YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/2627
KARAR NO : 2023/2035
KARAR TARİHİ : 25.05.2023
…
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2022/1 E., 2022/310 K.
…
HÜKÜM/KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen iflas davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulü ile davalının iflasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirketin Norveç’te tescil edilmiş ve faaliyet gösteren bir sigorta şirketi olduğunu, müvekkili şirket tarafından 01.01.2012-31.12.2013 tarihleri arası cari sigorta dönemini kapsayan ticari alacak sigorta poliçeleri kapsamında Norveç’te kurulu ve faaliyet gösteren dava dışı … Alüminyum A.Ş.’nin bir takım ticari alacaklarının sigortalandığını, sigortalı … Alüminyum A.Ş.’nin davalı borçlu şirketten olan toplam 6.030.204,91 USD tutarındaki muaccel alacağının davalı borçlu şirket tarafından ödenmediğini, bunun üzerine sigortalı … Alüminyum A.Ş.’nin davalı borçlu şirketten toplam 6.030.204,91 USD tutarındaki muaccel alacağının 5.458.099,68 USD’lik kısmının sigorta poliçeleri kapsamında sigortalı … Alüminyum A.Ş.’ye müvekkili şirketçe 03.12.2013 tarihinde karşılandığını, müvekkili şirketçe sigorta poliçeleri kapsamında sigortalısına ödenen 5.458.099,68 USD’ lik kısmının alacağın temliki hükümleri gereğince borçlu şirketten rücuen tahsili talebiyle Gebze 2. İcra Müdürlüğünün 2014/8336 E. sayılı dosyası ile iflas yolu ile adi takip başlatıldığını ve iflas yolu ile ödeme emrinin borçluya tebliğ edildiğini, davalı borçlu şirketin haksız olarak takibe itiraz ettiğini, davalı borçlu şirketin sigortalıya olan muaccel borçlarını ödemediği ve müvekkili sigorta şirketi tarafından takibe konu tutardaki sigorta tazminatını sigortalısına ödendiğinin dosyaya sundukları fatura suretleri ve yazışmalarla sabit olduğunu ileri sürerek, davalı borçlunun itirazlarının kaldırılmasına, İİK’ nun 158. maddesi uyarınca faiz ve masraflar dahil olacak şekilde depo kararı verilmesine, depo kararına rağmen herhangi bir ödeme yapılmaması durumunda da davalı şirketin İİK’ nın 156-158. maddeleri uyarınca iflasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II.CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının Norveç menşeili bir şirket olduğunu, Norveç devleti ile ülkemiz arasındaki karşılıklılık anlaşması bulunmadığından karşılıklılık ilkesi gereğince davacının teminat yatırması gerektiğini, davacı tarafın sigortalısı … Alüminyum A.Ş.ye 6.030.204,91 USD borçlu bulundukları yolundaki taleplerinin hukuki bir dayanağı bulunmadığını, davacı taraf … Alüminyum A.Ş.’nin alacaklarını ispat etmesi gerektiğini, davacının sigortalısına belirtilen miktarda borcun bulunmaması nedeniyle davacının iflas istemesinin hiçbir hukuki dayanağının bulunmadığını, şirketin borca batık olma yada mevcudunun borçlarını karşılayamama gibi bir durumun söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 19.10.2017 tarihli ve 2015/344 Esas, 2017/775 Karar sayılı kararıyla, davalı şirketin kendi defterlerinde de kayıtlı 27 adet faturadan dolayı 31.12.2014 tarihi itibariyle dava dışı … Alüminyum A.Ş. ye 6.030.204,90 USD borçlu olduğu, davacı şirket ile dava dışı … Alüminyum A.Ş. arasında sigorta poliçesi düzenlendiği, 03.12.2013 tarihinde davalı şirketin dava dışı … Alüminyum A.Ş. ye olan borcuna karşılık davacı sigorta şirketinin dava dışı … Alüminyum A.Ş. ye 4.267.839,40 Euro sigorta bedeli ödediği, davacı şirket tarafından dava dışı … Alüminyum A.Ş. ye ödenen 4.267.839,40 Euro nun ödeme tarihi olan 03.12.2013 tarihinde USD cinsinden karşılığının 5.458.099,68 USD, TL karşılığının ise 12.721.192,92 TL olduğu ve bu borcun ödenmediğinin tespit edildiği, borcun yabancı para cinsiden USD olması nazara alınarak depo emrine esas alacak tutarların dolar üzerinden yapılan hesaplama ile 23.685.368,40 TL olduğu, bu borç için İİK’nın 158. maddesi uyarınca ihtaratlı davetiye ile depo emri tebliğ edilmesine rağmen davalı tarafın verilen 7 günlük kesin süre içerisinde depo emrini yerine getirmediği gerekçesiyle, davanın kabulü ile davalı şirketin iflasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 04.07.2018 tarihli ve 2018/1318 Esas, 2018/1196 Karar sayılı kararıyla, ilk derece mahkemesinin kararında usul veya esas yönünde hukuka aykırılık bulunmadığından davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemiz 19.10.2021 tarih ve 2021/4147 Esas, 2021/967 Karar sayılı kararıyla; davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddi ile, davalı borçluya çıkartılan depo emrinin İİK’nın 158. maddesine uygun olmadığı, asıl borç ve fer’ilerinin açıkça gösterilmediği, davalı borçluya İİK’nın 158. maddesine uygun olarak, borç ve fer’ilerini açıkça gösteren ve borcun 7 gün içinde ödenmemesi halinde iflasa karar verileceği uyarısını içeren depo emrinin, Tebligat Kanunu ve Yönetmelik hükümlerine uygun olarak tebliğ edilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, depo emri tebliğ tarihi itibariyle kapak hesabının yaptırıldığı, depo emrinin davalı vekiline duruşmada tebliğ edildiği, İİK’nın 158. maddesi uyarınca ödeme yapılması gerektiğinin bildirildiği ve ödeme yapılmaması halinde iflas kararı verileceği konusunda ihtarat yapıldığı, davalının buna rağmen verilen 7 günlük kesin süre içerisinde depo emrinin gereğini yerine getirmediği gerekçesiyle, davanın kabulü ile davalı şirketin iflasına karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili vekili temyiz dilekçesinde; dosyada İİK’nın 160. maddesine uygun ilanların yapılmadığı, depo emrinin borçluya yapılması gerektiği, müvekkil ile ticaretin tarafı olan dava dışı … Alüminyum A.Ş. nin kayıtlarının da incelenmesi gerektiği, davacının ödeme yaptığı tarihte poliçe hükümlerine uygun olarak ve poliçe şartlarına göre ödemelerinin uygunluğunun denetlenmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, İİK’nın 155 ve devamı maddeleri uyarınca iflas yoluyla adi takipte davalının iflasına karar verilmesi istemine ilişkindir
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370, 371 ve 373 ncü maddeleri, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 155 inci vd. maddeleri
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.