YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/2279
KARAR NO : 2016/10531
KARAR TARİHİ : 11.05.2016

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava Türü : Alacak

YARGITAY İLAMI

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı, davalı işyerinde uluslararası tır şoförü olarak çalıştığını, iş akdinin işveren tarafından haklı bir nedene dayanmaksızın sona erdirildiğini, aylık ücretinin yol harcırah ödemeleri ile birlikte brüt 3.000,00 TL olduğunu iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatının ödetilmesini talep etmiştir.
Davalı, davacının iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini, tazminatlarının ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kabulüne karar verilmiştir
Taraflar arasında işçiye ödenen aylık ücretin miktarı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Tır şoförleri yurt içinde veya yurt dışına sefer yapmak olmak üzere iki şekilde çalışabilirler. Ülke içinde taşımacılık işinde çalışan tır şoförlerinin ücretleri taraflar arasında temel ücret olarak kararlaştırılabileceği gibi, sabit ücrete ilave olarak sefer sayısına ya da katedilen kilometre başına ödenen prim şeklinde gerçekleşebilmektedir.
Uluslararası alanda çalışan tır şoförlerinin ücretleri genelde asgari ücret ve sefere bağlı prim esasına göre belirlenmektedir. Bazı işveren uygulamalarında ise garanti ücret olarak adlandırılan asgari ücret ödenmeyip, sadece sefere bağlı prim ödemesi yapılmaktadır. Bu ihtimalde de tır şoförünün ücreti salt sefer primlerinden oluşur.
Sefer primi, uygulamada harcırah olarak adlandırılmakta ve gidilen ülkeye göre değişkenlik gösterebilmektedir. Sözü edilen sefer primi, yol geçiş ücretleri ve diğer masraflar için verilen, Türkiye’ye dönüşte belge karşılığı kapatılan avanstan farklı olup, tamamen işçiye ödenen ücret niteliğindedir. Yerleşik Yargıtay kararlarında da uluslararası alanda faaliyet gösteren tır şoförlerinin yasal asgari ücretle çalışmayacağı kabul edilmektedir.
Uluslararası taşımacılık işinde çalışan tır şoförünün aylık ücretinin tartışmalı olması durumunda, tarafların ikame ettikleri delillerle kesin bir sonuca ulaşılamaması halinde ilgili işçi ve işveren meslek kuruluşları ile gerektiğinde sendikalardan ücret araştırması yapılmalıdır. İşçinin çalıştığı süre içinde taşıma işini gerçekleştirdiği ülkeler belirtilerek sefer başına ne kadar ücret alabileceği belirlenmeli ve dosya kapsamındaki diğer delillerle birlikte değerlendirmeye tabi tutularak sonuca gidilmelidir.
Sefer primi hesabı yönünden işçinin aylık veya yıllık sefer sayılarının tartışmalı olması ve bu konunun diğer delillerle kesin olarak kanıtlanamaması durumunda işçinin yurda giriş ve çıkış kayıtları emniyet birimlerinden getirtilmeli ve buna göre değerlendirme yapılmalıdır.
Yurt dışı sefer primi, ücretin eki olmayıp ücret niteliğinde olmakla tazminata esas ücrette doğrudan dikkate alınır. Ücretin asgari (garanti) ücret ve sefer primi toplamından oluşması durumunda, işçinin ayda kaç sefer yaptığı belirlenerek aylık sefer primi ile asgari ücretin toplamı üzerinden tazminata esas ücret tespit olunur. Yurt dışına çıkış periyodunun değişkenlik göstermesi ve gidilen ülkeye göre sefer priminin değişmesi halinde, işçinin bir yılda yapmış olduğu seferlere göre aldığı prim tutarları toplamının bir güne bölünmesi suretiyle günlük tazminata esas ücret belirlenir.
Somut olayda, davacı dava dilekçesinde asgari ücret ile sefer başına Avrupa ülkeleri için 600 Euro, Asya ülkeleri için 400 Dolar aldığını belirterek aylık ortalama brüt ücretinin 3.000,00 TL olduğunu iddia etmiştir. Davalı tanıkları da sefer başına Avrupa ülkeleri için 600 Euro, Asya ülkeleri için ise 300-400 Dolar ücret ödendiğini beyan etmişlerdir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının tazminat hesabına aylık ücreti ayda ortalama 2 sefer yaptığı belirtilerek ve davacı iddiası ile bağlı kalınarak aylık ortalama 3.000,00 TL brüt ücret olarak belirlenmiştir. Oysa davacının pasaport kayıtlarına göre ayda kaç sefer yaptığı, bu seferlerden kaç tanesinin Asya ülkelerine, kaç tanesinin ise Avrupa ülkelerine yapıldığı sabittir. Davacının son bir yılda yaptığı toplam sefer sayısı, bu seferlerden kaç tanesinin Asya ülkelerine, kaç tanesinin Avrupa ülkelerine yapıldığı, son 1 yıldaki sefer sayılarına göre 1 yıllık ücreti ve bu yıllık ücret 12’ye bölünmek suretiyle aylık ücreti belirlenmeden davacı iddiası doğrultusunda ve ortalama bir yöntem ile ve davacının 3.000,00 TL brüt ücretle çalıştığı kabul edilerek tazminat hesabı yapılması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine,
11/05/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.