YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/1593
KARAR NO : 2023/2247
KARAR TARİHİ : 08.06.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2018/2441 E., 2022/145 K.
DAVA TARİHİ : 20.07.2016
HÜKÜM : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Mengen Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/142 E., 2018/68 K.
Taraflar arasındaki kooperatif üyelik tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin kooperatifin kurulduğu tarihte kooperatife üye olma koşullarını taşımadığı için dava dışı … ile aralarında anlaşarak kooperatife üye olmasını sağlandığını, ancak …’nun üyelik kaydını istismar ederek kooperatif için inşa edilen 126 ada 7 parseldeki 39.81 m² lik dükkanı 11.10.2012 günü satış suretiyle devrettiğini, söz konusu olayla ilgili olarak Mengen Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2012/182 Esas sayılı dosyasıyla tapu iptali ve tescil davası açıldığını, bu davada müvekkilinin malik olduğunun tespit edildiğini, ancak … adına yapılan tescilin üçüncü şahıs olması sebebiyle muteber görüldüğünü, … ‘ya yapılan satış hariç, 91 nolu ortaklığa ait dükkan dışında kalan hak ve hisselerin müvekkiline ait olduğu mahkeme kararıyla sabit olduğunu ileri sürerek 91 no.lu ortaklığa ait 126 ada, 7 parseldeki 39,81 m² lik dükkan ve arsası dışında kalan hak ve hisselerin müvekkiline ait olduğunun tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, dava konusu hisselerin dava dışı …adına kayıtlı olduğunu, davacı ile dava dışı … arasında yapılan muvazaalı işlemin kooperatifi bağlamayacağını, davacının yaptığı bu işlemin dürüst davranma ve iyiniyet kurallarına aykırı olduğunu, muvazaalı işlem yapan davalının bu işleme dayanarak hak talebinde bulunamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı ile dava dışı … arasında imzalanan sözleşmenin, bu sözleşmenin tarafı olmayan davalı kooperatifi yükümlülük altına sokamayacağı, kooperatif ana sözleşmesindeki üyelik şartlarını dolanmak amacıyla yakın akrabasıyla muaazaalı işlem yapan davacının bu işleme dayanarak hak iddia edemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili, Mahkemece eksik inceleme ile ve hatalı bilirkişi raporuna göre davanın reddine karar verildiğini, müvekkili ile dava dışı … arasında herhangi bir muvazaalı işlem olmadığını, müvekkili ile … arasında hukuken geçerli olan ve iradeleri yansıtan bir sözleşme kurulduğunu, Mengen Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2012/182 Esas sayılı dosyasında açılan davada kooperatif ortaklığı yönünden inceleme yapılmadığını, bu dosyaya göre davanın kabulünün gerektiğini, mahkemenin ret gerekçesinin doğru olmadığını, 91 no.lu ortaklığa ait hak ve hisselerden sadece …’ya 126 ada 7 parseldeki 39,81 m²’ lik dükkanın tapu ile satıldığını, bunun dışındaki hak ve hisselerin satılmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosya kapsamındaki yazı, belge ve bilgilere, yasaya uygun gerektirici nedenlere, İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçesinde dayanılan delillerle, delillerin tartışılması sonucu maddi olay ve hukuki değerlendirmede usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, HMK m. 355/1 gereği incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılıp, re’sen gözetilmesi gereken, kamu düzenine herhangi bir aykırılığın da bulunmamasına, kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğunun anlaşılmasına göre davacı vekilinin istinaf itirazları yerinde görülmediği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve re’sen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kooperatif üyelik tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.