YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/3639
KARAR NO : 2023/3532
KARAR TARİHİ : 26.10.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/272 E., 2022/950 K.
DAVA TARİHİ : 28.05.2018
HÜKÜM/KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Erzurum 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/1 E., 2019/429 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı …Yapı İnş. Plas. Tem. Oto Mad. Pet Ür. Tek. Tur. San. Ve Tic. A.Ş vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil şirketler iş ortaklığı ile Erzurum Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı arasında 28.11.2016 tarihinde Personel Hizmeti Alımı işi ile ilgili olarak sözleşme imzalandığını, işin ifası sırasında müvekkil iş ortaklığınca 4 8425 01 01 1053613 02522- 56 SGK iş yeri sicil numarasında kayıtlı işyerinde çalışan personellere yönelik prim borçları ödemesinin yapılmamasından dolayı müvekkil şirketler aleyhinde SGK borcu doğduğunu, davalı idare tarafından iş ortaklığı üyesi … Yapı İnş. Plast. Tem. Oto Mad. Pet. Ür. Teks. Turz. San. Ve Tic. A.Ş. tarafından davalı idareye verildiğini, Denizbank/Ulus şubesince düzenlenmiş 16/12/2016 tarihli 650.000,00 TL tutarlı kesin teminat mektubunun 247.014,26 TL’si nakte çevrilmek suretiyle SGK ‘na ödendiğinin taraflarınca şifahen öğrenildiğini, davalı idareye bu hususlara ilişkin bilgi alınması ve nakte çevrilmeyen kısmın da nakte çevrilerek taraflarına ödenmesini istediklerini ancak davalı idare tarafından kalan bakiye tutarının teminat mektubunun süresi dolduğundan dolayı banka tarafından iadesinin yapılamadığı gerekçesi taleplerinin reddedildiğini, bu durumun hukuka aykırı olduğunu savunarak 402.985,74 TL alacağın davaya konu teminat mektubunun en yüksek faiz oranı ile birlikte davalıdan alınarak müvekkil şirketler iş ortaklığına verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, TTK’da sayılan tüzel kişi tacirlerin tahdidi olarak belirlendiğini, bu anlamda salt sözleşmeye dayalı Joint Venture niteliğindeki iş ortaklığının tüzel kişiliği bulunmaması hasebiyle aktif dava ehliyetinin bulunmadığını, HMK ve TTK uyarınca iş ortaklığının tüzel kişiliğinin bulunmadığı ve aktif dava ehliyeti olmadığından davanın usulden reddini talep ettiklerini, davacı şirketçe, davalı müvekkili idare tarafından ihale edilen hizmet alımına ait sözleşme uyarınca banka tarafından garanti edilen teminat mektubunun yüklenicinin SGK’ya olan borçları hasebiyle nakde çevrilerek ödenmesinin ardından kalanının davacı yüklenici şirkete iadesi istemli dava ikame edildiği, davacının teminat mektubunun geri kalan kısmını istemesine ilişkin talebinin yerinde olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile teminat mektubu, muhataba, teminat mektubunun verilmesine konu iş/ihale/edim gibi nedenlerden ötürü zarara uğraması, edimin yerine getirilmemesi ya da kısmen yerine getirilmesi gibi nedenlerle mektup bedel ve şartları çerçevesinde haklarını alma garantisi vermediği, mektubun alacak miktarının üzerinde bir miktar için nakde çevrilmesi halinde, mektubu veren tarafa, fazla kısmı talep ve dava hakkı vermekte olduğu ancak, mektubun, zarar/alacak miktarı ile sınırlı olarak nakde çevrilmesi halinde, nakde çevrilmeyen kısım için garanti verene ya da mektubu ibraz edene herhangi bir hak vermediği, davacının sunmuş olduğu teminat mektuplarından nakde çevrilmeyen kısımlar ile ilgili miktarı davacıdan talep edemeyeceği, bunun dışında iş ortaklığı şeklinde teşekkül eden davacıların iç ilişkilerindeki rücu ve alacak haklarının davalıyı bağlamayacağı …” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı … Yapı İnş. Plas. Tem. Oto Mad. Pet Ür. Tek. Tur. San. Ve Tic. A.Ş vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili, 4735 sayılı Kamu İhaleleri Sözleşmeleri Kanununun “Kesin Teminat ve Ek Teminatların Geri Verilmesi” başlıklı düzenleme içeren hükmünün açık olduğunu, bu hükmün mevcudiyeti göz önüne alındığında ancak hükmün lafzi yahut amaçsal yorumunun tartışmaya konu olabileceğini, bahse konu hükmün hangi hukuki yöntem aracılığı ile yorumlanırsa yorumlansın, davalı idarenin müvekkili yüklenici şirkete kesin teminat mektubundan arta kalan meblağı ödemesi gerektiği sonucu dışında başkaca bir neticeye varılamayacağını, davalı idarenin müvekkili şirketin teminat mektubunun geriye kalan kısmını talep etmesine karşılık teminat mektubunun süresi dolduğunu ve bu nedenle iade edemeyeceklerini ifade ettiğini, ancak teminat mektubunun süresinin dolmasının haklı bir neden teşkil etmediğini, davalı idarenin yükümlülüğünü yerine getirmediğini ve mevzuat hükümlerine açıkça aykırı idari işlem tesis ettiğini, somut uyuşmazlığa ilişkin olarak karşı tarafa yönelttikleri dava ve taleplerinin bir tazminat talebi içermediğinden ötürü, zarar koşulunun sağlanıp sağlanmadığının, aranmasına lüzum bulunmadığını, müvekkili şirketin bahse konu alacağının ödenmemesi nedeniyle uğradığı zararlara ilişkin bir beyanda bulunmadığını, delil sundukları, ancak kabul anlamına gelmemekle birlikte mahkemenin talep etmesi halinde müvekkil şirketin bu alacak hakkının ödenmemesi nedeniyle uğradığı zararlara ilişkin belge ve talep sunabileceklerini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile mahkemece, yargılamanın HMK’da düzenlenen usul kurallarına uygun olarak yapılmış olduğu, kamu düzenine aykırılık hallerinin bulunmadığı, dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, ilk derece mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı, davalı idare tarafından teminat mektubunun kısmen nakde çevrildiği, davalı idarenin uhdesinde kalan bir miktar bulunmadığı, 4735 sayılı Yasanın 13. maddesinde teminat mektubunun paraya çevrilerek borçlara karşılık mahsup edileceği ve varsa kalanın yükleniciye geri verileceği yönündeki düzenlemenin, idarenin teminat mektubunu kısmen nakde çevirmesi durumunda nakde çevrilmeyen kısım yönünden sorumlu olduğu sonucunu doğurmayacağı, idarenin nakde çevrilmeyen teminat yönünden iade yükümlülüğünün bulunmadığı anlaşıldığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve re’sen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, hizmet alım sözleşmesine dayalı alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 nci maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının ilgilisinden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.