YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/1438
KARAR NO : 2023/1463
KARAR TARİHİ : 24.04.2023

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/377 E., 2021/1035 K.
TASFİYE MEMURU : …
Birleşen Antalya 11.AHM 2018/63 E., 2018/107 K.
DAVA TARİHİ : 04.03.2014-Birleşen Dava 19.02.2018
HÜKÜM/KARAR : Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Antalya 8. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2014/112 E., 2019/351 K.

Taraflar arasındaki asıl ve birleşen davada alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın asıl ve birleşen davada davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı asıl ve birleşen davada davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I.DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı … İnş. Tarım Gıda Hayvancılık Mobilya Dekr. İş Makn. Tur. İnş. Yapı Malzeme Taah. Tic. Ve San. Ltd. Şti. KDV dahil toplam 40.710,00 TL bedelli fatura kapsamında iş yapan ve davalıdan bu miktarda alacaklı olan dava dışı … …’un (… Mobilya Dekorasyon) bu alacağını 03/03/2014 tarihinde davacıya temlik ettiğini, 1.000,00 TL belirsiz alacağın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.

Birleşen davada davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Antalya 8. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2014/112 esas sayılı dosyasında davalı olan … İnş. Tarım Gıda Hayvancılık Mobilya Dekr. İş Makn. Tur. İnş. Yapı Malzeme Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin, davalı … İnş. Turz. Tic. A.Ş.nin alt yüklenicisi olduğunu ve asıl davada davanın davalı … İnş. Turz. Tic. A.Ş.’ye ihbar edildiğini, asıl yüklenici … İnş. Turz. Tic. A.Ş. ile alt yüklenici … İnş. Tarım Gıda Hayvancılık Mobilya Dekr. İş Makn. Tur. İnş. Yapı Malzeme Taah. Tic. Ve San. Ltd. Şti. Şirketi arasında hukuki ve fiili irtibat bulunduğunu beyan ederek 1.000,00 TL alacağın davalıdan tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Asıl davada davalı … İnş. Tarım Gıda Hayvancılık Mobilya Dekr. İş Makn. Tur. İnş. Yapı Malzeme Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddine karar verilmesini istemiş, birleşen davada ise davalı … İnş. Turz. Tic. A.Ş. davaya süresinde cevap vermemiş, davalı vekili beyan dilekçesi ile davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl dava dosyasında davalı olan … Ltd. Şti. temsilcileri … ve …’nin, temlik eden dava dışı … Mobilya Dekorayon şirketi ile aralarındaki hukuki ilişkiyi kabul etmedikleri, Manavgat … isimli sitede herhangi bir iş yapmadıklarını ve fatura içeriğini de kabul etmediklerini belirttikleri, her ne kadar söz konusu faturada muhatap davalı şirket olarak gösterilmiş ise de; yalnızca faturanın düzenlenmiş olmasının hukuki ilişkinin varlığına delil olmadığı gibi davacı dava dilekçesinde yemin deliline de açıkça dayanmadığından ana dava dosyası yönünden davanın reddi gerektiği, birleşen dosya açısından ise, dava konusu imalatların birleşen dosya davalısı olan … İnşaat Ltd.Şti’nin asıl yüklenici olduğu …isimli siteye yapılmış olduğu ve yapılan işin talimat mahkemesince mahallinde yapılan keşif sırasında da görüldüğü, yapılan işin tamamlandığı ve eksik ve ayıplı olmadığının anlaşılması nedeniyle birleşen dosya yönünden davanın ıslah edilmiş hali ile kabulüne karar verildiği gerekçesiyle ana dava dosyasının reddine, birleşen dosyada davanın kabulü ile, 81.692,00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı … Tic. A.Ş.den alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde birleşen dosyada davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin davalı görülen firmalarla ve dava sürecinde keşfe gidilen Flore garden konutları ile herhangi sözleşmesel ya da hukuki ilişki içinde bulunmadıklarını, taşınmazda ne yapı sahibi ne de yüklenici olduğunu, müvekkil şirketin asıl yüklenici kabul edilerek borçtan sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, müvekkili şirketin başka bir proje kapsamında asıl davanın davalısı olan şirketle iş yaptığını, bu proje kapsamında ilişkileri olmadığını, kabul anlamına gelmemekle birlikte müvekkilinin borçlu kabul edilse dahi zaman aşımı itirazında bulunduklarını, davalı firmaya yaptığı işin karşılığının tamamının ödendiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile birleşen davanın tarafları arasında sözleşme ilişkisinin bulunmaması ve ayrıca davacı tarafından alacağın dava dışı … …’un (… Mobilya Dekorasyon) asıl davada davalı … İnş. Tarım Gıda Hayvancılık Mobilya Dekr. İş Makn. Tur. İnş. Yapı Malzeme Taah. Tic. Ve San. Ltd. Şti. olan alacağını temlik alması ve davalı … İnş. Turz. Tic. A.Ş.nin temlik sözleşmesinin de tarafı olmaması gerekçesiyle birleşen davanın reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; temlik konusu alacağın mutfak mobilyası ürün alacağı olduğunu, bu imalatların birleşen dava davalısının şantiyesinde imal edilerek yerinde monte yapıldığını, bu durumun tanık beyanıyla ispatlandığını, dava konusu mobilyaların bedelinin ödendiğine dair birleşen dava davalısının ödeme veya belge dekontu sunamadığını, birleşen dava davalısının, asıl dava davalısı hakkında iş bu davanın dava konusu olan borcu ödediğine dair menfi tespit yargı kararı olmadığını, asıl dava davalısının dava konusu imalatları ve dava taraflarını tanımadığını beyan ederek sözleşmede taraf olmadığını beyan ettiğini, birleşen dava davalısının ise bu imalatların inşaatlarında yapıldığını ve ödemelerinde asıl dava davalısını yapıldığını beyan etmiş ise de ödeme tutarı ve tarihi itibariyle farklı firma ve içerikte belge sunduklarını, temlik sözleşmesinde 3. kişinin rızasına gerek olmadığını, temlik alacağının kimin mülkiyetinde tespit edildi ise ona dava açmanın hakkı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, asıl ve birleşen davada temlik alan tarafından adi yazılı temlik sözleşmesine dayalı olarak açılan alacak istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 6098 sayılı TBK 189,470-486 maddeleri.

3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2.1.Sözleşmeler hukukunun en temel ilkelerinden birisi olan sözleşmelerin nispiliği kuralı gereği sözleşme, kural olarak o sözleşmede taraf olanları bağlar. Bu nedenle, sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıklarda davanın tarafları aynı zamanda sözleşmenin taraflarıdır. Yargıtay içtihatları ve öğretide bu durum taraf sıfatı olarak adlandırılmaktadır. Taraf sıfatı, bir başka deyişle husumet ehliyeti, dava konusu hak ile kişiler arasındaki ilişkiyi ifade eder. Sıfat, bir maddi hukuk ilişkisinde tarafların o hak ile ilişkisinin bulunup bulunmadığının belirlenmesi anlamına gelir. Davacı sıfatı, dava konusu hakkın sahibini; davalı sıfatı ise, dava konusu hakkın yükümlüsünü ifade eder. Uygulamada davacı sıfatı, aktif husumeti; davalı sıfatı ise, pasif husumeti karşılayacak şekilde kullanılmaktadır. Dava konusu değer üzerinden kim ya da kimler hak sahibi ise, davayı bu kişi veya kişilerin açması ve kime karşı hukuki koruma isteniyor ise davanın o kişi veya kişilere karşı açılması gerekir. Bir kimsenin davacı veya davalı sıfatına sahip olup olmadığı tıpkı hakkın mevcut olup olmadığının tayininde olduğu gibi maddi hukuka göre belirlenir. Taraf sıfatının önemli özelliği, def’i niteliğinde olmayıp itiraz olması nedeniyle taraflarca süreye ve davanın aşamasına bakılmaksızın her zaman ileri sürülebilmesi ve taraflar ileri sürmemiş olsalar bile bu hususun mahkemece re’sen nazar alınmasıdır. Dairemizin 12.06.2014 tarih, 2013/6679 Esas ve 2014/4107 Karar sayılı ilâmında da bu husus açıkça vurgulanmıştır.

2.2.Alacağın devri (temliki) ise 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 183 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup, 183. maddenin birinci fıkrasında kanun, sözleşme veya işin niteliği engel olmadıkça alacaklının borçlunun rızasını aramaksızın alacağını üçüncü bir kişiye devredebileceği kabul edilmiştir. Borcun kaynağı ne olursa olsun, alacaklının, alacağını bir başkasına (üçüncü kişiye) temlik etmesi bir ihtiyaç olarak ortaya çıkabilir. Alacaklı, alacağının tamamını bir üçüncü kişiye devrettiğinde, borç ilişkisinde alacaklı tarafın bir hukuksal işleme dayanan değişimi söz konusu olacaktır. Bu suretle borç münasebetinde alacaklının şahsında bir değişiklik vuku bulmakta, eski alacaklının (temlik edenin) yerini yeni alacaklı (temellük eden) almaktadır.

2.3.Somut olayda davacı asıl davada, dava dışı … …’un (… Mobilya Dekorasyon) davalı … İnş. Tarım Gıda Hayvancılık Mobilya Dekr. İş Makn. Tur. İnş. Yapı Malzeme Taah. Tic. Ve San. Ltd. Şti.’den olan toplam 40.710,00 TL alacağının kendisine devredildiğini ileri sürerek alacak talebinde bulunmuştur. Birleşen davada ise, davacı ile davalı arasında sözleşme ilişkisi bulunmamakta, davacı vekili temlik alacağının dayanağı olan işin alt yüklenicisinin … İnş. Tarım Gıda Hayvancılık Mobilya Dekr. İş Makn. Tur. İnş. Yapı Malzeme Taah. Tic. Ve San. Ltd. Şti., asıl yüklenicisinin ise … İnş. Turz. Tic. A.Ş. olduğunu ileri sürerek davalı … İnş. Turz. Tic. A.Ş.’den alacak talebinde bulunmaktadır. Birleşen davanın tarafları arasında sözleşme ilişkisinin bulunmaması ve ayrıca davacı tarafından alacağın dava dışı … …’un (… Mobilya Dekorasyon) asıl davada davalı … İnş. Tarım Gıda Hayvancılık Mobilya Dekr. İş Makn. Tur. İnş. Yapı Malzeme Taah. Tic. Ve San. Ltd. Şti.’den olan alacağını temlik alması ve davalı … İnş. Turz. Tic. A.Ş.nin temlik sözleşmesinin de tarafı olmaması nedeniyle birleşen davanın reddine karar verilmesi yerinde olup davacının temyiz talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.

3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Davacı Adli Yardım talep etmiş olduğundan harç alınmamasına,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

24.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.