YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/741
KARAR NO : 2023/1784
KARAR TARİHİ : 11.05.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2018/403 E., 2021/673 K.
DAVACILAR : 1- … 2- … İnşaat Makina San. ve Tic. Ltd. Şti.
vekilleri Avukat …
DAVALILAR : 1- …
vekili Avukat … 2- … A.Ş.
vekili Avukat … 3- … Doğal Gaz Toptan Satış
Anonim Şirketi (Eski Ünvanı: … Statoil Gaz Toptan Satış Tic.
ve San. A.Ş.) vekili Avukat … 4- … EGL. Gaz
Toptan Tic. A.Ş. (Eski Ünvanı: … LNG Toptan Satış Tic.
ve San. A.Ş.) vekili Avukat … 5- … Enerji Ticaret
Anonim Şirketi (Eski Ünvanı: Petrol Ofisi Alternatif Yakıtlar
Toptan Satış A.Ş.) vekili Avukat … 6- … Lpg
Dolum Tevzii İnşaat San. Tic. A.Ş. vekili Avukat …
7- …Gaz A.Ş. (Eski Ünvanı: … Gaz Tic. ve San. A.Ş.)
vekili Avukat … 8- … Sıvı Doğ. LNG … Pet.
Ür. Top. Satış A.Ş. vekili Avukat … 9- … San.
ve Tic. A.Ş. vekili Avukat … 10- … LPG
San. ve Tic. A.Ş. vekili … 11- … Doğal Gaz Toptan
Satış Dağıtım Ltd. Şti. vekili Avukat … 12- …
Sınai ve Tıbbi Gazlar İstihsal Endüstrisi A.Ş. vekili Avukat …
…
DAVA TARİHİ : 12.11.2007
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabulüne
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalılar vekillerince duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 10.05.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir..
Belli edilen günde davalı … Tic. A.Ş. vekili Avukat …,… Toptan Satış A.Ş. vekili Avukat … , davalı … Boru Hatları ile Petrol Taş. A.Ş. vekili Avukat …, davalı … Göz. A.Ş. vekili Avukat …, davalı … LPG Dolum Tevz. İnş. San. Tic. A.Ş. vekili Avukat … ile davacılar vekili Avukat …’nun gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalılardan … ile Petrol Taşıma A.Ş.’nin Marmara Ereğlisi’nde bulunan ENG terminalinde kara tankerleri için LNG dolum rampası yapılması için davalılarca anlaşıldığını, bu konuda 24.04.2006 tarihli sözleşmenin imzalandığını, sözleşmeye göre rampanın yapılıp teslim edildiğinde …’a ait olacağını, sözleşme gereği iş bedelinin de … dışında kalan diğer davalılarca katılım payları oranında taraflarına ödeneceğinin ve ödeme yapılmadığı takdirde …’ın diğer davalılardan aldığı teminat mektuplarının nakde çevrilmesi suretiyle ödemelerden sorumlu olacağının kararlaştırıldığını, taraflarınca sözleşmede öngörülen işler yanında ilave işler de yapılarak işin teslim edildiğini, ancak davalılarca eksik iş yapıldığı gerekçesiyle bir kısım iş bedeli ile sözlesme dışı ilave işler bedelinin ödenmediğini, Marmara Ereğlisi Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/21 D. İş sayılı dosyasında yapılan keşif ve alınan bilirkişi raporu ile taraflarınca yapılan işte eksik ve kusur bulunmadığının açıkça tespit edildiğini, ayrıca işin tesliminde gecikildiği gerekçesiyle hakedişlerden gecikme cezası kesildiğini, sözleşme dışı ilave işler yapıldığından sözleşmede öngörülen işin teslim tarihine de süre ilave edilmesi gerektiği gözetilmeden yapılan hesaplamanın taraflarınca kabulünün mümkün olmadığını ifade ederek 100.000.00 Euro alacağın sözleşmenin 2. maddesi uyarınca belirlenecek temerrüt tarihlerinden itibaren davalı şirketlerden katılım payları oranında ve 3095 sayılı Kanun’un 4/a maddesi uyarınca hesaplanacak faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davacı vekili 09.03.2011 tarihli ıslah dilekçesinde talebini 531.584,99 Euro’ya yükselterek, bu miktarın … dışındaki davalılardan katılım payları oranında dövize uygulanacak en yüksek faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
3.Davacılar vekili 01.02.2021 tarihli dava dilekçesinde; 2.000,00 Euro talep ettikleri bakiye iş bedelini 47.024,00 Euro arttırarak 49.024,00 Euro, 90.000,00 Euro sözleşme dışı imalat bedelinin 264.560,99 Euro arttırılarak 354.560,99 Euro, 8.000,00 Euro gecikme cezası kesintisinin 120.000,00 Euro arttırılarak 128.000,00 Euro olmak üzere toplam 531.584,99 Euronun tahsilini ve 100.00,00 Euronun dava, 431.584,99 Euro’nun 09.03.2011 tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanun’un 4/a maddesi uyarınca hesaplanacak en yüksek faiziyle birlikte davalı katılımcı şirketlerden payları nispetinde tahsili ile davalılardan …’tan diğer davalılar ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ettiklerini beyan etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı … Vekilinin Cevap Dilekçesi
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; sözleşmede taraflarının borçlandıran bir düzenlemenin bulunmadığını, bu nedenle aleyhlerine açılan davanın husumet yokluğundan reddi gerektiğini, teknik doküman ve eklerinde yer alıp keşif özetinde yer verilmeyen imalatların sözleşmenin I. maddesi uyarınca sözleşme dışı ilave işler olarak görülmesinin mümkün olmadığını, yüklenici adına doğan süre uzatım hakları nedeniyle iki kez süre uzatımı verildiğini ve bu süre uzatımları haricinde kalan kısımlar bakımından gecikme cezası uygulandığını, bu nedenle davacıların gecikme cezasına ilişkin taleplerinin yerinde olmadığını, davacının davasına dayanak yaptığı Marmara Ereğlisi Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/21 Değişik İş sayılı dosyasında tarafları haberdar edilmeden keşif yapılmış olması nedeniyle bu tespitin hükme esas alınmasının mümkün olmadığını, yatırımcılar tarafından düzenlenen taahhütnamelerin hukuka aykırılığının ileri sürülmesinin mümkün olmayıp, geçerli birer taahhütname olduğunu ifade ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
2.Davalı … Vekilinin Cevap Dilekçesi
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında akdedilen sözleşmenin götürü bedel usulüne uygun olarak yapılmış bir eser sözleşmesi niteliğinde olduğunu, bu sözleşme gereğince taraflarınca üstlenilen edimin 217.000.00 Euro + KDV bedelinin yüklenicilere ödenmesinden ibaret bulunduğunu ve bunun da eksiksiz olarak yerine getirildiğini, sözleşmenin 1. maddesi uyarınca işin proje ve teknik şartnamesine uygun olarak yapılmasının yüklenicinin sorumlulukları arasında bulunduğunu, ancak proje ve keşif özeti arasında farklılıklar bulunduğunu, bu nedenle projesine göre zaten yapılması gereken bir kısım işin yükleniciler tarafından sözleşme dışı iş olarak kabul edilerek bedel talep edildiğini, davacının davasını dayandırdığı İdari Şartname’nin sözleşme eki olmadığı gibi taraflarının da idari şartname üzerinde bir imzalarının bulunmadığını, bu nedenle idari şartname kapsamında taraflarından bir hak ileri sürülmesinin mümkün olmadığını, davacının yaptığı işin eksik ve ayıplı olduğu gibi teslimin de sözleşmede öngörülen süre içerisinde gerçekleştirilmediğini, bu nedenle davacılar tarafından yapılmayan birçok işin … tarafından yeniden yaptırılmak zorunda kaldığını, taraflarının Borçlar Kanunu’nun 101/1 maddesi uyarınca temerrüde düşürülmelerinin söz konusu olmadığını, bu nedenle dava tarihi öncesi için faiz talep edilmesinin mümkün olmadığını ifade ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
3.Davalı … Grup Vekilinin Cevap Dilekçesi
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, davayı görme ve karara bağlama yetkisinin Marmara Ereğlisi Asliye Ticaret Mahkemesine ait olduğunu ifade ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
4.Davalı … Doğalgaz Vekilinin Cevap Dilekçesi
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Ankara mahkemelerinin davaya bakma konusunda yetkili olmadığını, dosyanın yetkisizlik kararı verilerek Marmara Ereğlisi mahkemelerine gönderilmesi gerektiğini, geçici kabul tutanakları ve …’ın dahili yazışmalarından yüklenici olan davacıların işi sözleşmesinde öngörülen sürede bitirmediklerinin sabit olduğunu, davacılar tarafından da imzalanan bu tutanakta süre uzatımları dahil işin bitirilmesi gereken tarihin 05.12.2006 günü olmasına karşılık 27.12.2006 günü bitirildiğinin açık olduğunu, bu nedenle sözleşmenin 8. maddesi uyarınca hesaplanan günlük 8.000.00 € cezai şartın da yüklenicilere uygulanmasında hukuka aykırı bir yön bulunmadığını, geçici kabul tutanağının tutanağa eklenen eksik ve kusurlu işler listesindeki işlerin tamamlanması koşuluna bağlı olarak imzalandığını, bu nedenle davacılar yararına kazanılmış hak oluşturmayacağını, yüklenicinin sözleşme dışı işler yapıldığı iddiasının da doğru olmadığını, zira yapılan işlerin aslında eksik ve kusurlu işlerin tamamlanmasından ibaret olduğunu ifade ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
5.Davalı … Gaz Vekilinin Cevap Dilekçesi
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Ankara mahkemelerinin davaya bakma konusunda yetkili olmadığını, dosyanın yetkisizlik kararı verilerek Marmara Ereğlisi ya da Kadıköy mahkemelerine gönderilmesi gerektiğini, 08.05.2006 tarihli hisse devir sözleşmesi ile sözleşmeden doğan tüm hak ve yükümlülüklerini … Sınai ve Tıbbı Gazlar İstihsal Endüstrisi A.Ş.’ye devrettiklerini, bu nedenle taraflarına husumet düşmeyeceğini ifade ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
6.Davalı … Vekilinin Cevap Dilekçesi
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; sözleşme gereği taraflarının da içerisinde bulunduğu yatırımcıların tek sorumluluğunun davalı iş sahibi … tarafından onaylanan hakedişler nedeniyle oluşan borcun yüklenicilere ödenmesi olduğunu, bu edimlerinin de taraflarınca eksiksiz olarak yerine getirildiğini, kaldı ki taraflarınca …’a kesin ve süresiz teminat mektupları verildiğini ve verilen bu teminat mektuplarıyla taraflarınca ödenecek iş bedellerinin teminat altına alındığını, …’ın bu teminatları nakde çevirerek ödeme yapmasının da sözleşme gereği mümkün olduğunu, yine taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 2. maddesinde işin 4.100.000.00 Euro götürü bedelle alındığının açık olduğu, bu nedenle taraflarının sorumluluğunun ancak bu miktar olacağını, davacıların fazladan iş yaptıkları iddiası ile talepte bulunabilmelerinin sözleşme hükümlerine göre mümkün olmadığını ifade ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
7.Davalı … Vekilinin Cevap Dilekçesi
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Ankara mahkemelerinin davaya bakma konusunda yetkili olmadığını, dosyanın yetkisizlik kararı verilerek Marmara Ereğlisi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesinin zorunlu olduğunu, taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 2. maddesinde işin götürü bedelle alındığının açık olduğu, bu nedenle taraflarının sorumluluğunun ancak bu miktar olacağını, davacıların fazladan iş yaptıkları iddiası ile talepte bulunabilmelerinin sözleşme hükümlerine göre mümkün olmadığını, davacının sözleşme dışı işler bedelinin dayanağı yapmış olduğu İdari Şartname’nin sözleşmenin ekleri arasında sayılmadığını, bu nedenle taraflarını bağlayıcı bir etkisinin de olmadığını, yapılacak işlerin sözleşme eki sayılan keşif özetinde ayrıntılı bir şekilde bedelleri de gösterilmek suretiyle gösterildiğini, yapılan işlerin sözleşme ve eklerine uygun olmadığını, ayıplı olduğunun dosyaya sunulan belgeler ve fotoğraflardan açıkça anlaşıldığı gibi işin teslimi için öngörülen süresinin uzunca bir süre geçmesinden sonra geçici kabulün yapılmasına göre gecikme eczası uygulanmasında hukuka aykırı bir yön olmadığını ifade ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
8.Davalı … Vekilinin Cevap Dilekçesi
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu işin ifasının … dışındaki davalılarla davacı konsorsiyum arasındaki özel sözleşmeye dayandığını, bu nedenle sözleşmeyi sadece koordinatör olarak imzalayan …’ın şartnamesine dayalı olarak hak iddia edilmesinin mümkün olmadığını, kaldı ki … tarafından açılmış bir ihalenin de bulunmadığını, sözleşmenin tamamen özel hukuk hükümlerine göre düzenlendiğini, yapılan işin bedelinin, götürü bedel esasına göre belirlendiğini, bu nedenle sözleşmede yazılı tutar haricinde bir alacak talep edilmesinin mümkün olmadığını, yapılan işin eksik ve kusurlu olduğunu, ayrıca yapılan geçici kabulün de 37 gün gecikmeyle yapıldığından gecikme cezası uygulanmasının doğal olduğunu, birlikte ifa kuralı gereği kendi edimini ifa etmeyen davacıların taraflarından bedel istemesinin de mümkün olmadığını ifade ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davanın yetkili mahkemede açılmadığını, davayı Ankara mahkemelerinin değil Marmara Ereğlisi mahkemelerinin görmesi gerektiğini savunmuştur.
9. Davalı … Vekilinin Cevap Dilekçesi
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının sözleşme eki dahi olmayan İdari Şartname’nin 40. maddesinden bahsederek alacak talebinde bulunmasının mümkün olmadığını, zira bu şartnamenin sözleşme eki olmadığı gibi taraflarının da imzasını havi olmadığını, yapılan işte geçici kabulün yapılmasından sonra gizli ayıplar ortaya çıktığını, sözleşme gereği üzerine düşen tüm edimleri ifa ettiklerini, başka da bir borcunun bulunmadığını ifade ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
10.Davalı… Vekilinin Cevap Dilekçesi
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Ankara mahkemelerinin davaya bakma konusunda yetkili olmadığını, dosyanın yetkisizlik kararı verilerek Marmara Ereğlisi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesinin zorunlu olduğunu, taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 2. maddesinde işin 4.100.000.00 Euro götürü bedelle alındığının açık olduğu, bu nedenle taraflarının sorumluluğunun ancak bu miktar olacağını, davacıların fazladan iş yaptıkları iddiası ile talepte bulunabilmelerinin sözleşme hükümlerine göre mümkün olmadığını, davacının sözleşme dışı işler bedelinin dayanağı yapmış olduğu İdari Şartname’nin sözleşmenin ekleri arasında sayılmadığını, bu nedenle taraflarını bağlayıcı bir etkisinin de olmadığını, yapılacak işlerin sözleşme eki sayılan keşif özetinde ayrıntılı bir şekilde bedelleri de gösterilmek suretiyle gösterildiğini, yapılan işlerin sözleşme ve eklerine uygun olmadığını, ayıplı olduğunun dosyaya sunulan belgeler ve fotoğraflardan açıkça anlaşıldığı gibi işin teslimi içi öngörülen süresinin uzunca bir süre geçmesinden sonra geçici kabulün yapılmasına göre gecikme cezası uygulanmasında hukuka aykırı bir yön olmadığını ifade ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
11.Davalı … Vekilinin Cevap Dilekçesi
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; sözleşme gereği taraflarının da içerisinde bulunduğu yatırımcıların tek sorumluluğunun davalı iş sahibi … tarafından onaylanan hakedişler nedeniyle oluşan borcun yüklenicilere ödenmesi olduğunu, bu edimlerinin de eksik işler nedeniyle … tarafından kesilen 49.024,00 Euro ile gecikme cezası olarak kesilen 168.000.00 Euro haricinde taraflarınca eksiksiz olarak yerine getirildiğini, bundan başka tarafları şirketin bir sorumluluklarının bulunmadığını ifade ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
12.Davalı … Vekilinin Cevap Dilekçesi
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; sözleşme gereği taraflarının da içerisinde bulunduğu yatırımcıların tek sorumluluğunun davalı iş sahibi … tarafından onaylanan hakedişler nedeniyle oluşan borcun yüklenicilere ödenmesi olduğunu, bu edimlerinin de taraflarınca eksiksiz olarak yerine getirildiğini, taraflarının bundan başka davacıya bir karşı bir yükümlülüğünün olmadığını ifade ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
13.Davalı … Vekilinin Cevap Dilekçesi
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; mahkemenizce 06.07.2012 tarihinde kararda müvekkil şirket aleyhine hükmedilen 10.538,22 Euro asıl alacak davacı vekilince İstanbul Anadolu 14. İcra Müdürlüğünün 2016/8639 Esas sayılı dosyası ile icra takibine konu edildiğini, taraflar arasında 30.06.2016 tarihli bir protokol düzenlendiğini, icra dosya borcunun protokole uygun olarak ödemelerini yaparak yükümlülüklerini yerine getirdiklerini, dosya borcunun kapatıldığını, bilirkişi raporunda müvekkil şirket aleyhine fazladan 4.028,78 Euro alacak olduğunun iddia edildiğini, son bilirkişi raporunda tespit edilen bedellerin gerçeğe aykırı olduğunu belirterek açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
14.Davalı … Lpg Dolum Tevzii İnş. San. Tic. A.Ş. cevap dilekçesi vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 07.06.2012 tarihli ve 2007/635 Esas, 2012/209 Karar sayılı kararı ile; sözleşme gereğince işin davacılar tarafından gerçekleştirilip bir kısım hakedişlerle önemli miktarda iş bedelinin tahsil edildiği, taraflar arasındaki ihtilafın bakiye iş bedelinden doğduğu, her ne kadar sözleşmede bedelin götürü bedel olarak belirtilmiş olmasına rağmen sözleşmenin diğer maddelerinde belirtilen işlerin miktarları ile birim fiyatların çarpılması sonucu hakediş bedelinin tespit edileceğinin açıkça belirtilmiş olması karşısında, hakedişin götürü bedel değil birim fiyatı esası üzerinden yapılması gerektiği ve buna göre davacıların … dışındaki davalılardan talep edebileceği bakiye iş bedelinin bilirkişilerce saptandığı gibi 390.304,50 Euro olduğu, davalı …’ın sözleşmedeki konumunun açıkça bir koordinatörden ibaret olduğu, bu nedenle … hakkında açılan davanın husumetten reddi gerektiği belirtilerek davacılar vekili tarafından davalı …’a yönelik davanın husumet yönünden reddine, davacılar vekili tarafından diğer davalılara yönelik ıslah edilmiş davanın kısmen kabulü ile 390.304,50 Euro’nun bu davalıların katılım payları oranında (… A.Ş.’den (% 9.3) 36.298.32 €, … Doğalgaz Toptan Satış A.Ş. (eski tigaret ünvanı … Statoil Gaz Toptan Satış A.Ş.’den (% 14,0) 54.642.63 €, … EGL Gaz Toptan Ticaret AŞ (Eski Ticaret Unvanı: … LNG Toptan Satış Ticaret ve Sanayi A.Ş.)’den (% 4,0) 15 612,18, Sanayi Ticaret AŞ’den (% 2.0) 7 806.09 €, …Ga/ A.Ş. (Eski Ticaret Ünvanı Aytemız Gaz Ticaret ve Sanayi A.Ş.)’den (% 5.3) 20.686 14 €. Enerji Grup Sıvı Doğalgaz LNG Akaryakıt Petrol Ürünleri loptan Satış A.Ş.’den (% 2.7) 10.538.22 €, … Sanayi ve Ticaret A.Ş.’den (% 2 7) 10.538.22 €. … Doğalgaz Sanayi ve Ticaret AŞ’den (% 2.7) 10.538.22 €, … LPG Sanayi ve Ticaret AŞ’den (% 0.7) 2 732.13 €, … Doğalgaz Toptan Satış Dağıtım Ltd. Şti.’den (% 9,0) 15.221 88 € … Doğalgaz Dağıtım Pazarlama ve Ticaret A.Ş.’den (% 2.0) 7 806 09 € … Sınai ve Tıbbı Gazlar İstihsal Endüstrisi A.Ş.’den (%28 0) 109.285.26 €) olmak üzere; bu davalılardan alınarak davacılara verilmesine, hüküm altına alınan miktarın 100 000.00 €’luk kısmına 12.11.2007 dava tarihinden ve 290.304,50 €’luk kısmına 09.03.2011 ıslah tarihinden itibaren devlet bankalarının bu yıllık Euro mevduat hesabına uyguladıkları en yüksek oranda faiz uygulanmasına, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ile davalılardan …Gaz. A.Ş., Enerji Grup A.Ş., … Doğalgaz A.Ş., … A.Ş. … Doğalgaz A.Ş., Demiröğren A.Ş., … Doğalgaz A.Ş. ve … Gaz ve Enerji A.Ş. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 15. Hukuk Dairesinin 09.11.2016 tarihli ve 2016/3428 Esas, 2016/4610 Karar sayılı kararıyla; davacılar ile temyiz eden davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları reddedilerek yatırımcıların …’a vermiş olduğu kesin teminatlardan tahsil etmek sureti ile yüklenicilerin hakedişlerini ödemeyi kabul ettiğinden kesin teminat miktarı ile sınırlı olarak davalı … diğer davalılarla birlikte ödenmeyen iş bedeli ve haksız yapılan ceza kesintisinden tahsilde tekerrür olmamak koşulu ile sorumlu olacağından ve bu hali ile … aleyhine dava açılması usul ve yasaya uygun bulunduğundan davalı … hakkındaki davanın husumetten reddi doğru olmadığı, talepten fazlasına hüküm vermemek, yargılama giderlerini paylaştırmak için toplam alacak ya da tazminatın talep edilmesi halinde her bir alacak kalemi ile ilgili ne miktarda talepte bulunduğunun davacıya açıklattırılması gerektiği, taraflarca bilirkişi rapor ve ek raporlarına ayrıntılı ve teknik itirazlar sunulmasına ve mahkemece ilave tahkikata gerek olup olmadığının karara bağlanmasına şeklinde ara kararı kurulmasına rağmen bu talepler konusunda duruşmada karar vermeksizin dava sonuçlandırılmasının ve mahkeme kararının gerekçesinde de teknik içerikli itirazların karşılanmamasının hatalı olduğu, bu durumda mahkemece öncelikle davacı vekiline dava ve ıslah dilekçesinde talep ettiği her bir kalem alacak miktarını ve sözleşme dışı ilave işlerin nelerden ibaret olduğunu açıklamak üzere süre verilip açıklattırıldıktan sonra gerçeğin ortaya çıkması için yeniden oluşturulacak konusunda uzman bilirkişi kurulundan sözleşme ve ekleri geçici ve ara hakedişler, yazışmalar, şartnameler, geçici ve kesin kabul tutanak ve belgeleri ile dosyadaki mevcut delil tutanak ve kayıtlara göre sözleşme kapsamındaki işler ile ilgili ödeme miktarı da araştırılarak ve taraf vekillerinin rapor ve ek rapora ayrıntılı ve teknik içerikli itirazları da karşılaştırmak sureti ile davacının sözleşme kapsamında gerçekleştirilip ödenmeyen iş bedeli alacağı olup olmadığı ve miktarı, sözleşme dışı ilave iş ya da iş artışı olup olmadığı, nelerden ibaret olduğu ve bunlarla ilgili istenebilecek miktar ile yapılan ceza kesintisinin haklı olup olmadığı, haksız ise davacı yüklenicinin geri istemekte olduğu ceza kesintisi miktarı konusunda gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp değerlendirilerek davalı …’ın sözleşmenin 2. maddesi gereğince kesin teminat miktarı ile sınırlı olmak, diğer katılımcıların da katılım payı oranı ile sınırlı sorumlu olmak üzere hesaplanacak alacağın tahsiline karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi gerekçeleri ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bilirkişilerin kök raporundaki tespitlerinden, sözleşme maddelerinde her ne kadar işin götürü bedel karşılığında yapılacağı ifade edilmişse de, hakediş bedelinin tespitinin hakediş döneminde bitirilen işlerin miktarları ile EK-2’de belirtilen birim fiyatların çarpılması sonucu yapılacağının açıkça belirtilmiş olduğu; keşif özeti listesinde belirtilen imalatların üzerinde imalatın gerçekleşmesi durumunda fazladan yapılan imalatın bedelinin ödenmeyeceğine ilişkin açıklayıcı bir hüküm bulunmadığı, ihale sürecinde götürü bedel üzerinden teklif hususunun belirtildiği, ancak teklif mektubunun ekinde olan keşif özeti listesine bağlı olarak teklifin verildiği, keşif özeti listesinde poz, imalat cinsi ve miktarına iş kalemi olarak birim fiyat verildiği, imalat türü ve miktarı sınırlaması yapıldığı, isteklilerin belirlenen tabloya göre fiyat vermek zorunda olduğu aksi takdirde teklifinin geçersiz sayılacağı, teklifin belirtilen iş kalemi ve miktarı ile sınırlı kaldığı ve işin tamamını yansıtmadığı, mahal listelerinin verilmediği, yapılacak işlerin ayrıntılı tanımının yapılmadığı, keşif özeti listesi dışında bir tarif yapılmadığının bilirkişiler tarafından tespit olarak rapora yazıldığı, ayrıca, götürü bedel sözleşmelerde yer alması gereken hakediş ilerleme yüzdelerinin (pursantaj) ihale dokümanlarında ve sözleşmede bulunmadığı, bu şekliyle iş bedelinin teklif birim fiyat esasına göre yapılması gerektiği, sözleşme ekleri içinde idari şartname sayılmamakla beraber eklerinde sayılmış olması ve sözleşme içinde atıf yapılmış olması sebebiyle aksi yöndeki savunmaya itibar edilmediği, davalı …, 04.05.2011 tarih ve 13685 sayılı “Ödeme Talimatları” konulu yazısında; “Konsorsiyumun eksik işlerden dolayı 49.024,00- Euro kesinti sonucunda hakedişi, 4.148.270,77- Euro+ 746.688,74-Euro KDV olarak toplam 4.894.959,51-Euro faturalandırdığı, 168.000,00 – Euro gecikme cezası kesilerek işin yapımını üstlenen yatırımcı kuruluşlardan toplam 4.726.959.51- Euro ödenmesi istenmiştir” ifadesinin … tarafından tanzim edilen hakedişlerin toplam tutarındaki mevcut son durumu yansıttığı, bilirkişilerce davacıya ödenmesi gereken tutarın 539.518,48 Euro olarak hesaplandığı, buna göre, davacıların taleplerine göre ayrı ayrı hesaplama ve değerlendirme yapıldığında; sözleşme dışı iş bedeli bakımından 354.494,48 Euro alacak için kısmen kabul kararı, bakiye (eksik) iş bedeli bakımından 49.024,00 Euro yönünden istemin kabulü kararı, gecikme cezası alacağı bakımından ise iş artışı için verilmesi gereken ek de değerlendirildiğinde taleple bağlı kalınarak 128.000,00 Euro için kabul kararı verilmesi gerektiği, davanın 100.000 Euro olarak açılmış, 09.03.2011 tarihli dilekçe ile 431.584,99 Euro artırılarak ıslah edildiği, ıslahla birlikte toplam dava tutarı 531.584,99 (KDV dâhil) Euro olduğu, iş bu davada yer alan üç talep için; (354.494,48 Euro+49.024,00 Euro+128.000,00 Euro=) 531.518,48 Euro olduğu, ve davalı … yönünden ıslah ile artırılan talep bulunmadığı da dikkate alınarak davanın kısmen kabulü ile davacılar vekili tarafından davalılara yönelik ıslah edilmiş davanın kısmen kabulü ile toplam 506.537,13 Euro’nun bu davalıların katılım payları oranında;
Yatırımcı Firma Katılım Oranı % KDV dâhil EURO
… LPG Dolum Tevzii İnşaat San. Tic. A.Ş. 2 10.630,37
…Gaz A.Ş. 5,3 28.170,48
Enerji Grup A.Ş. 2,7 14.351,00
… Sanayi ve Ticaret A.Ş. 2,7 14.351,00
… A.Ş. 28,7 152.545,81
… A.Ş. 9,3 49.431,22
… Doğalgaz Toptan Satış A.Ş. 14 74.412,59
… Egl. Gaz Toptan Ticaret A.Ş. 4 21.260,74
… Ltd. Şti. 3,9 20.729,22
… Enerji Ticaret A.Ş. 22,7 120.654,70
olmak üzere; bu davalılardan katılım payı oranı ile sınırlı sorumlu olmak üzere hesaplanan alacağın davalılardan alınarak davacılara verilmesine, hüküm altına alınan miktarın (dava başlangıçta bakiye iş bedeli 2.000 Euro, sözleşme dışı imalat bedeli 90.000 Euro ve gecikme cezası kesintisi 8.000 Euro olmak üzere toplam 100.000,00 Euro olarak açılmış olup haklarında dava tefriki ve takiben feragat kararı bulunan dava dışı … Doğalgaz ve …’a isabet eden katılım payları toplamı %4,7 oran tenzili ile) 95.300,00 Euro’luk kısmı için 12.11.2007 dava tarihinden ve ıslahla artırılan bakiye iş bedeli için (ıslahta bakiye iş bedeli 47.024,00 Euro, sözleşme dışı imalat bedeli için 264.560,99 Euro ve gecikme cezası kesintisi için 120.000,00 Euro olmak üzere 431.584,99 Euro ıslah nedeniyle haklarında dava tefriki ve takiben feragat kararı bulunan dava dışı … Doğalgaz ve … ‘a isabet eden katılım payları toplamı %4,7 oran tenzili ile) 411.237,13 Euro’luk kısmına 09.03.2011 ıslah tarihinden itibaren, devlet bankalarının bir yıllık Euro mevduat hesabına uyguladıkları en yüksek oranda faiz uygulanmasına, fazlaya ilişkin talebine reddine, davalı … Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. yönünden, dava dilekçesi ile açılan 100.000,00 Euro tutarlı davada; davanın kabulü ile, kesin teminat miktarı ile sınırlı olmak ve tekerrüre esas olmamak kaydıyla, 100.000,00 Euro alacağın 12/11/2007 dava tarihinden itibaren devlet bankalarının bir yıllık Euro mevduat hesabına uyguladıkları en yüksek oranda faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacılara verilmesine, davalı … Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. ile ilgili ıslah dilekçesinde alacak talebi bulunmadığı anlaşıldığından, hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar, davalı …, davalı …Ş., … Enerji Tic. A.Ş., … A.Ş., Or-… Doğalgaz Toptan Satış Dağıtım Ltd. Şti., … San. ve Tic. A.Ş., … Doğalgaz Toptan Satış A.Ş, Enerji Grup Sıvı Doğ. Lng Akar. Pet. Ür. Top. Satış A.Ş. vekillerince temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacılar Vekilinin Temyizi
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; mahkemenin nispi vekalet ücretini dava tarihi itibariyle 506.537,23 Euro’nun Türk Lirası karşılığı dikkate alınarak hesapladığını, yabancı para alacağında vekalet ücreti hesaplanırken, karar tarihindeki T.C. Merkez Bankası Efektif Satış Kuru üzerinden yabancı paranın TL karşılığı bulunmalı ve bu miktar üzerinden vekalet ücreti hesaplanması gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı … Grup Sıvı doğ. Lng Pet. Ür. Top. Satış A.Ş. Vekilinin Temyizi
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; sözleşmenin birim değil götürü bedelli sözleşme olduğunu, taraf iradelerine aykırı şekilde birim fiyat esas alınarak belirleme yapıldığını, davacıların hakedişe itiraz etmediğini ve kesilen cezalar ve kesintilerin de bu bedelden düşmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
3.Davalı … Doğalgaz Toptan Satış A.Ş. Vekilinin Temyizi
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; sözleşmenin götürü bedelli bir sözleşme olup götürü bedelli sözleşmelerde yüklenicinin ek talebinin kabulünün mümkün olmadığını, sözleşme ve 30. maddesinde belirtilen eklerin neler olduğunun tadat edilmiş olduğunu ve davacının bunu kabul ettiğini, bunların dışındaki tüm belgeler davalıların tamamını bağlayıcı nitelikte ve dava konusu olaya uygulanır mahiyette olamayacağını, bu itibarla davacı tarafın var olduğunu ileri sürdüğü sözleşmede belirtilmeyen şartnamelerin hukuki hiçbir değeri ve davalıları bağlayıcı niteliklerinin bulunmadığını belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
4.Davalı … San. ve Tic. A.Ş. Vekilinin Temyizi
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; mahkemenin 26.10.2021 tarihli kararında ( 9 ) numaralı davalı olarak gösterdiği müvekkil … San. ve Tic. A.Ş.’nin vekil bilgilerini yazmadığını, kararının 3.sayfasında müvekkil şirketin davaya cevap vermediğinin iddia edildiği, cevap dilekçesinin 17.04.2019 tarihinde dosyaya ibraz edildiğini, mahkemenin 06.07.2012 tarihli kararında müvekkil şirket aleyhine hükmedilen 10.538,22 Euro asıl alacak davacı vekilince İstanbul Anadolu 14. İcra Müdürlüğünün 2016/8639 E. sayılı dosyası ile icra takibine konu edilmiş olup icra dosya borcunun ödenmesine yönelik olarak müvekkil şirket ile davacılar arasında 30.06.2016 tarihli bir protokol düzenlenmiş olup müvekkil şirket icra dosya borcunun ödenmesine ilişkin protokole uygun olarak ödemelerini yaparak yükümlülüklerin yerine getirilmiş olduğunu, dosya borcunun kapatıldığını, kabul etmemekle birilikte yerel mahkeme kararında haklı olsa dahi müvekkil şirketin ödediği bedeli mahsup ederek sorumlu olduğu miktarın kararında belirtilmesi gerektiğini, sözleşmenin götürü bedelli olduğunu, aleyhe kesilen tutarlarında hakedilen bedelden düşülmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
5.Davalı… Doğalgaz Toptan Satış Dağ. Ltd. Şti. Vekilinin Temyizi
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; taraflar arasında imzalanan sözleşmede dava konusu işin götürü bedel ile olacağının açıkça belirtildiğini, ilk derece mahkemesi gerekçeli kararında “keşif özetinde belirtilen imalatların üzerinde imalat gerçekleşmesi durumunda fazladan yapılan imalatın bedelinin ödenmeyeceğine ilişkin açıklayıcı bir hüküm bulunmadığı” ifadelerine yer verilmiş olsa da, sözleşmede açıkça kullanılan götürü bedel ifadesinin sınırlandırıcı etkisi sebebiyle tarafların iş sahibine ek bir mali yükümlülük getirecek hiçbir hususun iş sahibinin açık onayı olmadan yapılamayacağı konusunda tarafların mutabık kaldıklarını, sözleşmenin 15. maddesi gereği yüklenici sıfatına haiz olan davacıların iş mahallini, mevcut belge ve kayıtları incelediklerini kısaca tüm iş için her türlü koşulları bildiklerini kabul ve taahhüt ettiklerini, ceza ve yapılan kesintilerin hukuka uygun olduğunu ve kesilmesi gerektiğini, davacıların gecikme cezası tutarını yer alan hakedişi ihtirazi kayıt koymadan imzalamakla kabul ettiğini, sözleşmenin 16. maddesi gereği taraflar arasında bu sözleşmede belirtilen işlerin dışında farklı herhangi bir anlayış bulunmadığını, bu nedenle İdari Şartnamenin sözleşmenin imzalanarak yürürlüğe girmesiyle birlikte ortadan kalktığını, sözleşmede ilave iş zamanı verilmeyeceği açıkça yazılmış olmasına rağmen hesaplamada dikkate alınmasının hatalı olduğunu, bilirkişilerin cezayı hesaplama tarzı ise sözleşmeye aykırı olduğunu belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
6.Davalı …Ş. Vekilinin Temyizi
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; sözleşmenin götürü bedelli olduğunu, karara dayanak bilirkişi raporunda götürü bedel üzerinde anlaşıldığına ilişkin açık madde bulunmasına rağmen, götürü bedel üzerinde anlaşılmadığı hususunda idari şartnamede dayanak kabul edildiğini, idari şartnamenin, hazırlanış amacına binaen, müteahhit firmaların tekliflerini idareye sunmasının akabinde sözleşmenin imzalanmasıyla beraber ortadan kalkacağı ve bundan sonra geçerli olmayacağının sözleşmenin 16. maddesinde açık şekilde öngörüldüğünü, sözleşmede ilave iş zamanı verilmeyeceğinin açıkça yazılmış olmasına rağmen davacılar 58 gün gecikme ile ve eksik olarak geç teslim edilmesine karşılık davacılara 21 gün geç teslimat baz alınarak sözleşme gereği 168.000 Euro ceza tahakkuk ettirildiğini, gecikme cezası olan 168.000 Euro iş bedelinden tenzil edildiğinde ise davacılara sözleşme konusu iş için fazladan ödeme yapıldığının açık olduğunu belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
7.Davalı … Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. Vekilinin Temyizi
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; talep sonucunun ıslahı üzerine davacıların müvekkilim …’a yönlendirdikleri herhangi bir alacak miktarı ve talebi bulunmadığını, bu talebin davalı açısından davadan vazgeçme niteliğinde kabul edilmesi halinde davadan vazgeçme talebininin kabul edildiği, vazgeçme olarak nitelendirilmese dahi davacıların talep sonucu ile bağlı olduğundan … açısından davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, koordinasyon görevini üstlenen …’ın burada yükleniciye karşı bir ücret ödeme borcu olmadığını, sözleşmenin götürü bedelli sözleşme olduğunu, …’ın bu sözleşmede iş sahibi olarak taraf olmadığı gibi, iş sahibi yatırımcıların da vekili olmadığını, bu yönde bir beyan da bulunması sözleşmenin genel iradesine yansıtılmak suretiyle, iş sahibi yatırımcıların iradesi olarak algılanamayacağını, sözleşme götürü bedelli olduğunda ek iş bedeli istenemeyeceğini, hakedişlerin itirazsız kabul edildiğini belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir
8.Davalı …Ş. Vekilinin Temyizi
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; taraflar arasındaki 25.04.2006 tarihli yüklenici sözleşmesinde işin “götürü usulde” yapılacağı kararlaştırıldığını, taraflar arasında imzalanan eser sözleşmesinde yüklenici firma olan davacının sözleşmede belirlenen sürede eseri teslim etmediğini, bu nedenle cezai şarta hükmedilmesi gerekirken mahkemece bu hususa değinilmediğini, geçici kabul tutanakları incelendiğinde davacıların sayılan hallerin kapsamına giren bir sebep bulunmadan süreye uymadıklarının görüldüğünü, cezai şartın davacılara uygulanması gerektiğini belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
9.Davalı …Ş. Vekilinin Temyizi
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; sözleşmenin götürü bedelli olduğunu, idari şartnamenin bağlayıcı olmadığını, davacı aleyhine kesilen cezalar ve kesintilerin doğru olduğunu, bu tutarların sözleşme bedelinden düşülmesi gerektiğini, hiçbir şekilde kabul anlamına gelmemek kaydıyla, sözleşmede iş artışı söz konusu olmuş olsa dahi taraflar yeni bir teslim tarihi belirlemediğini, bu nedenle herhalükarda, işin sözleşmede belirtilen tarihte teslimi konusunda taraflar arasında yapılan anlaşmanın devam ettiğinin kabulü gerektiğini, gerekçeli kararın hüküm fıkrasının infazda tereddüt oluşturacak nitelikte olduğunu, aleyhe hükmedilen faizin başlangıç tarihi, dava dilekçesindeki toplam tutar ve ıslahtaki toplam tutar yönünden ayrılmış olduğunu, ancak davalı yatırımcıların katılım payları oranlarının faiz başlangıcı yönünden ayrıştırılmadığını, bu nedenle ödenmesi gereken tutarın hesabında tereddüde sebebiyet verecek nitelikte hüküm kurulduğunu belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
10.Davalı … Lpg Dolum Tevzii İnş. San. A.Ş. vekili temyiz dilekçesi ve daha sonra temyizden feragat ettiklerine dair dilekçelerini sunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanan bakiye iş bedeli, sözleşme dışı yapılan iş bedeli ve haksız olarak kesilen gecikme cezasının tahsili istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası,
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470 vd maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Davalı … Lpg Dolum Tevzii İnş. San. Tic. A.Ş. vekili Avukat …, kararı süresi içerisinde temyiz etmiş ise de, daha sonra 03.01.2022 tarihli güvenli elektronik imzalı dilekçesi ile temyiz isteminden feragat etmiş olup, dosyada mevcut Beyoğlu 25. Noterliğinin 09.02.2016 tarih ve 07238 yevmiye nolu vekâletnamesinde temyizden feragat etmeye ilişkin yetkisinin bulunduğu anlaşıldığından, davalı … Lpg Dolum Tevzii İnş. San. Tic. A.Ş. vekilinin temyiz isteminin feragat nedeniyle reddine,
2.Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı ve özellikle; dairemizin yerleşmiş içtihat ve uygulamasına göre hükmedilen miktarlar üzerinden harç ve vekalet ücretinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca alım satımı yapılan dövizin dava tarihindeki efektif satış kuruna göre hesaplanmasında bir hata olmadığı, bozma ilamında “…, yatırımcıların …’a vermiş olduğu kesin teminatlardan tahsil etmek sureti ile yüklenicilerin hakedişlerini ödemeyi kabul ettiğinden kesin teminat miktarı ile sınırlı olarak davalı … diğer davalılarla birlikte ödenmeyen iş bedeli ve haksız yapılan ceza kesintisinden tahsilde tekerrür olmamak koşulu ile sorumlu olacağı” şeklinde ki değerlendirmenin usuli kazanılmış hak oluşturduğu ve bu nedenle davalı …’ın sözleşmede belirlenen bedel ile sorumlu tutulmasının doğru olduğu ve dava konusu sözleşmenin ekleri arasında Yapım İşleri Genel Şartnamesi bulunmadığından davacı yükleniciler hakedişe itiraz etmeseler bile hakedişlerin delil sözleşmesi niteliğinde olmayacağı anlaşılmakla davacıların tüm, davalı …, …Gaz A.Ş., … Enerji Tic. A.Ş., … A.Ş., Or-… Toptan Satış Dağıtım Ltd. Şti., … San. ve Tic. A.Ş., … Doğalgaz Toptan Satış A.Ş. ve Enerji Grup Sıvı Doğ. Lng Akar. Pet. Ür. Top. Satış A.Ş. vekillerinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine,
3. Taraflar arasında imzalanan dava konusu sözleşmenin 2. maddesinde, işin KDV hariç 4.100.000,00 Euro götürü bedel karşılığı yapılacağı, birim fiyatlar başlıklı 3. maddesinde, ek-2’de belirtilen birim fiyatların sabit olduğu, hakedişte tespit edilen birim fiyatlar sonucu ödeme yapılacağı, fiyat farkı talebinde bulunulamayacağı, 7. maddesinde, bitirilen işlerin miktarı ile ek-2’de belirtilen birim fiyatların çarpılması sonucu hakedişin tespit edileceği, 15. maddesinde, yüklenicinin koşullar hakkında bilgisi olduğu, yapacağı tüm işlerle ilgili bilgisi bulunduğu, 16. maddesinde, sözleşmede belirtilen işler dışında farklı herhangi bir anlayış bulunmadığı, sözleşmeden önce yapılmış sözlü veya yazılı haberleşmelerin bu madde ile iptal edildiği, 24. maddesinde, yüklenicinin …’ın olurunu almadan proje dışı hiçbir iş yapmayacağı, 30. maddesinde, teknik şartname (tüm ekleriyle beraber komple), keşif özet listesi, yetki belgeleri, konsorsiyum sözleşmesinin ek olduğu, sözleşme veya ekleri içerisinde veya aralarında çelişkili hükümler olması halinde bunların birbirine üstünlüğü olmadığından bu hususlarda … ve yüklenicinin varacağı mutabakatın esas alınacağı hüküm altına alınmıştır.
Uyuşmazlık sözleşmenin götürü bedelli olup olmadığı, idari şartnamenin sözleşmenin eki olup olmadığı, sözleşme dışı iş yapılıp yapılmadığı, kesilen cezaların haklı olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. Mahkemece hükme esas alınan raporda; sözleşmenin 3. maddesinde hesaplamanın birim fiyata göre yapılacağının belirlenmesi, idari şartnamenin sözleşmenin eki olması, özleşmenin 40. maddesinde birim fiyatlar ile ilgili düzenleme yapılması, sözleşme eklerinde götürü bedelde olması gereken pursantaj oranlarının ve kesin projelerin bulunmaması nedenleri ile sözleşmenin birim fiyatlı olduğu kabul edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı değerlendirildiğinde; taraflar arasındaki sözleşmenin 2. maddesinde açıkça sözleşmenin götürü bedelli olduğu belirtilmiş olup sözleşmenin ekleri arasında idari şartnamenin bulunmadığı da anlaşılmaktadır. Bununla beraber, sözleşmenin 3. maddesindeki düzenleme ve avam proje çizilmesi ile kesin projenin olmaması sözleşmenin bedel maddesini ve taraf iradelerini değiştirici nitelikte değildir. Ayrıca, sözleşmede pursantaj oranı olmasa bile oranlama ile hesaplama yapılabileceği, sözleşmenin 15. maddesi uyarınca yüklenicinin yapacağı işi bilmesi de dikkate alındığında sözleşmenin birim fiyatlı olarak kabul edilip yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
Kabule göre de; davalı … San. ve Tic. A.Ş. vekili, mahkemenin 06.07.2012 tarihli kararında müvekkil şirket aleyhine hükmedilen 10.538,22 Euro asıl alacağın davacı vekilince İstanbul Anadolu 14. İcra Müdürlüğünün 2016/8639 Esas sayılı dosyası ile icra takibine konu edildiğini, icra dosya borcunun ödenmesine yönelik olarak taraflar arasında 30.06.2016 tarihli protokol düzenlendiğini, protokole uygun olarak ödemelerini yaparak yükümlülüklerini yerine getirdiğini ve dekontların sunulduğunu bildirmesine rağmen mahkemece, dava tarihinden sonra yapılan ödeme hakkında TBK’nın 100. maddesi gereğince icra müdürlüğünce infaz aşamasında dikkate alınmasına karar verilmesi gerekirken ödemeler değerlendirilmeden yazılı şekilde ve her bir davalı yönünden hükmedilen bedelin ne kadarlık kısmına dava ne kadarlık kısmına ıslah tarihinden faiz başlatılacağı belirtilmediğinden infazda tereddüt yaratacak şekilde hüküm kurulması hatalıdır.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş; öncelikle dava dilekçesinde talep edilen 100.000,00 Euro’nun her davalı yönünden ne kadar talep edildiği, her bir davalı için talep edilen miktarın ıslah dilekçesi ile ne kadara arttırıldığının açıklattırılması ve HMK’nın 281/3. maddesi uyarınca yeniden oluşturulacak konusunda uzman teknik bilirkişi kurulundan mümkünse, mahallinde keşif yapılarak rapor alınarak sözleşmenin götürü bedelli olduğu, iş artışları ve eksilişleri de dikkate alınarak yüklenici tarafından gerçekleştirilen imalâtın toplam işe oranının tespit ettirilmesi, götürü bedelli sözleşme kapsamında sözleşme dışı iş yapılıp yapılmadığı gerekçeleri de açıklanarak Yargıtay denetimine elverişli şekilde belirlenerek belirlenen işlerin yapıldıkları yıl piyasa fiyatları ile bedelinin belirlenmesi, sözleşme dışı iş yapıldığı tespit edilirse bu işler için geçecek süre de gecikilen süreden düşülerek gecikme olup olmadığı da değerlendirilip sözleşmenin eki YİGŞ olmadığından hakedişe itiraz edilmemesinin yüklenici tarafından delil sözleşmesi oluşturmayacağı da dikkate alınarak sonucuna göre infazda tereddüt oluşturmayacak şekilde hüküm kurulmasından ibarettir.
Hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
V. KARAR
1.Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle; davalı … Lpg Dolum Tevzii İnş. San. Tic. A.Ş. vekilinin temyiz isteminin feragat nedeniyle reddine,
2.2. bent uyarınca davacıların tüm, davalı …, …Gaz A.Ş., … Enerji Tic. A.Ş, … A.Ş., … Doğalgaz Toptan Satış Dağıtım Ltd. Şti., … San. ve Tic. A.Ş., … Doğalgaz Toptan Satış A.Ş. ve Enerji Grup Sıvı Doğ. Lng Akar. Pet. Ür. Top. Satış A.Ş. vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
3.3. bent uyarınca kararın temyiz eden davalı …, …Gaz A.Ş, … Enerji Tic. A.Ş., … A.Ş., … Doğalgaz Toptan Satış Dağıtım Ltd. Şti, … San. ve Tic. A.Ş., … Doğalgaz Toptan Satış A.Ş. ve Enerji Grup Sıvı Doğ. Lng Akar. Pet. Ür. Top. Satış A.Ş. yararına BOZULMASINA,
4.8.400,00 TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan …, …Gaz A.Ş., … Enerji Tic. A.Ş. ve … A.Ş.’ye verilmesine,
5.Duruşmada vekille temsil olunan… Lpg Dolum Tevzii İnş. San. Tic. A.Ş.’nin temyiz istemi feragat nedeni ile reddedildiğinden lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
6.Peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılara iadesine,
7. Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davacılardan alınmasına,
7.Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
8.Karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine,
11.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.