YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/8757
KARAR NO : 2023/1101
KARAR TARİHİ : 23.02.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : …Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki önalım davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Akçakale ilçesi, Kepezli Mahallesi 104 ada 2 No.lu parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, Halil B. ve diğer paydaşların müvekkiline ait olan 104 ada 2 parsel taşınmazın sınırdaş konumdaki 104 ada 1 parsel sayılı taşınmazı davalı …’a sattıklarını, müvekkilinin satış işlemini sonradan öğrendiğini belirterek önalım hakkına dayanarak dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptal edilerek müvekkil adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile sınırdaş arazi malikine önalım hakkı tanıyan düzenlemenin 04.11.2020 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren 7255 sayılı Yasa ile iptal edildiği, davanın yasal dayanağı kalmadığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde müvekkilinin davayı açtığı tarihte yasal düzenlemeyle önalım hakkı kullanma hakkı bulunduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kanun değişikliğinin yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önceki satışları etkilemeyeceği, mahkemenin ret gerekçesi hatalı olmakla birlikte, dosya içerisindeki güncel tapu kaydından davacının maliki olduğu komşu arazi olan 104 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 22.02.2021 tarihinde müşterek tapu haline geldiği, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun (5403 sayılı Kanun) 8 inci maddesinin (i) bendi ile yapılan iş bu düzenlemenin komşu parsel malikine ancak tam hisse maliki olduğu durumlarda önalım hakkı tanıdığı, müşterek malik olan davacının önalım hakkını kullanmasının yasanın aradığı arazi bütünlüğünün sağlanması amacına aykırı olduğu, mevcut durum itibariyle müşterek malik olan davacının ön alım hakkının bulunduğundan bahsedilemeyeceğini açıklanmıştır. Bölge Adliye Mahkemesince, bu nedenle ilk derece mahkemesi tarafından yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmiş olmasının hatalı olduğu, iş bu durumun davanın esasını etkilemeyeceği ve yeniden yargılamayı gerektirmediği gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararına yönelik davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri ve müvekkilinin dava açıldıktan kısa bir süre sonra diğer paydaş olan Halil Alpay’a ait payların tamamını alarak taşınmaz üzerinde tam hisse malik olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi gerekçesinin kısmen doğru görülmediğinin belirtilmiş olmasına rağmen istinaf başvurusunun esastan reddi kararın hatalı değerlendirmeye dayalı olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iki numaralı alt bendi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5403 sayılı Kanun’un 8 inci maddesinin (i) bendi .
3. Değerlendirme
Bölge Adliye Mahkemesince, yukarıda açıklanan nedenlerle İlk Derece Mahkemesi gerekçesinin kısmen doğru görülmediğinin belirtilmiş olmasına göre 6100 sayılı Kanun’un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iki numaralı alt bendi uyarınca, istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçesi düzeltilerek, yeniden esas hakkında karar verilmesi gerekirken istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.