YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/5023
KARAR NO : 2023/1954
KARAR TARİHİ : 04.04.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki TMK’nın 713/2 nci maddesine dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Yargıtay 8. Hukuk Dairesince İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı duruşma istemli olarak davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 04.04.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde taraflardan gelen olmadı. Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı vekili; dava konusu 135 ada 19 parsel sayılı taşınmazı 28.11.1967 tarihli satış senediyle davacının babasının satın aldığını, 1980 yılında da davacıya devrettiğini, bu tarihten sonra taşınmaz üzerinde davacının nizasız fasılasız zilyetliğini devam ettirdiğini, tapuda malik gözüken kişilerin 20 yılı aşkın süre önce öldüğünü belirterek davalıların murisleri adına olan tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili, davanın süresinde açılmadığını, taşınmazın 21.09.1960 tarihinde tapuya tescil edildiğini, harici satışın geçersiz olduğunu ileri sürerek, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 20/11/2014 tarihli ve 2014/43 Esas, 2014/423 Karar sayılı kararı ile; harici satışın geçersiz olduğu ve TMK’nın 713/2 nci maddesinde düzenlenen bilinmeme ve gaiplik şartlarının sağlanmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 09.04.2018 tarihli ve 2015/22252 Esas, 2018/10930 Karar sayılı ilamı ile haricen satın alma hukuki sebebine dayalı tapu iptali ve tescil isteminin reddine ilişkin kararda bir isabetsizlik bulunmadığından, bu yöne ilişkin davacı vekilinin temyiz itirazlarının yerinde görülmediğini, davacı vekilinin TMK 713 üncü maddesinin 2 nci fıkrası kapsamındaki temyiz itirazlarına gelince; dava konusu 135 ada 19 parsel sayılı taşınmazın malikleri … (ölüm tarihi 13.09.1953), … (ölüm tarihi 26.01.1994) ve … (ölüm tarihi 11.10.1998) olup her üçü için de edinme tarihinin 17.12.1964 olduğunu, Anayasa Mahkemesi’nin yürütmeyi durdurma tarihi dikkate alınarak kanunda bulunan zilyetlik koşullarının bu tarihe kadar oluşup oluşmadığı tespit edilmesi gerektiğini, tarafların delilleri değerlendirilerek sonucuna göre işin esası ile ilgili bir hüküm kurulması gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmiş olmasının doğru olmadığını belirtmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen esas ve karar sayılı ilamı ile dava konusu taşınmazın …’nın ölümü ile mirasçılara intikal ettiği hususunun dosyada mevcut satış senedi ve dosyada mevcut Belediye kayıtları kapsamında sabit olduğu; davacının, …’nın ölümü ile mirasçıların hak sahibi olduğu hususunu bildiği, 20 yıllık sürenin mirasçılar … ve …’nin ölüm tarihinden 17.03.2011 tarihine kadar dolması gerektiği, ancak bu tarihe kadar 20 yıllık sürenin dolmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili duruşmalı olarak temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; mahkemenin davayı yanlış yorumladığını, …’nın ölümünden itibaren zilyetlikle kazanma koşullarının gerçekleştiğini, diğer malikler yönünden taraflarına süre tanınsaydı davayı TMK’nın 724 üncü maddesine göre ıslah edeceklerini, bilirkişi raporunda muhdesat bedelinin çok düşük hesaplandığını belirtmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kazanmayı sağlayan zilyetlik ve TMK’nın 713/2 nci fıkrasında yer alan “maliki 20 yıl önce ölmüş” hukuki sebebine dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun “Olağanüstü Zamanaışımı” başlıklı 713 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına göre, mahkemece mevcut deliller takdir edilerek karar verildiğinden ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığından, davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut olayda, dava konusu 135 ada 19 parsel sayılı taşınmaz 30.09.1964 tarihli kadastro tespit tutanağına göre …, … ve … adına tespit edilmiştir. …’nın 13.09.1953 tarihinde vefat etmiş olduğu ve kadastro tespiti sırasında ölü olduğu belirlenmiştir.
3.4721 sayılı TMK’nın 713/2 nci fıkrasındaki ölüm sebebine dayalı tapu iptali ve tescil davalarında taşınmazın 20 yıllık zilyetlikle kazanılabilmesi için diğer koşulların yanında taşınmazın kayıt malikinin dava tarihinden en az 20 yıl önce ölmüş olması gereklidir. Taşınmazın kadastro çalışmalarından önce malik … öldüğü halde tapunun bu şekilde oluştuğu durumlarda kayıt maliki ölü olan şahıs değil mirasçılarıdır. Mirasçılarından … 1994, … ise 1998 yılında vefat ettiğinden dava konusu taşınmaz yönünden TMK’nın 713/2 nci maddesinde düzenlenen zilyetlikle kazanım koşulları oluşmadığından davanın bu gerekçeyle reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle reddine karar verilmiş ise de, bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden 1086 sayılı Kanun’un 438/7 nci maddesi uyarınca hükmün gerekçesinin düzeltilerek onanması yoluna gidilmiştir.
VI. KARAR
Yukarıda V-C-3-1 numaralı paragrafta açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazının reddine, V-C-3-2 ve 3 numaralı paragrafta açıklanan nedenlerle yerel mahkeme hükmünün gerekçesinin düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana iadesine,
Taraflarca HUMK’un 440/1 inci maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine,
Dosyanın mahkemesine gönderilmesine,
04.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi