YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/2068
KARAR NO : 2023/2793
KARAR TARİHİ : 24.05.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve yol olarak terkin, müdahalenin men’i davasından dolayı yapılan yargılama sonunda mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine; Yargıtay 7. Hukuk Dairesince, mahkeme kararının düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
Davacı vekili ve davalı vekili tarafından Dairemizce verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Hazine, davalı … Meclisinin 15.08.2006 tarihli Encümen, 03.08.2006 tarihli Belediye Meclis Kararına dayanarak imar planında tadilat yaptığını, halen de yol özelliği taşıyan taşınmazların nitelik değiştirip Belediye adına arsa cinsiyle tescil ettirdiğini, tescil işleminin yasaya aykırı olduğunu, 2, 30, 31 ve 33 parsel sayılı taşınmazların tapularının iptali ile yol olarak terkinine ve müdahalenin men’i ve yıkım kararı verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı kurumun açmış olduğu dava konusu taşınmazların davalı kurum adına olan tapu kayıtlarının iptali ile yol olarak terkinine ilişkin davanın konusuz kalmış olması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davalının haksız müdahalesinin men’ine, yapıların kal’ine, 609.930,36 TL yıkım bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı kurumdan alınarak davacı kuruma verilmesine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairemizin 19.12.2022 tarihli ve 2022/4524 Esas, 2022/7827 sayılı Kararıyla, ”Somut olayda mahkemece, İİK’nun 30 uncu maddesine aykırı olarak kal bedeli olan 609.930,36 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine yönelik hüküm kurulamayacağı…” gerekçesiyle hükmün düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairemizin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili ve davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
1. Davacı vekili; mahkemece verilen karar verilmesine yer olmadığı kararın yanılgılı değerlendirmeye dayandığını, tapu iptali taleplerinin kabulüne karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek; kararın düzeltilmesini ve mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili; davanın reddine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek hükmün bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tapu iptali ve yol olarak terkini ve müdahalenin men’i ve kal talebine ilişkin olup, uyuşmazlık; mahkemece verilen kararın eksik incelemeye ve yanılgılı değerlendirmeye dayalı olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. Hemen belirtilmelidir ki; tapu sicilinin tutulması prensiplerinden biri tescil, diğeri sicilin aleniliği (güvenilirliği), bir diğeri Hazinenin kusursuz sorumluluğu, sonuncusu ise geçerli bir hukuki sebebinin bulunması, yani kaydın illetten mücerret olmamasıdır. İmar parselinin dayanağı olan idari işlemin iptal edilmesi ile sicilin dayanıksız kalacağı ve TMK’nın 1025 inci maddesi hükmü uyarınca yolsuz tescil durumuna düşeceği; bu durumda; dayanıksız kalan tapu kaydının iptal edilerek taşınmazın eski hukuki durumuna dönmesinin gerekeceği tartışmasızdır.
2. “Bir işin yapılmasına veya yapılmamasına dair olan ilamlar” başlığını taşıyan İcra ve İflas Kanunu’nun 30 uncu maddesi gereğince; “Bir işin yapılmasına mütedair ilam icra dairesine verilince icra memuru 24 üncü maddede yazılı şekilde bir icra emri tebliği suretiyle borçluya ilamda gösterilen müddet içinde ve eğer müddet tayin edilmemişse işin mahiyetine göre başlama ve bitirme zamanlarını tayin ederek işi yapmayı emreder. Borçlu muayyen müddetlerde işe başlamaz veya bitirmez ve iş diğer bir kimse tarafından yapılabilecek şeylerden olur ve alacaklı da isterse yapılması için lazım gelen masraf icra memuru tarafından ehlivukufa takdir ettirilir. Bu masrafın ilerde hükme hacet kalmaksızın borçludan tahsil olunup kendisine verilmek üzere ifasına alacaklı muvafakat ederse alınıp hükmolunan iş yaptırılır. Muvafakat etmezse ayrıca hükme hacet kalmadan borçlunun kafi miktarda malı haciz ile paraya çevrilerek o iş yaptırılır.
İlam, bir işin yapılmamasına mütedair olduğu takdirde icra dairesi tarafından ilamın hükmü borçluya aynı müddetli bir emirle tebliğ olunur. Bu emirde ilam hükmüne muhalefetin 343 üncü maddedeki cezayı müstelzim olduğu yazılır…”
3.Değerlendirme
1. Dava konusu 2, 30, 31 ve 33 parsellerin evveliyetı ”yol” iken davalı Belediyenin 15.08.2006 tarih ve 83 sayılı Encümen Kararı ile 03.08.2006 tarih ve 25 sayılı Belediye Meclis Kararı ile 27.12.2006 tarihinde davalı … adına ihdasen tescil edilmiştir.
2. Davacı Hazine tarafından ihdas işleminin dayanağı encümen kararı ile meclis kararının iptali için idare mahkemesinde dava açılmıştır.
Van 1. İdare Mahkemesinin 2007/2158 Esas, 2009/797 Karar sayılı ilamı ile idari işlemlerinin iptaline karar verildiği ve kararın Danıştay incelemesinden geçerek 09.12.2014 tarihinde kesinleşmiştir.
3. İdare Mahkemesi tarafından davalı adına ihdasen tescil işleminin dayanağı olan Encümen ve Meclis Kararlarının iptal edilmesi ile dava konusu taşınmazların oluşturulma nedeni ortadan kalkmış, tapu kayıtları yolsuz hale gelmiştir.
4. Mahkemece dava konusu taşınmazların dayanağı olan idare işlemlerinin iptal edilmesi sonucu sicilin dayanaksız kaldığı ve yolsuz tescil durumuna düştüğü göz önüne alınarak dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile eski hukuki durumlarına döndürülmesine karar verilmelidir.
5. Kabulü göre de; mahkemece, İİK’nun 30 uncu maddesine aykırı olarak kal bedeli olan 609.930,36 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine yönelik hüküm kurulamayacağı gözetilmemesi doğru görülmemiş,
6. Hükmün yukarıdaki gerekçeyle bozulması gerekirken, maddi hata sonucu düzeltilerek onanmasına karar verildiği bu defa yapılan incelemede anlaşıldığından davacı vekilinin karar düzeltme istemi kabul edilerek, Dairemizin 19.12.2022 tarih, 2022/4524 Esas, 2022/7827 Karar sayılı düzelterek onama ilamının kaldırılmasına, mahkeme hükmünün açıklanan gerekçe ile bozulmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davacı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 19.12.2022 tarih, 2022/4524 Esas, 2022/7827 Karar sayılı düzelterek onama ilamının ilamının KALDIRILMASINA, yukarıda belirtilen nedenlerle hükmün BOZULMASINA,
Peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
24.05.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.