YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/4466
KARAR NO : 2023/252
KARAR TARİHİ : 25.01.2023
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Dikili 1. Asliye Hukuk Mahkemesi(Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
Taraflar arasındaki Konkordatonun tasdiki davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince istemciler … Süt Ürünleri Gıda Tarım Hayvancılık ve Tur.San. ve Tic. Ltd. Şti, … Gıda Paz. ve Tic. Ltd Şti, … Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. ve … bakımından; davanın kabulüne davacılar …, …, … bakımından davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın, alacaklılar …. vekili, … Bankası AŞ. vekili, … A.Ş. vekili, … T.A.Ş. vekili, … Bankası AŞ. vekili, … Bankası AŞ. vekili ve asıl ve birleşen davalarda davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince asıl ve birleşen dava davacılar vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın … Süt Ürünleri Gıda Tarım Hayvancılık ve Tur.San. ve Tic. Ltd. Şti, … Gıda Paz. ve Tic. Ltd Şti, bakımından kabulüne, birleşen davacı … Gıda San. ve Tic. Ltd Şti yönünden konkordato davasının feragat nedeniyle reddine, davacılar …, …, … bakımından konkordato davasının ayrı ayrı reddine, karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, Alacaklılar …. vekili, … Bankası A.Ş. vekili, … A.Ş. vekili, … T.A.Ş. vekili, … Bankası A.Ş. vekili, … Bankası A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Asıl davada davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirketin mandra ürünleri, turizm ve hayvancılık sektörlerinde faaliyet gösterdiğini, ekonomik kriz nedeniyle alacaklarında ciddi tahsilat sorunları yaşadığını, müvekkili …’ın ve …’ın şirketin banka borçlarına şahsi kefaletleri bulunduğunu, sunulan konkordato projesi kapsamında borçların ödenebileceğini ileri sürerek, konkordato projesinin tasdikini talep etmiştir.
Birleşen dosya davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirketlerin grup şirketi olan … Gıda Pazarlama ve Ticaret Ltd. Şti.’nin ürünlerini sattıklarını, ekonomik kriz nedeniyle alacaklarında ciddi tahsilat sorunları yaşandığını, davacı gerçek kişilerin şirketin banka borçlarına şahsi kefaletleri bulunduğunu, sunulan konkordato projesi kapsamında borçların ödenebileceğini ileri sürerek, konkordato projesinin tasdikini talep etmiştir.
II. CEVAP
Bir kısım müdahiller vekilleri müdahale dilekçesinde; konkordato tasdiki talebinin kabulünü, bir kısım müdahiller vekilleri ise konkordato tasdiki talebinin reddini istemişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacılardan … Süt Ürünleri Gıda Tarım Hayvancılık ve Tur.San. ve Tic. Ltd. Şti., … Gıda Paz. ve Tic. Ltd Şti., … Gıda San.ve Tic. Ltd. Şti. ve … bakımından alacaklılar toplantısında İİK 302. maddesi gereğince aranan nisabın sağlandığı, İİK’nun 305. Maddesinde aranan konkordato tasdik koşullarının oluştuğu, diğer davacılar …, …, Canan Durmaz bakımından alacaklılar toplantısında İİK 302.maddesinde aranan nisabın sağlanamadığı bu nedenle bu gerçek kişi davacılar hakkında konkordato tasdiki şartlarının gerçekleşmediği, asıl ve birleşen davalarda davacılardan … Süt Ürünleri Gıda Tarım Hayvancılık ve Tur.San. ve Tic. Ltd. Şti., … Gıda Paz. ve Tic. Ltd Şti., … Gıda San.ve Tic. Ltd. Şti. ve … bakımından konkordato projesinin tasdikine, davacılar … …, … bakımından konkordato talebinin ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde Alacaklılar … vekili, … Bankası AŞ. vekili, … AŞ. vekili, … T.A.Ş. vekili, … Bankası AŞ. vekili, … Bankası AŞ. vekili ve asıl ve birleşen davalarda davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1-Asıl ve birleşen dava davacılar vekili istinaf dilekçesinde ; konkordato talebi reddedilen davacı gerçek kişiler …, … ve …’ın borçlarının neredeyse tamamının konkordato davaları kabul edilen davacı şirketlerin müdahil banka kredilerine olan kefaletlerden kaynaklanmakta olduğunu, müdahil bankaların, alacaklarını tasdik edilen konkordato projeleri kapsamında tahsil edecek olup aynı borçlara ilişkin olarak kefaleten borçlu olan müvekkili gerçek kişilerden adeta mükerrer tahsilata neden olacağını, bu müvekkiller hakkında da konkordatonun tasdiki kararı verilmesi gerektiğini, ayrıca üç kayyım takdirinin fazla olduğunu, bir kayyımın denetim için yeterli olduğunu, istinaf nedeni olarak ileri sürmüştür.
2- Asıl ve birleşen dava yönünden alacaklı … Bankası AŞ. vekili istinaf dilekçesinde özetle; borçlu … Süt Ürünleri…Ltd. Şti. yönünden verilen tasdik kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, şirketin proforma yıl sonu cirolarının gerçek ve geçmiş yıl ciroları ve ticaret hayatının olağan akışına uymadığını, müvekkili banka lehine dosya borçlusu … adına kayıtlı arsalar üzerindeki ipoteğin kapsamında yer alan makina ve teçhizatın ipotekten ayrı değerlendirilmesi hukuken mümkün olmadığını, şirketin borca batıklık tespitinin gerçek değerleri yansıtmadığını, müvekkili banka alacağının rehinli alacak olduğunu, alacağın adi alacak olarak kabul edilmesinin müvekkili bankanın haklarını zedelediğini, adi alacak tutarlarının kesin mühlet tarihi itibariyle tespiti gerekirken geçici mühlet tarihi itibariyle tespit edilerek oylamanın bu tarihteki alacaklara göre yapılmasının ve projenin bu şekilde tasdik edilmiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, müvekkili banka lehine ipotekli taşınmazların satışının bir yıl süre ile ertelenmesine karar verilmesinin hukuken mümkün olmadığını, tasdik kararında çekişmeli alacaklılar ve tutarlarının açıkça belirtilmemesinin usulen hatalı olduğunu belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
3-Asıl ve birleşen dava yönünden alacaklı … vekili istinaf dilekçesinde ; … Süt Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. ve … Gıda Pazarlama ve Tic. Ltd. Şti. ile … hakkında verilen konkordato davasının kabulüne ilişkin kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, İİK.294 maddesinin açık hükmüne göre adi alacaklara faiz işlemesinin kesin mühlet tarihinde durmasına rağmen geçici mühlet tarihinden itibaren durdurulmasının hatalı olduğunu, rehinli malları, adi alacak kategorisinde değerlendiren bilirkişi raporuna itibar edilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, eksik inceleme yapıldığını belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
4-Asıl ve birleşen dava yönünden alacaklı … Bankası AŞ. vekili istinaf dilekçesinde ; müvekkili Banka ile davacı … Süt Ürünleri San Ve Tic Ltd Şti arasında imzalanan Genel Kredi Sözleşmesine istinaden nakdi ve gayri nakdi kredi kullandırıldığını, müvekkili bankanın bildirilen alacak miktarının konkordato raporunda eksik alındığını, itiraza uğrayan alacaklar için … Süt…Ltd. Şti. yönünden depo kararı verilmiş ise de, müvekkili bankaya kefalet borcu bulunan … Gıda…Ltd. Şti. yönünden mahkemece pay ayrılmamasının ve üstelik herhangi bir gerekçe belirtilmemesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, şirketin kaydi ve rayiç değerlere göre bilançosunun borca batık olmadığını, firmanın 1 yıllık ödemesiz dönem talep etmesi ve konkordatonun da 1 yıllık ödemesiz dönemi içerir şekilde tasdik edilmesinin, faiz alacağını dahi alamayan alacaklıları daha da zarara uğrattığını, konkordato projesinin başarıya ulaşmasının mümkün olmadığını belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
5-Asıl dava yönünden alacaklı … AŞ. vekili istinaf dilekçesinde özetle; dosyada mevcut ön proje ve tasdik edilen konkordato projesinin alacaklıların menfaatlerini gözetir nitelikte olmadığını, müvekkili banka alacağının bildirilmesine rağmen komiser heyeti ve mahkemece dikkate alınmadığını, projede alacaklılar arasında mevcut menfaat dengesinin de gözetilmediğini, mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
6-Asıl dava yönünden alacaklı … T.A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde; … Süt…Ltd. Şti. yönünden konkordato kararı verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, büyük bir rakama sahip ihtilaflı alacaklar için son derece cüz-i miktar üzerinden depo kararı verilmesinin hatalı olduğunu, bilirkişi raporlarının eksik ve hatalı düzenlendiğini, faizin kesin mühlet kararına kadar işleyebilmesine rağmen geçici mühlet kararından itibaren kesildiğini, İK.’nun 305/1. maddesindeki konkordato tasdik şartlarının oluşmadığını belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
7-Asıl dava yönünden alacaklı … Bankası AŞ. vekili istinaf dilekçesinde ; Davacı şirket … Süt… Ltd.şti. ile müvekkili banka arasında akdedilen genel kredi sözleşmeleri ve rehin sözleşmeleri gereğince davacı şirkete nakdi krediler ve gayri nakdi krediler kullandırıldığını, davacı şirketin maliki olduğu 2 araç kaydı üzerine müvekkili banka lehine birinci dereceden rehin tesis edildiğini, müvekkili bankanın aynı zamanda rehin alacaklısı olduğunu fakat rehin alacaklarının bilirkişi incelemelerinde ve hükümde dikkate alınmadığını, müvekkili banka alacağının eksik hesaplandığını, faizin geçici mühlet tarihi itibariyle işlemeyeceği yönündeki görüşünde usul ve yasaya aykırı olduğunu, çekişmeli hale gelen alacağın mahkemece bankaya depo ettirilmesi gerekmesine rağmen bu yönde karar tesis edilmemesinin hatalı olduğunu, konkordato tasdiki için İİK.305. maddesindeki koşulların gerçekleşmediğini belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile özellikle … Süt Ürünleri Gıda Tarım Hayvancılık ve Tur. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti, … Gıda Pazarlama ve Ticaret Limited Şirketi, … Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şti ile … yönünden İİK. 305. maddesinde düzenlenen tasdik koşullarının gerçekleşmesine, …, … ve … yönünden İİK. 305. maddesinde düzenlenen tasdik koşullarının gerçekleşmemesine, kararda kamu düzenine ilişkin bir aykırılık bulunmamasına göre; kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, ihtilafın doğru olarak tanımlandığı, inceleme konusu kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından, asıl ve birleşen dava yönünden alacaklı … Bankası AŞ. vekili, alacaklı … vekili, alacaklı … Bankası AŞ. vekili, asıl dava yönünden alacaklı … AŞ. vekili, alacaklı … T.A.Ş. vekili ve alacaklı … Bankası AŞ. vekilinin tüm, sair istinaf itirazlarının esastan reddine,
Birleşen dava davacısı … Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. vekili 30.12.2021 tarihli dilekçe ile davadan feragat ettiğinden, Birleşen davacı … Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. yönünden konkordato davasının feragat nedeniyle reddine,
Asıl ve birleşen davalarda davacılar vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunun kısmen kabulü ile
konkordatonun yerine getirilmesini denetlemek, gerekli gözetim, yönetim ve tasfiye tedbirlerini almak için 1 kişinin denetim kayyumu olarak atanmasının hak ve adalete daha uygun olduğu gerekçesiyle; İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına,
… Süt Ürünleri Gıda Tarım Hayvancılık Ve Tur.Sanayi Ve Ticaret Ltd.Şti, … Gıda Pazarlama Ve Ticaret Limited Şirketi, … Gıda San.ve Tic.Ltd.Şti ve … bakımından; konkordato projesinin tasdiki ile; davacıların tasdik edilen proje kapsamında alacak tutarının ; 2021. yılın Aralık ayında %5, 2022. Yılın Mart/Haziran/Eylül/Aralık aylarında 4 eşit taksitte olmak üzere %20, 2023. Yılın Mart/Haziran/Eylül/Aralık aylarında 4 eşit taksitte olmak üzere %20, 2024. Yılın Mart/Haziran/Eylül/Aralık aylarında 4 eşit taksitte olmak üzere %20, 2025. Yılın Mart/Haziran/Eylül/Aralık aylarında 4 eşit taksitte olmak üzere %20, 2026. Yılın Mart/Haziran/Eylül aylarında 3 eşit taksitte olmak üzere %15’inin faizsiz olarak ödenmesine, davacılar … …, … bakımından konkordato davasının ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde Alacaklılar … vekili, … Bankası AŞ. vekili, … AŞ. vekili, … T.A.Ş. vekili, … Bankası AŞ. vekili, … Bankası AŞ. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Alacaklılar … vekili, … Bankası AŞ. vekili, … AŞ. Vekili, … T.A.Ş. vekili, … Bankası AŞ. vekili, … Bankası AŞ. vekilleri istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri temyiz nedeni olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, İİK 276 ve devamı maddeleri çerçevesinde konkordatonun tasdiki istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369. maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371. maddeleri, İcra ve İflas Kanunu’nun İİK’nın 276, 286 , 302, 305, 308. maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Mahkemece konkordato projesini değerlendirirken alacaklılar arasında dengeli ve adil bir ödeme planı ortaya konulması, alacaklıların da buna göre tatmin edilmesinin sağlanması gerektiğini göz önünde bulundurmalıdır.
3-Somut olayda, tasdik edilen konkordato projesinde davacı şirketlerin ve konkordato talebi kabul edilen gerçek kişi şirket ortağının, proje kapsamında yapacakları ödemelerin tasdik kararından itibaren 1 yıl ödemesiz, faizsiz, 3 er aylık dönemler itibariyle 5 yıl içinde ödenecek şekilde olduğu, ödemelerin 1 yıl ödemesiz dönem sonrasında 2021 yılı Aralık ayında başladığı anlaşılmaktadır.
4.Dairemizin yerleşik uygulamalarına göre konkordatoda 1 yıl ve daha uzun süreli ödemesiz dönem öngörülmesi kanunda kesin süre olarak belirlenen geçici ve kesin mühletten sonra tedbirlerin devamını sağlayan ve konkordatonun ruhuna aykırı bir süre olup, davacıların konkordato tedbirlerinden yararlandıkları tarihler de nazara alındığında ödemelerin başlaması için bu denli uzun bir sürenin beklenmesi alacaklılar ile borçlu arasındaki menfaat dengesini, borçlu lehine bozar mahiyette olduğu gibi tasdiki istenen projede ödemesiz dönem tayininin ve öngörülen uzun vade olması da İİK’nın 305/1-b maddesi uyarınca borçlunun kaynakları ile orantılı değildir.
5.Ancak konkordato süreci devam eden dinamik bir süreç olup, talebin Yargıtay aşamasındaki nihai süreci konkordato isteyenin mali durumu, borçlu ve alacaklılar arasındaki menfaat dengesi gözetilmelidir. Bu kapsamda dosyanın incelenmesi tarihinde 1 yıllık ödemesiz sürenin dolduğu ve dosyada mevcut 12.01.2023 tarihli kayyım raporunda konkordato kapsamında 2021 yılında ödenmesi gereken 1. taksitin ve 2022 yılında ödenmesi gereken 3 taksit olmak üzere toplam 4 taksitin ödendiği ve ödemelerin devam ettiği, konkordato talep edenin mali durumu ve ödemelerde bir sorun yaşanmadığı gözetilerek gelinen aşamada konkordatonun aksamaması bakımından bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
6.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup alacaklılar …. vekili, T.C. Ziraat Bankası A.Ş. vekili, … A.Ş. vekili, … A.Ş. vekili, … Bankası A.Ş. vekili, T. Halk Bankası A.Ş. vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.