YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/1999
KARAR NO : 2023/1986
KARAR TARİHİ : 24.05.2023
…
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1423 E., 2022/10 K.
…
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Konya 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/137 E., 2021/185 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında 21.11.2016 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını ve davacılar adına kayıtlı bulunan …1 parselde kayıtlı arsanın davalı tarafa devredilmesine ve karşılığında 2 adet 3+1 dairelerin davacılar adına 21.11.2018 tarihinde teslimi ve tescili hususunda anlaştıklarını, davacıların sözleşme uyarınca taşınmaz hisselerini davalı yüklenici firmaya devrettiklerini, davanın açıldığı tarih itibari ile sözleşmede belirtilen teslim süresinin tamamlanmış olmasına rağmen herhangi bir inşaat faaliyetine başlanılmadığı gibi yüklenicinin borçlanmasından dolayı dava konusu taşınmaza yüklenici aleyhine ipotek tesis edildiğini ve hacizler konulduğunu ileri sürerek, taraflar arasında tanzim edilen sözleşmenin geriye etkili olarak feshine ve davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacılar adına hisseleri oranında tesciline, her türlü takyidadın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmişlerdir.
II. CEVAP
Davalı davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile karşılıklı edimleri içeren sözleşmelerde yüklenicinin edimini yerine getirmediği sürece taşınmazda hak sahibi olamayacağı, hak sahibi olamayan yüklenicinin üçüncü kişilere yapmış olduğu hisse devirlerinin de üçüncü kişilere hak sahipliği sağlamayacağı, dolayısıyla taraflar arasında düzenlenen söz konusu sözleşmede belirtilen edim ve yükümlülüklerin davalı yüklenici şirket tarafından yerine getirilmediği ve davalı yüklenici şirket adına yapılan tescil işleminin haksız olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne, davacılar ile davalı … Kardeşler İnş. Müt. Ltd. Şti. arasında düzenlenen 21/11/2016 tarihli arsa payı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine, davacılar tarafından sözleşme gereğince yüklenici firmaya devredilen … ada 1 no.lu parseldeki davalı adına kayıtlı 552659/7428300 hisseden davalıya devredilen 30259/619025 hissenin tapu kaydının iptali ile davacılara hisseleri oranında verilmesine, taşınmazdaki davalı üzerinde 189551/7428300 hisse bırakılmasına, taşınmaz üzerindeki haciz ve takyidatların devamına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; davada arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi nedeniyle davalı yüklenici temlik edilen taşınmaza yüklenicinin borcundan dolayı vaz edilen ipotek ve hacizlerin fekki talep edilmiş olmasına rağmen mahkemece ipotek ve hacizlerin devamına karar verildiğini, kabul anlamı taşımamakla beraber, yerel mahkemenin, haciz, ipotek ve takyidatların devamına ilişkin kararı doğrultusunda herhangi bir gerekçesinin bulunmadığını, mahkemelerin kararlarının gerekçeli olmasının zorunlu olduğunu belirterek, istinaf talebinin kabulü ile kararın kaldırılarak taşınmaz üzerindeki haciz, ipotek ve tüm takyidatların kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacılar vekili tarafından ikame edilen davanın yüklenicinin temerrüdüne dayalı olarak arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ile sözleşme nedeniyle yükleniciye avans olarak temlik edilen arsa paylarının tapusunun iptal edilerek davacılara adına tesciline yönelik olduğu, haciz ve ipoteklerin fekki yönünden haciz ve ipotek sahipleri davalı olarak gösterilip yöntemine uygun olarak (haciz ve ipoteğe konu alacak ya da taşınmazın bedelinden hangisi düşükse o bedel üzerinden) harçlandırılarak ikame edilmiş bir dava bulunmadığı, eldeki davanın sonucuna göre takyidatların fekki açısından ayrıca yeni bir dava açılabileceği belirtilerek Konya 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 31.05.2021 tarih ve 2019/137 Esas – 2021/185 Karar sayılı kararı usul ve yasaya uygun bulunduğundan davacılar vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1.maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; Yargıtay 23. Hukuk Dairesi Başkanlığının 27.09.2013 tarih, 2013/3213 Esas ve 2013/5831 Karar sayılı kararında; üçüncü kişilerin, iyiniyet kuralından yararlanamayacakları ve arsa üzerinde üçüncü kişiler lehine konulan haciz, ipotek ve takyidatların kaldırılması gerektiğinin ifade edildiği, belirtilen hususlar ışığında, dosya kapsamındaki bilirkişi raporu ve tüm deliller ile yerleşik Yargıtay içtihatları da dikkate alındığında, dava konusu taşınmaz üzerindeki mevcut ipotek, haciz ve her türlü takyidatın kaldırılmasının gerektiği, Bölge Adliye Mahkemesinin, haciz, ipotek ve takyidatların devamına ilişkin kararı doğrultusunda herhangi bir gerekçelendirmesinin bulunmadığı, mahkemeler tarafından verilen kararların ve hukuki sebeplerin açıkça belirtilmesinin gerektiği, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından herhangi bir gerekçelendirme yapılmadan taşınmaz üzerindeki haciz, ipotek ve takyidatların devamına ilişkin karar verilmesinin de usul ve yasaya aykırı olduğu belirtilerek kararın bozulmasına karar verilmesi talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan sözleşmenin feshi, tapu iptali ve tescil ile taşınmazların üzerindeki haciz ve takyidatların kaldırılması istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuku
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri,
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470 inci vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle bölge adliye mahkemesinin kararının gerekçeli olduğunun ve takyidatların tapu kaydından silinmesine karar verilebilmesi için tapuda lehine takyidat konulan kişilerin davada taraf olması, haklarında usulüne uygun harçlandırılmış şekilde dava açılması ve bu lehtarların davalı sıfatı ile savunma yapmalarının sağlanması, buna göre davanın esası hakkında karar verilmesi ve davada taraf olmamasına rağmen, davada taraf olmayan 3. kişilerin haklarını etkileyecek şekilde hüküm kurulmasının doğru olmadığının anlaşılmasına göre davacılar vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
2.Fazla yatırılan harcın talep halinde temyiz eden davacılara iadesine,
3.Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.