YARGITAY KARARI
DAİRE : 7. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/22062
KARAR NO : 2015/5976
KARAR TARİHİ : 31.03.2015
İş Mahkemesi
Dava Türü : İşe iade
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı … vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili, davalı … Mühendislik Şirketine ait ofiste olmak üzere proje koordinatörü olarak çalıştığını, bu süre zarfında aralıksız olarak … (… Mühendislik) da çalışmakla birlikte SGK nezdinde başkaca firmalardan hizmet bildiriminin yapıldığını ancak bu firmaların işyerinde çalışması olmadığını, … ‘nun kadrolu personeli olarak çalıştığını ve yapılan fesih işleminin geçerli nedene dayanmadığını belirterek feshin geçersizliği ile işe iadesine, işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretine karar verilmesini istemiştir.
Davalı … Mühendislik vekili, husumet itirazında bulunarak davalı şirketin uzman personele ihtiyaç duyduğu işlerde kullandırılmasına yönelik diğer şirket ile anlaşma yapıldığı savunmasında bulunmuş, diğer davalı şirket vekili ise iş akdinin davalı … Mühendislik tarafından sonlandırıldığını, aralarında asıl-alt işveren ilişkisi bulunmadığını, davacının şirket bünyesinde görev almadığını savunarak davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece, davalılar arasındaki ilişki muvazaalı kabul edilmiş ve davacının, davalı … Mühendislik Şirketine iadesine karar verilmiş ve maddi sonuçlardan davalı … sorumlu tutularak hüküm kurulmuştur.
İşverenler arasında muvazaalı biçimde asıl işveren alt işveren ilişkisi kurulmasının önüne geçilmek amacıyla İş Kanununun 2 nci maddesinde bazı muvazaa kriterlerine yer verilmiştir. Muvazaa Borçlar Kanununda düzenlenmiş olup, tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacıyla, kendi gerçek iradelerine uymayan, aralarında hüküm ve sonuç meydana getirmesini arzu etmedikleri, görünüşte bir anlaşma olarak tanımlanabilir. Muvazaada, taraflar arasında üçüncü kişileri aldatma kastı bulunmakta ve sözleşmedeki gerçek amaç gizlenmektedir. Muvazaa genel ispat kuralları ile ispat edilebilir. Bundan başka İş Kanununun 2 nci maddesinin yedinci fıkrasında sözü edilen hususların, aksi kanıtlanabilen adi kanunî karineler olduğu kabul edilmelidir.
Somut olayda, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin konusu, …nun (… Mühendislik Yönetim ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş) uzman personele ihtiyaç duyduğu işlerde … Ltd.Şti’nin istihdam ettiği personelini bu işlerin ifası için görevlendirilmesine ilişkin olduğu, bu hukuki ilişkinin muvazaalı olduğu ve davacının baştan beri davalı .. Mühendislik Yönetim ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş.’nin işçisi olduğu anlaşılmakla davacının gerçek işvereni olan davalı …işyerine iadesine karar verilmesi isabetli olmuştur.
Muvazaalı bir hukuki muamele ile üçüncü kişinin ızrar edilmesi ona karşı bir haksız eylem niteliğindedir. Üçüncü kişiler muvazaa nedeniyle hakları halele uğratıldığı takdirde haksız fiil sorumluluğuna dayanarak muvazaalı hukuki işlemi yapan taraftan zararının tazminini isteyebilir. Haksız fiil işleyen kimse uygun illiyet bağı çevresine giren bütün zararlardan sorumludur. Ayrıca muvazaa sebebiyle akdin hükümsüzlüğünün ileri sürülmesinin hakkın kötüye kullanılması sayılan hallerde muvazaa ileri sürülemez.
Dolayısıyla iyiniyetli olan davacı işçiye karşı taraf olmadığı muvazaanın ileri sürülemeyeceği, akdin hükümsüzlüğünün davacıya karşı ileri sürülmesinin MK.’nun 2.maddesindeki iyiniyet kurallarına aykırı olması ve hiç kimsenin kendi hilesinden yararlanamayacağı ilkesi gereğince muvazaalı işlemi yapan davalı İnsangücü Ltd Şti’nin, davacının .. Mühendislik AŞ’ye süresi içinde başvurması halinde hak kazanacağı 4 aya kadar ücret ve diğer haklarından, davacının … Mühendislik AŞ tarafından süresi içinde işe başlatılmaması halinde hakedeceği 4 aylık brüt ücreti tutarındaki tazminat alacağından daha açık bir anlatımla davalı … Mühendislik AŞ’nin davacının iş akdini geçersiz nedenle feshi sonucuna bağlı yasal yaptırım sonucu doğan alacağından diğer davalı ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu kabul edilmelidir. (HGK.’nun 03.12.2008 T. 2008/9-704 E, 2008/730 K. sayılı kararı)
Hernekadar davacıya karşı taraf olmadığı muvazaa ileri sürülemez ise de muvazaalı işlemi yapan tarafların somut olayda davalıların muvazaayı birbirlerine karşı ileri sürmesi mümkündür.
Bu nedenle mahkemece davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu ve davacının baştan beri davalı … Mühendislik A.Ş. işçisi olduğu ve bu işyerine iadesine karar verilmesi isabetli ise de maddi sorumluluk açısından davalıların müştereken ve müteselsilen sorumluluğuna karar verilmemesi hatalı olup bu durum kararı temyiz eden davalı … A.Ş.’de hak alanını ilgilendirdiğinden 4857 sayılı İş Yasasının 20/3. maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1.Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.Davalı … Mühendislik Yön. Danış. Hizm. A.Ş. tarafından gerçekleştirilen feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının adı geçen işverenin işyerine İŞE İADESİNE,
3.Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı … Mühendislik Yön. Danış. Hizm. A.Ş. tarafından süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminatın her iki davalının müştereken ve müteselsilen birlikte sorumlu olmak kaydı ile miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren 4 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4.Davacı işçinin işe iadesi için davalı … Mühendislik Yön. Danış. Hizm. A.Ş.’ne süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5.Alınması gereken 27,70 TL harçtan, peşin alınan 25,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 2,50 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına,
6.Davacının yapmış olduğu 147,48 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davalıların yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7.Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT.’ne göre 1.500,00 TL avukatlık ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
8.Artan gider ve delil avansının ilgiliye iadesine,
9.Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalı Erdemir A.Ş.’ne iadesine, 31.03.2015 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.