YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/2057
KARAR NO : 2023/2310
KARAR TARİHİ : 12.06.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1810 E., 2023/75 K.
DAVACILAR : 1- … 2- … İnşaat Gıda Hayvancılık San.
ve Tic. Ltd. Şti. 3- … vekilleri Avukat …
FER’Î MÜDAHİLLER : 1- … vekili Avukat …
ve diğer 36 fer’i müdahil
DAVA TARİHİ : 28.12.2018
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Biga 2. Asliye Hukuk Mahkemesi (Tic. Mah. Sıf.)
SAYISI : 2018/302 E., 2021/144 K.
Taraflar arasındaki konkordato davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın alacaklı … A.Ş. vekili ve alacaklı … vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı alacaklı … tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin aile şirketi olarak inşaat, mermer, granit, gıda, hayvancılık, turizm, nakliye, hafriyat ve ticaret yapmak üzere kurulduğunu, son dönemde dünyada ve ülkemizde yaşanan kriz ortamı, dövizin dalgalı seyrinin müvekkili şirketi zor duruma düşürdüğünü, ancak müvekkili şirketin konkordato sürecinde verilecek süreler ve sonrasında da konkordatonun onaylanması ile içinde bulunduğu ekonomik darboğazı rahatlıkla atlatabilecek durumları olduğunu, müvekkillerinin adlarına kayıtlı olan gayrimenkullerin değerinin toplamda 7.870.000,00 TL olduğunu, hiçbir tenzilat talebinde bulunmadıklarını, borçların tamamının %100 olarak ödeneceğini, konkordato kararının kesinleşme tarihinden itibaren 12 aylık dönem sonrasından başlamak üzere tüm borçların faizsiz olarak 36 aylık eşit taksitler halinde ödeneceğini belirterek konkordato talebinin kabulü ile öncelikle geçici ve kesin mühlet verilmesini, neticeten İİK 305 ve devamı maddeleri gereğince konkordatonun tasdikini talep etmiştir.
II. CEVAP
Bir kısım müdahil vekilleri davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile iflas halinde alacaklıların elde edebileceği miktardan fazla olduğu, konkordato teklifinin kaynakları ile uyumlu olduğu, İİK’nın 302. maddesinde öngörülen çoğunlukla kabul ediliği, konkordato tasdik şartlarının oluştuğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde …. A.Ş. vekili ve alacaklı … vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Alacaklı … vekili istinaf dilekçesinde, konkordato ön projesinde yer alan teklife göre alacaklıların eline geçmesi öngörülen miktar ile borçlunun iflâsı hâlinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktarın karşılaştırmalı olarak gösteren tablonun talep dilekçesinin ekinde yer almadığını, geçici mühlet kararının eksik belge üzerinden verildiğini, konkordatonun başarıya ulaşma imkanı bulunmadığının açık olup şirketin borca batık olduğunu, sunulan ön projede ve dosya nezdinde alınan komiserler raporlarında çelişkiler bulunduğu, şirketin son dönemde zarar ettiği ve mevcut borçların işletme faaliyetlerinden elde edileceği belirtilen gelirle ödenme imkanı bulunmadığı, konkordato taleplerinin reddine karar verilmesi gerektiğini, alacaklılar toplantısı öncesinde ve toplantıda taraflarına gerekli bilgilendirmenin yapılmadığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
Alacaklı … A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde konkordato şartlarının oluşmadığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile konkordato tasdik şartları oluştuğu, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesi ile istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde alacaklı … vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
… vekili temyiz dilekçesinde istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususlara ek olarak projenin ifaya başlanması için kararın kesinleşmesinin beklenmesi hatalı olduğu bu nedenle istinaf kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, konkordatonun tasdikine ilişkindir istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, İİK’nın 305 vd. maddeleri
3. Değerlendirme
Konkordato, borçlarını vadesi geldiği halde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlunun, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflastan kurtulmak için başvurabileceği kendine özgü bir cebri icra kurumudur. Konkordatoda amaç, elinde olmayan nedenlerle işleri iyi gitmeyen, mali durumu bozulmuş olan ve borçlarını ödeyip faaliyetlerini devam ettirmek isteyen dürüst borçluyu koruyarak mali durumunun iyileşmesini sağlamak ve alacaklıların, borçlunun muhtemel bir iflasına nazaran, daha fazla ölçüde alacaklarına kavuşma olanağı yaratmaktır. Konkordato ile alacaklılar, alacaklarının bir kısmından vazgeçerler ve/veya borçluya, ödeme konusunda belirli bir vade tanırlar. Borçlunun borcun belli bir yüzdesini ödemeyi taahhüt ettiği ve alacaklıların da kalan alacaklarından vazgeçtiği durumda tenzilat konkordatosu söz konusu olur. İçinde bulunduğu mali koşullara göre borçluya borçlarını belirli bir oran ve/veya vadeyle ödeme imkanı verilmesi hem borçlu bakımından ve hem de alacaklılar bakımından olumlu sonuçlar doğurur. Aksi halde bu durumdaki borçlunun iflas etmesi, faaliyetlerinin tümüyle sona ermesine ve alacaklıların alacaklarını büyük oranda tahsil edememelerine neden olacaktır.
Konkordato vade verilmesi, tenzilat yapılması ve bu ikisinin birlikte istendiği karma konkordato şeklinde olabilir.
İİK’nın 305/1-b maddesi uyarınca borçlunun teklif edilen tutarın borçlunun kaynakları ile uyumlu olması gereklidir.
Konkordato mehli talebi ile birlikte mahkemelerce kanundan kaynaklanan birtakım tedbirler alınmakta ve bu tedbirler tasdik kararı verilmesine kadar devam etmektedir. Bu süreler kanun koyucu tarafından oldukça kısa tutulmuş olup, kesin olarak belirlenmiştir. Mahkemelerce tasdik kararı verilmesinden sonra 1 yıl gibi uzun bir süre ödemesiz dönemin kabul ediliyor olması tedbirlerin bu süre kadar uzamasına sebep olacaktır ki böyle bir sonuç kanun koyucunun amacına uygun düşmez. Mahkemelerin projeye alacaklıların lehine müdahale etmesi mümkün olduğundan bu süreye müdahale edilmemesi konkordatonun ruhuna aykırı düşecektir.
Konkordato ucuz kredi temini yolu olarak kullanılmamalıdır.
Somut olayda davacı şirketin konkordatoya tabi borçlarının tamamını tasdik kararının kesinleşmesinden itibaren 6 ay ödemesiz süreden sonra 3 yıl içerisinde 3 ayda bir, 12 eşit taksitlerle ödemeyi teklif etmiş olup, 36 ay vade teklif edildiği halde bunun üzerine hem kararın kesinleşme süresine kadar geçecek süre hem de buna ilave 6 ay ödemesiz dönemin tayinin tedbirlerden çok daha uzun süre faydalanması sonucunu doğurduğu, davacı şirketin borca batık olmadıkları da dikkate alındığında İİK’nın 305/1-b uyarınca teklifin borçlunun kaynakları ile orantılı olması şartına aykırılık teşkil ettiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.