YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/7596
KARAR NO : 2022/7953
KARAR TARİHİ : 22.12.2022
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, 13.07.2012 gününde verilen dilekçe ile TMK’nın 652. maddesi uyarınca aile konutu ve ev eşyasının özgülenmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 14.01.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi dava dışı … vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
KARAR
Dava, aile konutunun miras hakkına mahsuben sağ kalan eşe özgülenmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkilinin eşi … ’nun 05/07/2005 tarihinde vefat ettiğini, mirasbırakan ile müvekkilinin dava konusu 6 No.lu bağımsız bölümde birlikte ikamet ettiklerini, dava konusu aile konutunun ve ev eşyasının TMK’nun 652. maddesi gereğince sağ kalan eşe özgülenmesini (tescilini) talep etmiştir.
Mahkemece, “Davanın kabulüne, dava konusu muris … adına tapuda kayıtlı, 30/270 arsa paylı, 2.Kat, 6 No.lu bağımsız bölümün ve içindeki eşyaların davacı …’ya özgülenmesine, karar kesinleştiğinde özgülenme kararının tapuya kayıt ve tesciline” karar verilmiştir.
Hükmü, dava dışı mirasçı … vekili temyiz etmiştir.
TMK’nın 652. maddesi uyarınca, eşlerden birinin ölümü hâlinde tereke malları arasında ev eşyası veya eşlerin birlikte yaşadıkları konut varsa; sağ kalan eş, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet … tanınmasını isteyebilir.
Haklı sebeplerin varlığı halinde, sağ kalan eşin veya mirasbırakanın diğer yasal mirasçılarından birinin istemi üzerine, mülkiyet yerine intifa veya oturma … tanınmasına karar verilir.
Türk Medeni Kanunu bu düzenleme ile eşlerin birlikte yaşadıkları konut ve kullandıkları bu eşyalar ile ilgili olarak sağ kalan eşe mal rejimi hükümleri dışında mirastan bir takım haklar tanımıştır. Mal rejimi ne olursa olsun, sağ kalan eşe tereke malları arasında bulunan aile konutu ve ev eşyaları üzerinde yasal miras payına mahsuben mülkiyet …, eğer haklı nedenler varsa mülkiyet yerine oturma veya intifa hakkını isteme olanağı getirmiştir. Ancak bu özgüleme ve alım … bedelsiz değildir. Eğer eşin mirastan payına düşen miktar aile konutunun değerini karşılamıyorsa, eş miras payı dışında kalan aile konutunun değerini ödeyerek onun mülkiyet hakkını talep edebilecek, bakiye değeri ödeyecek gücü yok ise aile konutu üzerinde intifa veya oturma … talep edebilecektir.
Taraf teşkili kamu düzenine ilişkin olup re’sen yargılamanın her aşamasında göz önünde bulundurulması gerekir. Savunma …, Anayasa’nın 36. maddesi ile güvence altına alınmış olup, 6100 sayılı HMK’nın 27. maddesinde de “Hukuki dinlenilme …” başlığı altında ayrıca düzenlenmiştir. Hakim, tarafları dinlemeden veya iddia ve savunmalarını bildirmeleri için kanuna uygun biçimde davet etmeden hükmünü veremez. Buna göre hâkim iddia ve savunma haklarını kullanabilmeleri için tarafları duruşmaya çağırmak zorundadır.
Somut olayda, davacı taraf aile konutunun miras hakkına mahsuben sağ kalan eşe özgülenmesi talebinde bulunurken murisin mirasçılarına husumet yöneltmeyip davayı hasımsız olarak açmıştır. Bu tür davalarda husumetin murisin yasal mirasçılarına yöneltilmesi gerekir. Mahkemece, dosya içerisinde bulunan veraset ilâmında mirasçı olarak görülen kişilere dava dilekçesi ve duruşma günü tebliğ edilip, savunma ve delilleri toplandıktan sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken taraf teşkili sağlanmadan yasal mirasçıların savunma ve hukuki dinlenilme … ihlal edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle dava dışı mirasçı … vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 22.12.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi