YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/2197
KARAR NO : 2023/4517
KARAR TARİHİ : 09.10.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/338 E., 2022/703 K.
KARAR : Davacılar … ve Duygu yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davacılar … ve … yönünden davanın kabulüne
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen mirasın hükmen reddi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesince İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davacılar … ve Duygu yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davacılar … ve … yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı SGK vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; mirasbırakanları …’in 06.08.2014 tarihinde vefat ettiğini, terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı SGK vekili cevap dilekçesinde; davanın 3 aylık hak düşürücü süre geçirildikten sonra açıldığını, terekenin usulüne uygun olarak araştırılması gerektiğinden bahisle davanın reddini istemiştir.
2. Davalı …Ş. vekili cevap dilekçesinde; davanın 3 ayık hak düşürücü süre geçirildikten sonra açıldığını, davacıların mirasbırakana ait banka hesabından para çekmek için veraset intikal beyannamesi vermeleri nedeniyle terekeyi sahiplendiklerinden bahisle davanın reddini istemiştir.
3. Davalı …Ş. vekili cevap dilekçesinde; davanın kabulüne karar verilmesi halinde aleyhlerine yargılama gideri ve vekalet ücreti yüklenilmemesi gerektiğini ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
İlk Derece Mahkemesinin 05.05.2016 tarihli ve 2015/264 Esas, 2016/213 Karar … kararıyla; davacıların 29.09.2014 tarihinde mirasbırakanın Ziraat Bankasındaki hesabında bulunan 18.185,33 TL’sinin intikal eden menkul mal olarak bildirerek veraset intikal beyannamesi verdiklerini, intikal ve veraset belgesini ödediklerini, davacıların yapmış oldukları bu işlemlerle mirası kabul ettiklerinin anlaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin 05.05.2016 tarihli ve 2015/264 Esas, 2016/213 Karar … kararına karşı süresi içinde davacılar … ve … vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesi 19.11.2020 tarih ve 2016/16783 Esas, 2020/7547 Karar … ilamında; davacıların murisinin ölümünden sonra yasal yükümlülüklerini yerine getirerek veraset ve intikal vergisi beyannamesini vermiş olması mirası kabul anlamında yorumlanamayacağını, Mahkemece mirasbırakan …’in ölüm tarihi olan 06.08.2014 tarihi itibariyle terekesinin aktifi ve pasifi belirlenip, terekenin aktif değerinin pasifini karşılayıp karşılamadığı araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi,
3. Ayrıca, … Medeni Kanununun Velayet Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün 39/2 nci fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması da zorunlu olmasına rağmen, davacılar … ve … vekilinin vekaletnamesinde mirasın reddini içeren özel yetki bulunmadığından davacılar vekiline özel yetkiyi içeren vekaletname sunması için süre verilmesi ve bu eksikliğin tamamlattırılması gerektiği gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesi, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında; davacılar … ve Duygu yönünden mahkemenin 2015/264 Esas, 2016/213 Karar … ilamıyla davanın reddine dair verilen karar kesinleşmiş olduğundan bu davacılar yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davanın davacılar … ve … yönünden kabulü ile mirasbırakan …’in terekesinin borca batık olduğunun ve mirasının davacılar … ve … tarafından hükmen reddedildiğinin tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı SGK vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı SGK vekili temyiz dilekçesinde özetle; eksik inceleme ile karar verildiğini, davacıların mirası kabul edip etmediğine yönelik yeterince araştırma yapılmadığını, davalının dava açılmasına sebebiyet vermemesi nedeniyle davalı aleyhine yargılama giderlerine hükmedilemeyeceğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 … HMK’nın 297 nci maddesinde hükmün kapsamı belirtilmiştir. Anılan maddenin 2 nci bendi şöyledir;
“Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir.”
2. 4721 … … Medeni Kanunu’nun 605 inci maddesinin ikinci fıkrası şöyledir;
“Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.”
3. Değerlendirme
1. HMK’nın 297/2 nci maddesinde yer alan biçim yargıda açıklık ve netlik prensibinin gereğidir. Aksi hâl, yeni tereddüt ve ihtilaflar yaratır, hükmün hedefine ulaşmasını engeller, kamu düzeni ve barışı oluşturulamaz. Bozma kararı ile ilk hüküm hayatiyetini ve ifa kabiliyetini yitirir. Bozma kararından sonra bozmaya uyularak verilen hüküm yeni bir hükümdür. Bozmaya uyularak tesis edilen hükmün, tüm istekleri karşılar şekilde yeniden yazılması gerekir. Mahkemece bu husus gözetilmeden, hükmün diğer yönlerinin kesinleşmiş olduğundan bahisle “Mahkememizin önceki kararlarının temyiz incelemesi ile kesinleştiğinden tekrar karar verilmesine yer olmadığına” şeklinde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
2. Kabule göre de, dosya incelemesinde terekenin aktifi ve pasifinin belirlemesi amacıyla mirasbırakanın üzerine kayıtlı gayirimenkul, menkul ve araç olup olmadığının mirasbırakının ölüm tarihi itibibariyle araştırılmadığı görülmüştür. Mahkemece mirasbakan …’in ölüm tarihi olan 06.08.2014 itibariyle tapuda gayrimenkul kaydının ve trafik sicilinde araç kaydının bulunup bulunmadığının araştırılması için ilgili tapu ve emniyet müdürlüklerine yazı yazılmalıdır.
3. Mahkemece, belirtilen hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenlerle bozulmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
09.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.