YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/37103
KARAR NO : 2015/21352
KARAR TARİHİ : 04.11.2015

Mahkemesi : Düzce İş Mahkemesi
Tarihi : 29/06/2015
Numarası : 2014/1091-2015/785

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı, feshin geçerli nedene dayanmadığını, sendikal nedenlerle feshin yapıldığını belirtilerek feshin geçersizliğine, işe iadesine, sendikal tazminat ile boşta geçen süre ücretine karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, 2011, 2012, 2013 ve 2014 yıllarına ilişkin üretim adetlerinin aylık bazda değerlendirildiğinde 2014 yılı üretim rakamlarının önceki yıl ve aynı dönem aylarına göre (özellikle bir önceki yıla göre) 1/3 oranında ve neredeyse 1/2 oranında azaldığını, 2014 yılı Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarındaki üretim adetlerinin sürekli düşüş göstermesinin üretimin uzun bir süre beklenen seviyelere ulaşamayacağının görüldüğünü, 2014 yılı üretim kapasitesinin sipariş düzeylerinin beklenen düzeyin çok altında kaldığını, üretim kapasitesinin düşmesi, işletmeden kaynaklanan bu olumsuzluğun yakın zamanda düzelemeyeceğinin görülmesi, ve istihdam fazlası işçi oluşması üzerine ve davacı ve bir kısım işçinin usul şartları yerine getirilerek işten çıkartıldığını, işten çıkarmaların uygulanmadan önce bu durumun Türkiye İş Kurumu İl Müdürlüğüne 24/10/2014 tarihinde bildirildiğini, davacının sendikal sebeplerle işten çıkarıldığı iddiasının gerçek olmadığını, daha önce bireysel açılan hiçbir davada sendikal fesih iddiası olmadığını, sadece Türk Metal Sendikası vekillerince açılan davalarda sendikal fesih iddiasında bulunulduğunu, feshin sendikal nedenlerle gerçekleştiği iddiasının ispattan yoksun, dayanaksız, kötü niyetli ve davalı firma aleyhine kanaat uyandırmaya yönelik olduğunu, ayrıca davalı firmanın Türk Metal Sendikasıyla TİS görüşmeleri yaparak TİS imzalandığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, davalı işyerinde toplu işçi çıkartılmasını gerektirecek bir ekonomik daralma bulunmadığı, mevcut durumun işçi çıkartılması suretiyle giderilmesi kararının feshin son çare ilkesine uygun bulunmadığı, fesih öncesi ve sonrasında yeni işçi alımı yapılmış olduğu gözönünde bulundurularak işveren tarafından yapılan feshin hukuka aykırı olduğu, haklı veya geçerli bir fesih nedeni bulunmadığı, feshin sendikal nedenle gerçekleştirildiği iddiası bakımından yapılan değerlendirmede ise; davalı işyerinde 2011 yılından itibaren başlayan sendika yetki alma sürecinin 2014 yılı sonuna kadar devam ettiği, bu kapsamda davalı işyerinde sendikal çekişmenin bariz belirtilerinin bulunduğu, önceki aşamalarda da yapılan yargılamalar neticesinde birtakım işçiler lehine işe iade davası içeriğinde sendikal tazminata hükmedildiği, davacı ve arkadaşlarının işten çıkartılması tarihlerinin sendikanın yetki tespiti davasının karar aşamasına gelindiği esnada sendikal örgütlenmenin önüne geçebilmek amacıyla sendikal nedenle feshin yapıldığı gerekçesiyle feshin geçersizliğine, davacı işçinin işe iadesi ile sendikal tazminatın davacı işçinin 1 yıllık ücreti tutarında belirlenmesine karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanununun 21.maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise, işçiye ödenmek üzere en az 4, en çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir. Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 31.maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. (6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25. maddesi) Bu maddede sendikal neden halinde işe başlatmama tazminatının işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirleneceği açıklanmıştır.
Dosya içeriğine göre davacının iş akdi sipariş azalması nedeniyle ortaya çıkan işgücü fazlalığı gerekçe gösterilerek feshedilmişse de fesihten 3 ay önce ve sonrasında yeni işçi alımı yapıldığı, işverenin işletmesel kararı tutarlı uygulamadığı bilirkişi raporu ve dosya kapsamıyla sabit olduğundan mahkemece feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetli olup davalının bu yöne dair temyiz itirazı yerinde değildir. Ancak davacının sendikaya üyeliğinin bulunmadığı, sendikal faaliyetlerde ne şekilde aktif rol aldığının ispatlanamadığı anlaşıldığından sendikal tazminat talebinin reddi ile davacının 14.06.2013-31.10.2014 tarihleri arasındaki çalışmasının 6 ay-5 yıl aralığında olması nedeniyle işe başlatmama tazminatının davacının kıdemine göre 4 aylık brüt ücret tutarında belirlenmesi dosya içeriğine uygun düşecektir.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3.maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-Mahkemenin tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3-Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 4 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4-Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5-Alınması gereken 27.70 TL harçtan peşin yatırılan 25,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 2,50 TL harcın davalıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
6-Davacının yapmış olduğu 114.10 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ne göre 1.500,00 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Artan gider ve delil avansının ilgilisine iadesine,
9-Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, 04/11/2015 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.