YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/4137
KARAR NO : 2023/4652
KARAR TARİHİ : 11.10.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/113 E., 2022/298 K.
Taraflar arasındaki miras payının haricen satış ve devri iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 13.03.2023 gün ve 2022/7394 Esas, 2023/1462 Karar … ilâmı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalı … vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının babasından intikal eden 62, 161, 220, 425 ve 557 parsel … taşınmazlarda davacı, davalılar ve dava dışı …’nun elbirliği ile malik olduklarını, davacı, davalı … ve dava dışı …’in davalı …’nın miras payını satın aldıklarını, davalı …’ya ilişkin hissenin üç erkek kardeşe eşit olarak geçtiğini, davalı …’nın payının verilmesi üzerine üç erkek kardeşin 1/3’er hissesi olduğunu, davalı …’nun da 1/3 miras hissesini davacıya haricen sattığını belirterek … adına olan hissenin tamamı ile … adına olan hissenin 1/2’sinin davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı …, davaya cevap vermemiştir.
2. Davalı … cevap dilekçesinde; dava konusu edilen parsellerde davalı …’in … ve hissesi kalmadığını, davacıya sadece dava konusu 161, 220 ve 557 parsellerdeki miras hisselerini haricen sattığını, 62 ve 425 parsellerdeki miras hisselerini davacıya satmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince 22.01.2019 tarih ve 2018/67 Esas, 2019/30 Karar … kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin 22.01.2019 tarihli kararının davacı ve davalı … vekilince temyiz edilmesi üzerine; Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 27.5.2021 tarih ve 2019/5967 Esas, 2021/4486 Karar … ilâmı ile kararın onanmasına karar verilmiştir.
2. Onama ilâmına karşı davacı ve davalı … vekili tarafından karar düzeltmeye başvurulması üzerine Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 22.12.2021 tarih ve 2021/15334 Esas, 2021/12773 Karar … ilâmında “1-Davacı vekilinin karar düzeltme itirazlarının incelenmesinde; Dosya muhtevasına, dava evrakı ile tutanaklar münderecatına ve Yargıtay ilâmında açıklanan gerektirici sebeplere göre yerinde olmayan ve HUMK’un 440. maddesinde yazılı hallerden hiçbirisine uymayan, karar düzeltme isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Davalı …’nun karar düzeltme itirazlarının incelenmesine gelince; Somut olayda; davacı vekilinin dava dilekçesinde, murislerinin vefatından sonra müvekkili ile kardeşleri davalı … ve dava dışı …’in davalı kız kardeşleri …’in miras payını ödediklerini ve …’in miras payının, üç erkek kardeşe 1/3 oranında intikal ettiğini iddia ederek, dava konusu taşınmazlardaki davalı …’ in hissesinin 1/2’sinin müvekkili olan davacı adına tesciline karar verilmesini talep etmesine rağmen, Mahkemece talep aşılarak, davalı …’in tüm hissesinin iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, hükmün bu nedenle bozulmasına karar verilmesi gerekirken, sehven onandığı anlaşıldığından, onama kararının kaldırılarak hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.” denilerek kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesince bozma ilâmına uyulmasına karar verilerek; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı … vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairemizin 16.03.2023 tarih ve 2022/6646 Esas, 2023/1571 Karar … ilâmında; hükmün onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı ve davalı … vekili karar düzeltme isteminde bulunmuşlardır.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
1. Davacı vekili karar düzeltme dilekçesinde özetle; davanın tümden kabulü gerektiğini belirtmiştir.
2. Davalı … vekili karar düzeltme dilekçesinde özetle; davanın reddedilen kısmı yönünden lehe vekâlet ücreti takdir edilmesi ve yargılama giderlerinin de kabul ve ret oranında yükletilmesi gerektiğini, hükümde 62, 220, 425 ve 557 parsellerde …’ya ait payların 1/4’ünün 1/3’lük kısmının, yine 161 parselde …’ya ait payların 1/6’sının 1/3’lük kısmının iptali gerekirken, müvekkilinin ve dava dışı kardeşleri …’in de aleyhine olacak şekilde 1/2’sinin iptaline karar verilmesinin de doğru olmadığını, zira davalı …’in 1/4 miras payının üç erkek kardeş arasında eşit şekilde 1/3’er hisseyle paylaşıldığını beyan ederek hükmün bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, miras payının haricen satış ve devri iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 … Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 … Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 … Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedinci fıkrası ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4721 … … Medeni Kanunu’nun “Miras payı üzerinde sözleşme” kenar başlıklı 677 nci maddesi; “Terekenin tamamı veya bir kısım üzerinde miras payının devri konusunda mirasçılar arasında yapılan sözleşmelerin geçerliliği yazılı şekle bağlıdır. Bir mirasçının üçüncü kişiyle yapacağı böyle bir sözleşmenin geçerliliği noterlikçe düzenlenmesine bağlıdır. Sözleşme bu kişiye paylaşmaya katılma yetkisi vermez; sadece paylaşma sonunda mirasçıya özgülenen payın kendisine verilmesini isteme hakkını sağlar.” hükmünü içermektedir.
3. 6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun “Taleple bağlılık ilkesi” başlıklı 26 ncı maddesinde; “Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir. Hâkimin, tarafların talebiyle bağlı olmadığına ilişkin kanun hükümleri saklıdır.
” şeklinde düzenlenmiştir.
4. Konusu para veya para ile değerlendirilebilen bir şey (malvarlığı, mamelek …) olan (yani konusu belli bir değerle ilgili bulunan) davalarda karar ve ilâm harcı nispidir. Nispi karar ve ilâm harcının dörtte biri dava açarken davacıdan peşin olarak alınır. Peşin olarak ödenecek olan bu dörtte bir karar ve ilâm harcı, dava dilekçesinde gösterilen değer üzerinden hesaplanır. Ayrıca, harç ikmal edilmemesinin yasal sonuçları da 492 … Kanun’un 30 ve 32 nci maddesinde duraksamaya yer bırakmayacak şekilde belirtilmiştir.
5. 492 … Harçlar Kanun’u harç alınmasını veya tamamlanmasını yanların isteklerine bırakmamış; değinilen yönün mahkemece re’sen gözetilmesini hükme bağlamıştır.
6. 6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 326 ncı maddesi uyarınca, yargılama giderleri davada haksız çıkan, yani aleyhine hüküm verilen tarafa yükletilir. Yargılama giderlerine mahkemece re’sen hükmedilir. Yargılama gideri tutarı, hangi tarafa ve hangi oranda yükletildiği ve dökümü hüküm altında gösterilir.
7. 6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 323 üncü maddesinin (ğ) bendindeki düzenlemeye göre vekille takip edilen davalarda Kanun gereğince takdir olunacak vekâlet ücreti yargılama giderleri kapsamındadır. Yine aynı Kanun’un 330 uncu maddesine göre de Kanun’da yazılı hâller dışında, yargılama giderlerinin, aleyhine hüküm verilen taraftan alınmasına karar verilir. Davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa, mahkeme, yargılama giderlerini tarafların haklılık oranına göre paylaştırır.
8. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 13 üncü maddesine göre; tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde gösterilen hukuki yardımların konusu para veya para ile değerlendirilebiliyor ise avukatlık ücreti, davanın görüldüğü mahkeme için tarifenin ikinci kısmında belirtilen maktu ücretlerin altında kalmamak kaydıyla (7 nci maddenin ikinci fıkrası, 10 uncu maddenin üçüncü fıkrası ile 12 nci maddenin 1 inci fıkrası, 16 ncı maddenin ikinci fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla) tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir.
3. Değerlendirme
1. Davacı vekilinin karar düzeltme itirazlarının incelenmesinde; davacı vekili tarafından karar düzeltme dilekçesinde ileri sürülen hususlar daha önce temyiz nedeni yapılmıştır. Yapılan yargılamaya, toplanan delillere, Dairemizce de benimsenen ve Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 22.12.2021 tarihli bozma ilâmı uyarınca bozmaya uygun olarak verilen Mahkeme kararı gerekçesine göre, davacının karar düzeltme isteminin reddi gerekir.
2. Davalı … vekilinin karar düzeltme nedenlerine gelince; davacı vekili dava dilekçesinde; davalı … tarafından miras hissesinin davacı, davalı … ve dava dışı …’e satıldığını, yine davacı tarafından davalı …’nun miras hisselerinin tamamının satın alındığını, bu nedenle davalı … adına olan hissenin tamamını, davalı … adına olan hissenin ise 1/2’sinin davacı adına tescil edilmesini istemiştir. Davacı vekili, davalı …’nun tüm miras haklarını satın aldığı iddiasıyla davalı …’nın miras hisselerinin yarısını talep etmiştir.
3. Dosya kapsamı, ortaklığın giderilmesi dosyasındaki ikrarlar, davalı …’nun kabul beyanları ve verilen tüm kararlar bir bütün hâlinde incelendiğinde, davalı …’nun dava konusu taşınmazlardan 220, 557 ve 161 … parsellerdeki miras hakkını davacıya devrettiği, 62 ve 425 … parsellerdeki miras haklarını ise davacıya devretmediği hususu tartışmasızdır. Bu hâlde davacıya devredilmeyen 62 ve 425 … parseller yönünden davalı …’nın miras hissesinin 1/3’ünün davacıya ait olduğu anlaşılmaktadır. Ancak Mahkemece davalı … ve dava dışı …’nun haklarını kısıtlar biçimde davacıya devredilmeyen 62 ve 425 … parseller yönünden davalı …’nın 1/4 hissesinin 1/2’sinin iptaline karar verilmiştir. Mahkemece yapılacak iş, taleple bağlılık ilkesi uyarınca 62 ve 425 parsel … taşınmazlardaki davalı …’ya ait olan 1/4 payın 1/3’ünün iptaline, davacı … adına tapuya kayıt ve tesciline karar vermektir.
4. Davalı …’nun vekâlet ücretine yönelik itirazları bakımından; Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olmasına rağmen davalı lehine vekâlet ücretine hükmedilmediği görülmüştür. Somut olayda, davanın konusunu 220, 557, 161, 62 ve 425 parsel … taşınmazlar oluşturmaktadır. Mahkemece, davaya konu edilen taşınmazların değerini keşfen belirleyip eksik harcı ikmal ettirerek tespit edilen ret miktarı üzerinden davalı lehine vekâlet ücretine hükmetmelidir.
5. Hükmün temyiz incelemesi sonucunda Dairemizin 16.03.2023 tarih ve 2022/6646 Esas, 2023/1571 Karar … ilâmıyla onanmasına karar verilmiş ise de yazılı sebeple bozulması gerekirken maddi hata nedeniyle onandığı bu kez yapılan inceleme ile anlaşıldığından, davalı … vekilinin karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin onama ilâmı kaldırılarak yukarıda belirtilen gerekçeler ile hükmün bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin karar düzeltme talebinin REDDİNE,
Davalı … vekilinin karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin 16.03.2023 tarih ve 2022/6646 Esas, 2023/1571 Karar … ilâmının KALDIRILMASINA,
İlk Derece Mahkeme hükmünün BOZULMASINA,
Peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
11.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.