YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/4134
KARAR NO : 2022/7228
KARAR TARİHİ : 28.11.2022
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 28.04.2011 gününde verilen dilekçe ile geçit … tesisi talebi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 11.11.2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı, kayden maliki olduğu 3003 ada 3 parsel sayılı taşınmazı lehine geçit … kurulmasını talep ve dava etmiştir.
Bir kısım davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne, 3003 ada 8 ve 9 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine 3003 ada 3 parsel sayılı taşınmaz lehine geçit … kurulmasına karar verilmiş, hüküm, davalı … ve … tarafından temyiz edilmiştir. Yargıtay 14. Hukuk Dairesince 2015/15924 Esas, 2018/4239 Karar sayılı ilamı ile; “…dosyadaki tapu kayıtlarından aleyhine geçit kurulan taşınmazlardan 3003 ada 8 parselin davada taraf gösterilmeyen …’a ait olduğu anlaşılmıştır. O halde, adı geçen kayıt malikine dava dilekçesi tebliğ edilerek husumet yöneltilmeli, taraf teşkili tamamladıktan sonra davanın esası hakkında bir karar verilmelidir…” gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, davanın dahili davalı … ve … mirasçıları yönünden kabulüne, davacıya ait Yalova ili, Çınarcık ilçesi, Teşvikiye, 3003 ada, 3 parsel (yeni 198 ada 3 parsel) sayılı taşınmaz lehine dahili davalı …’a ait 3003 ada 8 sayılı parsel (yeni 198 ada 8 parsel) ile … mirasçılarına ait 3003 ada 9 sayılı parselin (yeni 198 ada 9 parsel) ortasından geçen, tarihsiz olarak dosyaya sunulan bilirkişiler A…. Gündoğdu ve … … tarafından düzenlenen rapor ekindeki krokide C harfi ile gösterildiği şekilde yeşil renkte gösterilmiş olan kısmında davacı lehine yol olarak geçit … tesisine, karar verilmiştir.
Hüküm, bir kısım davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre bir kısım davalılar vekilinin sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Bir kısım davalılar vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit … kurulması isteğine ilişkindir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit … verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır.
Saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedel taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak belirlenmelidir. Bu bedel de hükümden önce depo ettirilmelidir. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin belirlenmesinden sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet … kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
Somut olaya gelince; mahkemece geçit irtifakının bedeli olarak 06.11.2014 tarihinde depo ettirilen 7.146,30 TL’nin, Yargıtay bozma ilamı öncesinde yapılan keşif sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu ile belirlendiği, hüküm tarihi dikkate alındığında hükme esas alınan geçit bedelinin belirlendiği tarih üzerinden uzunca bir zaman geçmiş olduğu ve hüküm tarihine yakın, yeni bir değer tespitinin yaptırılmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda mahkemece, genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi gereğince uzman bilirkişilerden ek rapor alınarak karar tarihine yakın bir tarihte geçit bedeli tespit edilmeli, bu bedeli yatırması için davacı tarafa usulüne uygun süre verilmeli ve yapılacak bu araştırmaların sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Açıklanan nedenlerle hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle bir kısım davalılar vekilinin temyiz itirazlarının REDDİNE,
(2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle bir kısım davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28.11.2022 tarihinde oy birliği ile karar verilmiştir.