YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/3249
KARAR NO : 2015/1770
KARAR TARİHİ : 17.02.2015

İş Mahkemesi
Dava Türü : Alacak

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda; hüküm davalılar vekillerince süresi içinde temyiz edilmiş, davalı … vekili tarafından duruşma istenmiş ise de; HUMK’nun 438.maddesi gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği görüşüldü.
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine,
2-Taraflar arasında davacının fazla mesai alacağına hak kazanıp kazanmadığı hususunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 63 ncü maddesinde çalışma süresi haftada en çok 45 saat olarak belirtilmiştir. Ancak tarafların anlaşması ile bu normal çalışma süresinin, haftanın çalışılan günlerine günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabileceği ilkesi benimsenmiştir. Yasanın 41 inci maddesine göre fazla çalışma, kanunda yazılı koşullar çerçevesinde haftalık 45 saati aşan çalışmalar olup, 63 üncü madde hükmüne göre denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile bazı haftalarda toplam 45 saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Dairemizin yerleşik uygulamasına göre, bir işçinin günde en fazla fiilen 14 saat çalışabileceğinin kabulü gerekir. Bu durumda 24 saat çalışıp 24 saat dinlenme usulüyle yapılan çalışmalarda bir hafta 3 gün diğer hafta ise 4 gün çalışma yapılacağından, yukarıda bahsedilen 63 ncü madde hükmü
gereğince, haftalık normal çalışma süresi dolmamış olsa dahi günlük 11 saati aşan çalışmalar fazla çalışma sayılması nedeniyle, bu çalışma sisteminde işçi ilk bir hafta (3×3=) 9 saat takip eden hafta ise (4×3=) 12 saat fazla çalışma yapmış sayılmalıdır.
Çalışma şeklinin 24 saat mesai 48 saat dinlenme şeklinde olduğu durumlarda ise, işçi birinci hafta 3 gün ikinci ve üçüncü haftalar 2 gün dördüncü hafta yine 3 gün çalışacağından, ilk hafta (3×3=) 9 saat, ikinci ve üçüncü haftalarda (2×3=) 6 saat, dördüncü hafta ise yine (3×3=) 9 saat fazla çalışmış sayılacaktır.
1475 sayılı önceki İş Yasasında günlük 11 saati aşan çalışmaların fazla çalışma sayılacağına ilişkin bir hüküm bulunmadığından, söz konusu Yasanın yürürlükte olduğu dönemde gerçekleşen, 24 saat çalışıp 48 saat dinlenme usulüyle yapılan çalışmalarda, haftalık 45 saatlik normal çalışma süresinden fazla çalışma yapılması mümkün olmadığından, işçinin fazla çalışma yaptığının kabulü mümkün değildir. Ancak değinilen Yasa döneminde gerçekleşen 24 saat mesai 24 saat dinlenme usulüyle yapılan çalışmalarda, 4 gün çalışılan haftalarda (4×14=) 56 saat çalışma yapılacağından, sadece bu haftalarda işçinin haftalık (56‑45=) 11 saat fazla çalışma yaptığının kabulü gerekir.
Kural olarak günde 3 vardiya halinde çalışılması halinde fazla çalışma yapılması mümkün olmayıp aksi ancak yazılı delil ile ispat edilebilir.
Somut olayda davacı dava dilekçesinde haftada 5 gün 07.00-19.00 saatleri arasında 2 gün gündüz, 2 gün gece şeklinde çalıştığını, yaz aylarında belediye etkinliklerinde görev aldığı için çalışmasının gece saat 24.00-01.00’e kadar sürdüğünü, son 2 ay … Belediyesinde 3 vardiya haftada 6 gün 07.00-15.00, 15.00-23.00, 23.00-07.00 saatleri arasında çalıştığını iddia etmiştir.
Davalılardan … işyerinde 3’lü vardiya sistemi ile çalışıldığını davacının fazla mesai alacağının bulunmadığını savunmuştur.
Mahkemece davacı tanıklarının beyanlarına itibar edilerek davacının 20/12/2007-31/08/2009 tarihleri arasında haftanın 5 günü 07:00-19:00 saatleri arasında çalıştığının kabulüyle 1 saat ara dinlenmesi düşülerek hafta da 7,5 saat fazla çalışma yapıldığının kabulüyle hesaplama yapan bilirkişi raporu esas alınarak fazla çalışma ücreti hüküm altına alınmıştır. Yargılama sırasında dinlenen ve işveren aleyhine davaları bulunan davacı tanıkları … Belediyesi bünyesinde haftada 5 günde 12 saat çalıştıklarını, … Belediyesine geçtikten sonra ise üçlü vardiya halinde çalıştıklarını, davalı tanıkları ise üçlü vardiya şeklinde haftada 6 gün çalışıldığını beyan etmişlerdir.

Davacının … Belediyesinde 28/03/2009 tarihine kadar çalıştığı 29/03/2009 tarihinde … Belediyesine geçtiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece davacının … Belediyesinde çalıştığı dönem ile … Belediyesindeki 5 aylık süre için haftanın 5 günü 07.00-19.00 saatleri arasında çalıştığını haftada 7.5 saat fazla mesai yapıldığı kabul edilmişse de davacı tanıkları ile davalı tanıklarının beyanlarının çeliştiği, davacı şahitlerinin işveren aleyhine açılmış davaları olduğu, … Belediyesinde üçlü vardiya sistemiyle çalışıldığının ve fazla çalışma yapılmadığının, davalı şahitlerinin beyanına göre kabul edilmesi gerektiği anlaşılmakla, gerek emsal dosyalarda, gerek bu dosyada dinlenen davalı şahitlerinin beyanlarına göre fazla çalışma alacağının hesaplanması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harçlarının istekleri halinde davalılara iadesine, 17.02.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.