YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/1094
KARAR NO : 2023/2263
KARAR TARİHİ : 25.04.2023
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tuzluca Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki Mera Komisyon kararının iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar Iğdır ili, …. ilçesi, …. Köyü sınırları içerisinde bulunan taşınmazlar hakkında Iğdır İl Mera Komisyonunca alınan 16/02/2016 tarih, 6 sayılı mera tahsis kararının iptalini dava ve talep etmiştir.
II. CEVAP
Iğdır Valiliği vekili, mera tahsis çalışmalarının 4342 sayılı Yasa’ya uygun olarak yapıldığını ve husumetin valiliğe değil lehine tahsis yapılan köy veya belediye ye düştüğünü belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile “…meralarla ilgili davada husumetin meradan faydalanan köy ya da belediyeye yönetilmesi gerekecektir. Zira meralarla ilgili herhangi bir mülkiyet tesisi yapılmayıp sadece lehine kullanım hakkı verilen tüzel kişilik lehine tahsis işlemi yapılmakta olup davanın da lehine tahsis işlemi yapılan tüzel kişilik aleyhine açılması gerekecektir. Iğdır Valiliği Mera Komisyon Başkanlığının yetkisi mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisi ile sınırlı olup aktif ve pasif dava ehliyeti bulunmamaktadır. 6100 sayılı HMK’nın 114/d maddesinde taraf ve dava ehliyetinin dava şartlarından olduğu ve 115 inci madde uyarınca da mahkemenin dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağı belirtilmektedir…” şeklindeki gerekçeyle tahsis işlemi yapan Iğdır Valiliği aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
Davacı vekili istinaf isteminde bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; dava konusu taşınmazların kadim taşınmazları olduğunu, mera olarak tahsisin yanlış olduğunu belirterek hükmün bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile esastan reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi; ileri sürülen istinaf nedenlerine, kamu düzenine ilişkin hususlara ve mera davalarında husumetin meradan faydalanan köy ya da belediyeye yönetilmesi gerektiği, meralarla ilgili mülkiyet tesisi yapılmadığı, yalnızca kullanım hakkı verilen tüzel kişilik lehine tahsis işlemi yapıldığı, davanın tahsis işlemi yapılan tüzel kişilik aleyhine açılabileceği, davanın Iğdır Valiliği Mera Komisyon Başkanlığının aleyhine açılmasının doğru olmadığı, bu nedenle ilk derece mahkemesince davanın dava şartı niteliğinde bulunan ve re’sen gözetilmesi gereken pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık görülmediğinden istinaf istemini reddetmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili, Mera Komisyonu tarafından mera olarak tahsis edilen taşınmazların tarla niteliğinde olduğunu, bölgede 474 sayılı Kanun uyarınca tahsislerin yapıldığını, bunların araştırılmadığını belirterek hükmün bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Mera Komisyon kararının iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Kural olarak bu tür davalar lehine tahsis yapılan belediye ve köy tüzel kişiliklerine karşı açılır. Erzurum Valiliği Mera Komisyon Başkanlığının yetkisi mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisi ile sınırlı olup aktif ve pasif dava ehliyeti bulunmamaktadır.
3. Değerlendirme
1. Dava, İl Mera Komisyonu kararının iptali istemi ile açılmıştır.
Somut olayda, davalı Erzurum Valiliğine husumet düşmeyeceğinden davanın pasif dava ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmesi ve istinaf istemin reddine karar verilmesi usul ve Kanun’a uygun olduğundan hükmün onanmasına karar verilmesi gerekmiştir.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve Kanun’a uygun olup davacılar vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.