YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/34384
KARAR NO : 2015/16746
KARAR TARİHİ : 28.09.2015
Mahkemesi : Asliye Hukuk Mahkemesi
(İş Mahkemesi Sıfatıyla)
Dava Türü : Olumlu Yetki Tespitine İtiraz
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı şirket vekili, davalı …’nın müracaatı üzerine davalı Bakanlıkça davalı …’nın davacı şirkete ait işyerinde çalışan 7 (yedi) işçiden 5 (beş)’ini üye kaydettiği ve yasanın aradığı çoğunluğu sağladığı gerekçesi ile bu sendika lehine 01.07.2015 tarih ve 10864794/103-E/14264 sayılı olumlu yetki tespitinde bulunulduğunu, yetki tespitinin hatalı olduğunu, zira davacı şirketin Türkiye’nin birçok yerinde aynı alanda pek çok işyeri bulunduğunu, buralarda çalışan toplam işçi sayısının 318 olduğunu, davalı Sendika’nın çoğunluğu bu hali ile sağlamasının mümkün olmadığını, işletme kapsamındaki işyerlerinin bir bütün olarak dikkate alınması gerektiğinin yasa hükmü olduğunu, ayrıca işyerinin girdiği iş kolunun Bakanlıkça araştırılmadığını, davalı Sendika tarafından sendika üyelik fişlerinin davacı şirkete verilmediğini iddia ederek davalı Bakanlığın 01.07.2015 tarih ve 10864794/103-E/14264 sayılı olumlu yetki tespitinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Dosya üzerinden karar verildiğinden davalıların davaya cevap verme imkanları olmamıştır.
Mahkemece, “…Somut olayda; mevcut davanın davalılardan … Sendikası’nın … ili …Genel Sekreterliği için yapmış olduğu toplu sözleşme talebinin kabulüne ilişkin davalı … … Genel Müdürlüğü’nün 01/07/2015 tarihli kararının iptaline ilişkin olduğu, 5521 sayılı Kanununun 1. maddesi kapsamında kalan işçi ve işveren ilişkisinden kaynaklanan ya da İşçi Sigortaları Kurumu ile sigortalılar arasında görülen dava ve işlerden olmadığı, İş Mahkemelerinin görev alanına girmeyen dava ve işlerden olduğu, davanın konusunun davalılardan … … Genel Müdürlüğü’nün işleminin iptaline ilişkin olduğu, bu nedenle İdare Mahkemesinde görülmesi gereken iptal davası niteliğinde olduğu” gerekçesi ile davanın usulden reddine karar verilmiştir.
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 41.maddesine göre,” (1) Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir. (2) İşletme toplu iş sözleşmeleri için işyerleri bir bütün olarak dikkate alınır ve yüzde kırk çoğunluk buna göre hesaplanır.(3) İşletmede birden çok sendikanın yüzde kırk veya fazla üyesinin olması durumunda başvuru tarihinde en çok üyeye sahip sendika toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir. (4) Bir işveren sendikası, üyesi işverenlere ait işyeri veya işyerleri, sendika üyesi olmayan bir işveren ise kendi işyeri veya işyerleri için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir. (5) Bir işkolunda çalışan işçilerin yüzde birinin tespitinde Bakanlıkça her yıl ocak ve temmuz aylarında yayımlanan istatistikler esas alınır. Bu istatistiklerde her bir işkolundaki toplam işçi sayısı ile işkollarındaki sendikaların üye sayıları yer alır. Yayımlanan istatistik, toplu iş sözleşmesi ve diğer işlemler için yeni istatistik yayımlanıncaya kadar geçerlidir. Yetki belgesi almak üzere başvuran veya yetki belgesi alan işçi sendikasının yetkisini daha sonra yayımlanacak istatistikler etkilemez. (6) Yayımından itibaren on beş gün içinde itiraz edilmeyen istatistik kesinleşir. İstatistiğin gerçeğe uymadığı gerekçesiyle bu süre içinde … İş Mahkemesine başvurulabilir. Mahkeme bu itirazı on beş gün içinde sonuçlandırır.
Mahkemece verilen karar, ilgililerce veya Bakanlıkça temyiz edilebilir. Yargıtay temyiz talebini on beş gün içinde kesin olarak karara bağlar. (7) Bakanlık, yetkili sendikanın belirlenmesinde ve istatistiklerin düzenlenmesinde kendisine gönderilen üyelik ve üyelikten çekilme bildirimleri ile … Kurumuna yapılan işçi bildirimlerini esas alır.
Aynı Yasa’nın 42.maddesinde, “(1) Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister. İşveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren de Bakanlığa başvurarak yetkili işçi sendikasının tespitini isteyebilir. (2) Bakanlık, kayıtlarına göre başvuru tarihi itibarıyla bir işçi sendikasının yetkili olduğunu tespit ettiğinde, başvuruyu, işyeri veya işletmedeki işçi ve üye sayısını, o işkolunda kurulu işçi sendikaları ile taraf olacak işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene altı iş günü içinde bildirir. (3) İşçi sendikasının yetki şartlarına sahip olmadığının ya da işyerinde yetki şartlarına sahip bir işçi sendikasının bulunmadığının tespiti hâlinde, bu bilgiler sadece başvuruyu yapan tarafa bildirilir. (4) Sigortalılığın başlangıcı ile sona ermesine ilişkin bildirimlerden yasal süresi içinde … Kurumuna yapılmayanlar, yetkili işçi sendikasının tespitinde dikkate alınmaz.(5) Yetki tespiti ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.” hükümleri; Yetki İtirazı başlıklı 43.maddesinde ise, “(1) Kendilerine 42 nci madde uyarınca gönderilen tespit yazısını alan işçi veya işveren sendikaları veya sendika üyesi olmayan işveren; taraflardan birinin veya her ikisinin yetki şartlarına sahip olmadığı veya kendisinin bu şartları taşıdığı yolundaki itirazını, nedenlerini de göstererek yazının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren altı iş günü içinde mahkemeye yapabilir. (2) İtiraz dilekçesi görevli makama kayıt ettirildikten sonra mahkemeye verilir. Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin yüzde birinden daha az üyesi bulunan işçi sendikası, yetki itirazında bulunamaz. (3) İtiraz dilekçesinde veya ekinde somut delillerin yer almaması hâlinde itiraz incelenmeksizin reddedilir. İşçi ve üye sayılarının tespitinde maddi hata ve süreye ilişkin itirazları mahkeme altı iş günü içinde duruşma yapmaksızın kesin olarak karara bağlar. Bunların dışındaki itirazlar için mahkeme, duruşma yaparak karar verir ve karar temyiz edildiği takdirde Yargıtay tarafından on beş gün içinde kesin olarak karara bağlanır. (4) 42 nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca kendisine yetki şartlarına sahip olmadığı bildirilen işçi sendikası, altı iş günü içinde yetkili olup olmadığının tespiti için dava açabilir. Mahkeme açılan davayı o işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birini üye kaydeden işçi sendikaları ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene de bildirir. Mahkeme davayı iki ay içinde sonuçlandırır. (5) İtiraz, karar kesinleşinceye kadar yetki işlemlerini durdurur.” hükümleri yeralmaktadır.
Öte yandan 6356 sayılı Yasa’nın 79.maddesinde, “Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür. Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Yukarıda yazılı yasal düzenlemeler çerçevesinde somut olayın değerlendirilmesine gelince;
Davalı … … Genel Müdürlüğü 01.07.2015 tarih ve 10864794/103-E/14264 sayılı kararı ile ….’ne ait (… İli … Genel Sekreterliği HBYS Yazılım Geliştirme Güncelleme Hizmet Alımı) … İli … Genel Sekreterliği nezdindeki … SGK sicil numaralı işyerinde çalışan 7 (yedi) işçiden 5 (beş) tanesinin davalı …’na üye olması nedeni ile davalı Sendika’nın işyeri düzeyinde TİS yapmak için yasanın aradığı çoğunluğu sağladığı gerekçesi ile davalı Sendika lehine olumlu yetki tespiti yapmıştır. Davacı şirket vekili ise, bu karara karşı … Asliye Hukuk Mahkemesi’nde İş Mahkemesi sıfatı ile eldeki davayı açmıştır. Görüldüğü üzere dava 6356 sayılı Yasa’nın 43.maddesine istinaden açılan olumlu yetki tespitine itiraz davası olup aynı Yasa’nın 79.maddesine göre görevli mahkeme İş Mahkemesidir. Hal böyle iken mahkemece yanılgılı değerlendirme ile İdari Yargının görevli olduğundan bahisle davanın usulden reddine karar verilmesi hatalı olmuştur.
O halde davacı şirket vekilinin bu yönü amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı şirkete iadesine, 28.09.2015 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.