesine,
12.10.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.