YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/4213
KARAR NO : 2023/5136
KARAR TARİHİ : 30.10.2023
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/304 E., 2022/940 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çeşme Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/171 E., 2020/312 K.
Taraflar arasındaki TMK’nın 588 inci maddesine dayalı gaiplik ve Hazineye devir davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine hükmolunmuştur.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Hazine vekili dava dilekçesinde; İzmir ili, Çeşme ilçesi, … Mahallesi, 435 ada 8 parsel … taşınmazda ortaklığın giderilmesinin istendiğini, bu taşınmaz hissedarlarından … ve …’nin kimliği tespit edilemediğinden 3561 … Yasa uyarınca Çeşme Sulh Hukuk Mahkemesinin 27.12.1996 tarih ve 1996/391 Esas, 1996/406 … Kararı ile kayyım tayin edildiğini, karar tarihinden dava tarihine kadar 10 yıllık kayyımlıkla idare edilme süresinin dolduğunu ve bu süre içinde hiçbir hak sahibinin ortaya çıkmadığını belirterek, TMK’nın 588 inci maddesi gereğince 435 ada 8 parsel … taşınmaz hissedarlarından … ve …’nin gaipliğine ve anılan taşınmazdaki hisselerinin Hazine adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda karar başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ortaklığın giderilmesi davasına atanan kayyımın temsil kayyımı olduğu, davacının yönetim kayyımı olmadığı ve TMK’nın 588 inci maddesinde aranan şartın gerçekleşmediği gerekçeleriyle davanın sıfat yokluğundan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı Hazine vekili; ret kararının hukuka aykırı olduğunu, kayyımlık kararı niteliğinin yönetime ilişkin olduğunu, 5216 … Kanun’un geçici 2 nci maddesi gereği Çeşme ilçesi Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde kaldığından Malmüdürü temsil yetkisinin İzmir Defterdarına geçtiğini, Hazinenin kayyımlık sıfatı devam ettiğinden yerel mahkemece yapılacak araştırma ve ilan neticesinde … ve … adına kayıtlı payların iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmesi gerektiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda karar başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; gaipliği talep edilen kişiye atanan kayyımın temsil kayyımı olduğu, davacı Hazine’nin yönetim kayyımı olmadığı ve 4721 … … Medeni Kanunu’nun 588 inci maddesinde aranan şartın gerçekleşmediği gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı Hazine vekili istinaf dilekçesindeki nedenlere dayanarak ve re’sen belirlenecek nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 4721 … … Medeni Kanunu’nun 588 inci maddesi gereğince gaiplik kararı verilmesi ve gaibe ait malvarlığının Hazineye devri istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 … Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4721 … … Medeni Kanunu’nun 588 inci maddesinde, “Sağ olup olmadığı bilinmeyen bir kimsenin malvarlığı veya ona düşen miras payı on yıl resmen yönetilirse ya da malvarlığı böyle yönetilenin yüz yaşını dolduracağı süre geçerse, Hazinenin istemi üzerine o kimsenin gaipliğine karar verilir. Gaiplik kararı verilebilmesi için gerekli ilân süresinde hiçbir hak sahibi ortaya çıkmazsa, aksine hüküm bulunmadıkça, gaibin mirası Devlete geçer.” düzenlemesi yer almaktadır.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 … Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 … Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Harçlar Kanunu’nun 13/j maddesi gereğince Hazine harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.