YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/4874
KARAR NO : 2022/7309
KARAR TARİHİ : 30.11.2022
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 11/12/2011 gününde verilen dilekçe ile geçit … tesisi istenmesi üzerine Yagıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 12/04/2022 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı … tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit … kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, davacının Eğirdir ilçesi, … Köyü 151 ada 13 parsel sayılı taşınmazın 14/20 hissesine sahip olduğunu, ana yola çıkış için kullandığı yolu bulunduğunu fakat yolun yer yer daralması sebebiyle yetersiz geçit niteliğinde olduğunu, bu yüzden davalılara ait 151 ada 7 parsel ile 151 ada 3 parsel sayılı taşınmazdan davacı taşınmazına geçit … tesisi talep etmiştir.
Bir kısım davalılar duruşma ve keşif sırasındaki beyanlarında davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 16.01.2019 tarih 2016/4988 Esas, 2019/407 Karar sayılı ilamı ile “151 ada 13 parsel sayılı taşınmaz, dosyada mevcut tapu kaydına göre elbirliği halinde mülkiyete tabi olduğundan, davacı dışındaki diğer ortakların davada yer alması ya da ortaklığa temsilci atanması gerekir…” gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm davalılardan … vekili tarafından temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit … verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Geçit … eşyaya bağlı bir ayni hak olup taşınmaz lehine ya da aleyhine kurulur. Lehine ya da aleyhine geçit … kurulan taşınmaz malikleri sonradan değişse bile bu hakka dayalı talep lehine geçit … tesis edilen taşınmazın yeni maliki tarafından, aleyhine geçit … tesis edilen taşınmazın yeni malikine karşı ileri sürülebilecektir. Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün “İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili” başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir.
Yukarıdaki açıklamalar uyarınca somut olaya gelince, mahkemece davanın kabulü ile geçit … kurulan güzergahta isabetsizlik bulunmamakta ise de hüküm fıkrasında hem davacının taşınmazı lehine hem de davacı lehine geçit … tesis edilmesi ve geçit hakkının Tapu Sicil Tüzüğünün özel sütununa tesciline karar verilmemesi doğru görülmemiş ve kararın bu nedenlerle bozulması gerekmiş ise de bu hususlar yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438/7. maddesi uyarınca hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hüküm fıkrasının;
1) Birinci bendinden “davacıya” ibarelerinin çıkarılmasına,
2) Hüküm fıkrasına yedinci bent olarak “karar kesinleştiğinde karardan bir suretin tapu sicil müdürlüğüne gönderilerek geçit hakkının tapu kütüğünün beyanlar hanesine şerh düşürülmesinin istenilmesine” ibaresinin eklenmesine; hükmün DEĞİŞTİRİLMİŞ ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.