YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/6812
KARAR NO : 2023/13
KARAR TARİHİ : 09.01.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki asıl davada ölünceye kadar bakım sözleşmesinin iptali ile tenkis, birleştirilen davada ölünceye kadar bakım sözleşmesine dayalı tapu iptal ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın reddine, birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın asıl davada davacılar-birleştirilen davada davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı asıl davada davacılar-birleştirilen davada davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan öninceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
A. Asıl Dava
1.Asıl davada davacılar … dava dilekçesinde özetle; davalının kız kardeşleri olduğunu, 31.08.2014 tarihinde vefat eden anneleri …’e bakmak gözetmek bahanesiyle… 5 inci Noterliğinin 17303 yevmiye numarası ile sözleşme yapıldığını, sözleşmenin 81 yaşındaki bir kadına yaptırılmasının yasalara aykırı bulunduğunu, davalının gidecek yeri olmaması nedeniyle annesinin yanına sığındığını, o haliyle annelerinin davalıyı bakıp gözettiğini, art ve kötüniyetli davalının haksız kazanç istemiyle müşterek annelerinden intikal edecek … Sokağı 1617 parseldeki 2 No.lu dairenin satışının durdurulmasını ve tasarrufun iptalini talep etmişlerdir.
2. Asıl davada davacılar vekili; 05.03.2016 tarihli dilekçesi ile tasarrufun iptali taleplerinin yerinde görülmemesi halinde tenkis isteğinde bulunmuştur.
B.Birleştirilen Dava
Birleştirilen davada davacı … vekili dava dilekçesinde özetle; davacı … ve tarafların ortak murisi …’le düzenlenen Bakırköy 5. Noterliği 22.08.2014 tarih ve 17303 yevmiye numaralı sözleşmenin tenfiz edilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
A.Asıl Davada Cevap
Asıl davada davalı- birleştirilen davada davacı … vekili cevap dilekçesinde özetle; tarafların ortak murisi …’in ölmeden önce ömrünün son beş yılını yatağa bağlı olarak yaşadığını, müvekkilinin ve bakıcı bir bayanın murise baktığını, ömrünün son 1,5 senesinde ise müvekkilinin tek başına baktığını, müvekkili ile annesi arasında yapılan düzenleme şeklinde ölünceye kadar bakma sözleşmesinin bütün kanuni unsurları taşıdığını, davacıların mesnetsiz ve kötüniyetli taleplerinin reddine karar verilmesini savunmuştur.
B.Birleştirilen Davada Cevap
Asıl davada davacılar-birleştirilen davada davalılar…vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu sözleşmenin şekle aykırı olarak düzenlediğini, murisin iradesini yansıtmadığını, sözleşmenin sakat olduğunu ileri sürerek birleşen davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ölünceye kadar bakma sözleşmesi düzenlemek için kanunun her hangi bir yaş sınırlaması getirmediği, murisin sağlığında sözleşmenin iptali yönünde bakım borçlusunun borcunu yerine getirmediği yönünde herhangi bir iddiasının olmadığı, bakım süresinin kısalığının da sözleşmenin sıhhatini etkilemediği, bu haliyle asıl dava dilekçesinde ölünceye kadar bakma sözleşmesinin iptalini gerektirir nedenlerin bulunmadığı, asıl dava yönünden davacıların tenkis talebinde bulunmadığı anlaşılmakla asıl davanın reddine, murisin felçli ve yatalak olduğu, murisle kızı Berrin’in ilgilendiği, ilgilenme sırasında bakıcı ve yardımcı tutmanın bakım borçlusunun borcunu ifa etmediği anlamına gelmediği, işlemi murisin felçli olması nedeniyle imzalamayıp parmak basarak onaylamasının sözleşmenin sıhhatini etkilemeyeceği, dava konusu taşınmazın murisin tüm mal varlığını oluşturmadığı birlikte değerlendirildiğinde murisin gerçek iradesinin ölünceye kadar bakma sözleşmesi olduğu, usule uygun açılmış tenkis davası da bulunmadığından birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl davada davacılar-birleştirilen davada davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; tenkis taleplerine yönelik bir karar verilmediğini, murisin okuma yazması olduğu halde dava konusu sözleşmenin murise parmak bastırılmak suretiyle düzenlendiğini, sözleşmenin murise dikte ettirilmek suretiyle düzenlendiğini bu nedenle de sakat olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile çekişme konusu ölünceye kadar bakma akdinin yasal düzenlemeye uygun resmi şekilde ve tanık huzuru ile düzenlendiği, murisin sözleşme yapmaya ehliyetli olduğuna dair rapor mevcut olduğu, felçli olup elini sağlıklı şekilde kullanamayan murisin önceden okur yazar bir kişi olmasına karşın hastalığı nedeniyle yazma kabiliyetinin olmadığının kabulü gerektiği, murisin sözleşme tarihindeki yaşı, fiziki ve sağlık durumuna göre ağır bakım ihtiyacı içinde olduğu dosya kapsamı ile sabit olduğu, tanık anlatımları ile de davalının sözleşme gereği üstlendiği bakım edimini murisin sağlık sosyal durumuna uygun şekilde yerine getirdiği, murisin hayattayken bakılmadığını ileri sürerek sözleşmenin iptali talebinde bulunmadığı, murisin bakım ihtiyacı karşısında yaptığı tasarrufun makul ölçüde olduğu, davalının ise üstlendiği bakım edimini ifa ettiği anlaşıldığından asıl davanın reddine karar verilmiş olmasında hukuka aykırı bir yön bulunmadığı, mirasbırakanın yaptığı ölünceye kadar bakma akdinin ivazlı akitlerden olup, karşılıksız bir kazandırma söz konusu olmadığından tenkise tâbi olmadığı, kararın gerekçesinde tenkis talebi olmadığı şeklinde hataya düşülse de sonucu itibariyle asıl davanın esas ve terditli talep yönünden tümden reddine, birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiş olmasında hukuka aykırı bir yön bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl davada davacılar- birleştirilen davada davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Asıl davada davacılar- birleştirilen davada davalılar vekili temyiz dilekçesinde istinaf dilekçesindeki sebepleri ileri sürerek temyiz isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, asıl davada ölünceye kadar bakım sözleşmesinin iptali ve tenkisi birleştirilen davada ise ölünceye kadar bakım sözleşmesinin tenfizi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.Ölünceye kadar bakım sözleşmeleri taraflara hak ve borçlar yükleyen sözleşmelerden olup, bakım borcuna karşılık bir taşınmazın devri kararlaştırıldığında, bakım alacaklısının ölümünden sonra onun mirasçıları mülkiyeti geçirme borcu ile yükümlüdürler. Bu yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde, sözleşmeye dayanılarak tapu iptali ve tescil istemi ile dava açılabilir.
2.Kaynağını Türk Borçlar Kanununun 611 inci ve devamı maddelerinden alan ölünceye kadar bakım sözleşmeleri, anılan Kanunun 612 nci ve Türk Medeni Kanununun 545 inci maddesi gereğince resmi şekilde düzenlenmelidir. Resmi şekilde düzenlenmeyen ölünceye kadar bakım sözleşmelerine değer verilerek tapu iptali ve tescil hükmü kurulması mümkün değildir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 06.02.2008 tarihli ve 2008/14-70 2008/104 sayılı Kararı)
3.Bakım borçlusunun bakıp gözetme yükümlülüğü aksi kararlaştırılmadığı sürece, bakım alacaklısını ailesi içerisine alıp ikametgâh temini, besleme-giydirme, hastalığında tedavi, manevi yönden de her türlü yardım ve desteği sağlama gibi ödevleri kapsar. Bu görevlerin yerine getirilmesi halinde ölünceye kadar bakım sözleşmeleri taraflarına kişisel hak sağladığı için tapu iptali ve tescil davasını bakım borçlusu ya da onun külli halefleri bakım alacaklısının mirasçılarına karşı açabilirler.
4.TBK’nın 617 inci maddesinde, sözleşmeden doğan ödevlere aykırılık nedeniyle ilişki çekilmez olmuşsa ya da başka önemli nedenlerle ilişkinin sürdürülmesi aşırı ölçüde güçleşmiş veya olanaksız hale gelmişse taraflardan her birinin tek yanlı olarak sözleşmeyi feshetme, verdiği şeyi geri alma hatta karşı tarafın kusurlu olması halinde tazminat isteme hakkı tanınmıştır. O halde yükümlülüklerini yerine getirmeyen bakım borçlusuna karşı bakım alacaklısı her zaman fesih hakkını kullanabilmekte, fesih geçmişe etkili olmak üzere sözleşmeyi sona erdirdiğinden verdiği şeyi de geri isteyebilmektedir.
5.Bakım borcu yerine getirilmediği iddiasıyla sözleşmenin feshini isteme hakkı, bakım alacaklısının sağlığında kullanması gereken bir hak olduğundan, bakım alacaklısı mirasçılarının, bakım borçlusunun edimini yerine getirmediği savunması bu davada dinlenemez.
3. Değerlendirme
Dava konusu olayda asıl davada davalı- birleştirilen davada davacı … ile muris Nermin arasında düzenlenen …. Noterliği 22.08.2014 tarih ve 17303 yevmiye numaralı ölünceye kadar bakım sözleşmesinin yasanın aradığı şekil şartlarına uygun olduğu anlaşıldığı gibi, muris …’in bakıma muhtaç olduğu, …tarafından da edimlerin yerine getirildiği dosya kapsamından ve dinlenen tanık beyanlarından anlaşılmaktadır. Nitekim dava konusu sözleşmenin ivazlı olması ve … tarafından edimlerin de yerine getirildiği anlaşıldığından tenkis talebinin de reddinin gerektiği yönündeki Bölge Adliye Mahkemesinin gerekçesinin de usul ve yasaya uygun olduğu değerlendirilerek, temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan nedenle;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre asıl davada davacılar- birleştirilen davada davalılar vekili yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
09.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.