YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/7542
KARAR NO : 2022/867
KARAR TARİHİ : 09.02.2022
7. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
…
Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 15.03.2012 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı talebi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 03.09.2020 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı … mirasçıları vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
1.DAVA
1.1. Davacılar vekili, davacılara ait …,… ve 70 parsel sayılı taşınmazların genel yola bağlanması için davalılara ait taşınmazlardan geçit hakkı kurulmasını talep ve dava etmiştir.
2. CEVAP
2.1. Davalı …, 131 ada 67 parselin maliki olduğunu, davanın kabulüne karar verilmesini istediğini dile getirmiştir.
2.2. Davalı …, kendisine ait taşınmazda fıstık ağaçları bulunduğunu, aleyhine geçit tesis edilebilecek daha uygun taşınmazlar olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
3. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
3.1. İlk derece mahkemesi; “davacılara ait …,… Mahallesi 131 ada 66 ve 70 parsel sayılı taşınmazlar lehine geçit hakkı talebinin kabulüne; 131 ada 67 parselden M ile gösterilen 209,29 m2 ve aynı yer 68 no’lu parselden L ile gösterilen 210,59 m2’lik yerden davacı …’ya ait …,… no’lu parsel lehine davalılara ait 67-68 no’lu parsel aleyhine toplam yol genişliği üç metre olacak şekilde geçit hakkı tesisine; 131 ada 67 parselden M ile gösterilen 209,29 m2, aynı yer 68 no’lu parselden L ile gösterilen 210,59 m2 ve yine aynı yer 66 no’lu parselden H ile gösterilen 18,29 m2’lik yerden davacı … dışındaki davacılara ait …,… 70 nolu parsel lehine, davalılara ait 67-68 no’lu parsel ve davacı …’ya ait 66 nolu parsel aleyhine toplam yol genişliği üç metre olacak şekilde geçit hakkı tesisine” karar vermiştir.
4. TEMYİZ
4.1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
4.1.1. İlk Derece mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … mirasçıları vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
4.2. Temyiz Nedenleri
4.2.1. Dava konusu 131 ada 68 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan ağaçlar nedeniyle tesis edilen geçit güzergahında sapma olup olmayacağının, yüzölçümü büyük başka parseller üzerinden geçit tesisinin mümkün olup olmayacağının değerlendirilmediğini, leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer almadığını, geçit bedelinin düşük hesaplandığını, davalı taraf yararına vekalet ücretine hükmedilmediğini, davalı … hükümden sonra öldüğü halde mirasçılarına gerekçeli kararın tebliğ edilmediğini belirterek hükmün bozulması gerektiğini ileri sürmüştür.
5. YARGITAY KARARI
5.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
5.1.1. Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir.
5.2. Hukuki Sebep
5.2.1.Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlemesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır.
5.2.2.Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
5.2.3. Kurulan geçit hakkının 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün “İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili” başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir.
5.3.Temyiz Nedenlerinin Değerlendirilmesi
5.3.1. Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davalı … mirasçıları vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
5.3.2. Öte yandan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3. maddesi uyarınca tapu sicilinin beyanlar hanesinde yer alan özel sütuna şerhine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde “Tapu sicil müdürlüğüne kesinleşen kararın krokili örneğinin tescil için gönderilmesi” ile yetinilmesi doğru görülmemiştir. Ancak bu husus hükmün bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438/7. maddesi gereğince hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (5.3.1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı … mirasçıları vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine; (5.3.2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hüküm fıkrasının 4. bendinin tamamen hükümden çıkarılarak yerine ‘‘kurulan geçit hakkının, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile Tapu Sicil Tüzüğünün 60. maddesi uyarınca tapu kaydının beyanlar hanesine yazılmasına’’ cümlesinin eklenmesine, hükmün DEĞİŞTİRİLMİŞ ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09.02.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.