YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/7201
KARAR NO : 2023/1074
KARAR TARİHİ : 23.02.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ortaklığın giderilmesi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin 2016/12950 Esas, 2020/1256 Karar sayılı ilamı ile İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalılardan… Belediyesi vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davaya konu 1721 ada 4 ve 9 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılardan …, cevap dilekçesinde; adı geçen taşınmazlar üzerindeki ortaklığın taksim yoluyla giderilmesini istemiş ve bu taşınmazlardan 1721 ada 4 parsel üzerindeki evlerden birinin kendisine ait olduğuna yönelik muhdesat iddiasında bulunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Tokat Sulh Hukuk Mahkemesinin 22.03.2016 tarihli ve 2013/81 Esas ve 2016/476 Karar sayılı kararı ile davanın kabulü ve taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılardan … temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamında özetle; dava konusu 1721 ada 4 ve 9 parsel sayılı taşınmazların paydaşlarından Naciye Kovalı’nın davada taraf olmadığı anlaşılmakla, sağ ise kendisinin davaya dahil edilmesi, ölmüş ise veraset ilamı temin edilerek mirasçılarının davaya dahil edilmesi gerektiği, mahkemece taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esası hakkında karar verilmesi gerektiği,
3. Kabule göre de; dava konusu taşınmazlardan 1721 ada 4 parsel sayılı taşınmazın tespit edilen toplam değerinin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiğinin yüzdelik oran kurulmak suretiyle belirlenmesi ve muhdesata isabet eden kısmın muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedelin ise tapu kaydı ve mirasçılık belgesindeki payları oranında tüm paydaşlara dağıtılmasına karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
1. Tokat Sulh Hukuk Mahkemesinin 23.06.2022 tarihli ve 2020/768 Esas, 2022/1566 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne,
2. Tokat ili, Merkez ilçesi, Beybağı Mahallesi, 1721 ada 4 sayılı parsel numaralı avlulu ahşap ve kerpili taşınmazın üzerindeki paydaşlığın taşınmaz üzerindeki muhdesat ve yükümlülükleri ile birlikte satılarak ortaklığın satış yoluyla giderilmesine, satıştan elde edilecek gelirin, arsa/muhtesat değerleri konusunda yapılan oranlama doğrultusunda; bilirkişi raporunda yapı değeri olarak gösterilen ve %17,24’lük kısmına isabet edecek olan bedelin (muhdesat değerinin) … %20,41 (muhdesat değeri) … mirasçılarına, %20,41 (muhdesat değeri) … mirasçılarına ve %41,94’lük kısma tekabül edecek olan arz değerinin tapudaki ve veraset ilamındaki paylarına göre paydaşlara dağıtılmasına,
3. …Mahallesi, 1721 ada 9 sayılı parsel numaralı taşınmazın üzerindeki paydaşlığın taşınmaz üzerindeki muhdesat ve yükümlülükleri ile birlikte satılarak ortaklığın satış yoluyla giderilmesine, satıştan elde edilecek gelirin taraflara tapudaki veraset ilamındaki paylarına göre dağıtılmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılardan… Belediyesi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Ortaklığın satış yoluyla giderilmesi şeklinde karar verilmesinin kanuna aykırı olduğunu,
2. Dosyada mevcut bilirkişi raporunda belirtilen kıymet takdirinin güncel piyasa değerini yansıtmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
2. Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç vs. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%…) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Bozma kararında ilk olarak paydaşlardan Naciye Kovalı’nın davaya dahil edilmemesi sebebiyle taraf teşkilinin sağlanamadığı ve bu eksikliğin giderilmesi istenmiştir. Yapılan incelemede, Naciye Kovalı’nın eldeki davadan önce vefat ettiği görüldüğünden dosya arasına adı geçene ait… Sulh Hukuk Mahkemesinin 2020/1714 Esas, 2020/2057 Karar sayılı kararı ile verilen mirasçılık belgesi sunulmuş ve bu kişinin mirasçıları davaya dahil edilerek taraf teşkili sağlanmıştır.
3. Bozma ilamında muhdesat iddiasına yönelik oranlamanın yapılması ile ilgili olarak alınan 09.11.2021 tarihli bilirkişi raporunda muhdesat iddiasının ileri sürüldüğü 1721 ada 4 parsel sayılı taşınmazda iki ayrı yapının olduğu ve taşınmazın güney kısmında bulunan yapının davalılardan … tarafından muhdesat iddiasına konu olduğu anlaşılmakla bu yapının değerinin, 58.905,00 TL, taşınmazın tamamının değerinin ise 341.727,00 TL olarak hesaplandığı görülmüştür. Bu davalı yönünden muhdesat değeri/taşınmazın toplam değerinin yüzdelik karşılığı olan (58.905,00/341.727,00 x 100) %17,24 oranının mahkemece esas alındığı hükümde görülmüştür. Davacıların ise diğer yapıyla ilgili muhdesat iddiasına yönelik oran ise yine aynı hesaplama şekliyle (139.482.00/341.727,00 x100) %40,81 olması gerekmektedir. Bununla birlikte davacıların her biri yönünden bu oranın %20,41 olduğu sabit olup mahkemece esas alındığı görülmüştür. Nihayet 08.10.2021 tarihli harita mühendisinden alınan bilirkişi raporunda ise her iki taşınmaz üzerindeki ortaklığın ancak satış yoluyla giderilebileceği belirtilmiştir.
4. Tüm bu nedenlerle, temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, karara ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalılardan… Belediyesi vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Taşınmaz malın satış bedelinden payına düşecek paranın %011,38 oranında hesaplanacak onama harcından peşin alınan 80,70 TL’nin mahsubu ile bakiyesinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
23.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.