YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/4221
KARAR NO : 2023/4680
KARAR TARİHİ : 12.10.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2013/804 E., 2018/1156 K.
KARAR : Davanın tenkis istemi yönünden kabulü
Taraflar arasında görülen vasiyetnamenin iptali, ikinci kademede tenkis davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay 3. Hukuk Dairesince, Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın tenkis istemi yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının muris …’ın tek mirasçısı olduğunu, muris …’ın Osmancık Noterliğinin 21.07.2004 tarih ve 3038 yevmiye numaralı vasiyetnameyi düzenlediğini, murisin 09.04.2005 tarihinde öldüğünü, vasiyetnamenin açılıp okunduğunu, vasiyetnamenin şekil şartlarına uygun olmadığını, murisin hukuki işlem ehliyetinin bulunmadığını ve davacının saklı payına tecavüzde bulunduğunu iddia ederek vasiyetnamenin iptalini, olmadığı takdirde saklı payının tenkisine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının iddialarının doğru olmadığını, vasiyetnamenin şekil şartlarına uygun olduğunu, davacının murisin evlatlığı olduğunu, davacının murisle hiç ilgilenmediği gibi murise kötü davrandığını, davalının murise evladı gibi baktığını belirterek davanın reddini istemiştir.
II. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 23.06.2009 tarih ve 2005/328 Esas, 2009/258 Karar … kararıyla; davanın reddine karar verilmiştir.
III. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 27.02.2013 tarih ve 2013/1579 Esas, 2013/3103 Karar … ilâmında; “…iptal yönünden temyiz itirazlarının incelenmesinde, mahkemece, vasiyetçinin eşi vasıtasıyla sağlık (tedavi) yardımı alıp almadığı, eşinden sağlık karnesinin bulunup bulunmadığı, vasiyetnamenin düzenlendiği sırada ve öncesinde sağlık kurumlarında (hastanelerde vs.) tedavi görüp görmediği, tedavi görmüş ise nerelerde tedavi gördüğü hasta bakım, müşahade tedavi evraklarının nerelerde bulunduğu hususundaki delillerle ilgili davacı tarafa usulünce kesin süre verilerek, tüm deliller toplanıp Adli Tıp Kurumundan tasarruf (hukuki işlem) ehliyetine ilişkin rapor alınıp, sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken, tanık beyanlarına ve yetersiz olan acil hekim raporuna göre eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiştir.
Tenkise yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde ise, TMK’nın 560 ıncı maddesinde; saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler. Tenkis davası, iptal davası ile birlikte açılabileceği gibi ayrıca sadece tenkis davası olarak da açılabilir. Vasiyetnamenin yerine getirilmesi davasında da tenkis def’i olarak da ileri sürülebilir. İptal davası ile birlikte tenkiste talep edilmiş ise, vasiyetnamenin iptali şartları oluşmamış ise iptal davası reddedilir, tenkis şartları var ise tenkise karar verilir. Tenkis yönünden kurulan hükümde yerinde değildir.” gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemece, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında murisin işlem sırasında hukuki işlem ehliyetinin bulunduğunun ATK raporu ile sabit olduğu, davacının saklı paylı mirasçı olduğu, davalının tercih hakkını para yönünde kullandığı, murisin terekesinin ve sabit tenkis oranının belirlendiği gerekçesiyle davanın tenkis istemi yönünden kabulüne karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; murisin tasarruf ehliyetinin yeterince araştırılmadığını, vasiyetnamenin hukukun aradığı şekil şartlarını taşımadığını, tenkis kararı ile davacıya mal yerine para verilmesinin doğru olmadığını, davalının tenkis hakkını ilk önce mal alıp mal verme yönünde kullandığını, tenkis oranının ve tenkis miktarının yanlış hesaplandığını ileri sürerek temyiz isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; vasiyetnamenin iptali, 2. kademede tenkis istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 … Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 … Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 … Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4721 … … Medeni Kanunu’nun 557 nci vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 … Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 … Kanun’un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla;temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
12.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.