YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/1225
KARAR NO : 2023/2171
KARAR TARİHİ : 05.06.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2083 E., 2021/2305 K.
DAVALILAR : 1-S.S. … Bölgesi Hayvancılık Kooperatifleri Birliği vekili Avukat …
2- …
DAVA TARİHİ : 09.08.2018
HÜKÜM/KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
SAYISI : 2018/581 E., 2021/255 K.
Taraflar arasında kooperatif genel kurul kararının iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı S.S. … Bölgesi Hayvancılık Kooperatifleri Birliği vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı S.S. … Bölgesi Hayvancılık Kooperatifleri Birliği vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde özetle; 1163 sayılı Kanunun 46 ncı maddesi ve Birlik Ana Sözleşmesinin 42 nci maddesinde gündem dışı konuların gündeme alınabileceği hallerin tahdidi olarak saydığı, azledilen bir yönetim kurulu üyesi, denetçi ya da merkez temsilcisi olmadığı halde 11.07.2018 tarihli genel kurulda ek gündem maddesiyle yerlerine yenilerinin seçilmesine ilişkin karar alındığını, ayrıca azledilenlerin yeniden seçilmelerinin kanun ve ana sözleşme hükümlerine de aykırı olduğunu ileri sürerek genel kurul toplantısında alınan seçim kararı ile sonuçlarının iptalini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Kooperatif Birliği vekili cevap dilekçesinde özetle; yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin azli ve yerine yenilerinin seçilmesi ile ilgili hususların gündemde madde olmazsa bile genel kurula katılanların yarıdan fazlasının kabulü ile gündeme alınabileceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı … cevap dilekçesinde özetle; genel kurula Bakanlık temsilcisi olarak katıldığını savunarak açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 1163 sayılı Kanunun 46 ncı maddesinde gündeme madde eklenerek görüşülebilecek hususların istisnai olarak sayıldığı, sayılan hususlar arasında “yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin seçimi”ne yönelik bir madde bulunmadığı, Kooperatifler Kanunu ve Birlik Ana Sözleşmesi’ne aykırı seçim kararının TBK 27 nci maddesi gereğince batıl olduğu gerekçesiyle iptali istenilen genel kurulda alınan seçim kararının tüm sonuçları ile birlikte iptaline, davalı … yönünden davanın pasif husumet nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Birlik vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Birlik vekili istinaf dilekçesinde özetle; Kooperatifler Kanunu’nun 46 ncı maddesi gereği gündeme yönetim kurulu ve denetim kurulu seçimine ilişkin madde eklenebileceğini, Yargıtay kararına göre yönetim kurulunun azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi ile ilgili hususlar gündemde olmasa dahi kanunda belirtilen çoğunluğun sağlanması halinde gündeme alınabileceğini, davacı tarafın genel kurula katılmadığını, muhalefetini toplantı tutanağına yazdırmadığından genel kurul kararının iptalini de isteyemeyeceğini, genel kurul için tebliğlerin, toplantıdaki çoğunluğun ve ilgili bakanlık temsilcisinin toplantıda hazır olduğunu, bu yönden de hukuka aykırılık bulunmadığını beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; gerek davalı kooperatif ana sözleşmesi ve gerekse de Kooperatifler Kanunu’nun 46 ncı madde hükmü gereğince “yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin seçim”nin gündeme madde eklenerek görüşülebilecek hususlardan olmaması nedeni ile TBK’nın 27 nci maddesi hükmü kapsamında davaya konu genel kurul kararlarının batıl olduğunun tespitine ilişkin kararda usul, yasa ve dosya kapsamı yönlerinden bir aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Birlik vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Birlik vekili, temyiz dilekçesinde istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri temyiz nedeni olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kooperatif genel kurul kararının iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 46 ve 53 ncü maddesi, Birlik Ana Sözleşmesi’nin 42 nci maddesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Davacının iptali istenen 11.07.2018 tarihli genel kurul toplantısına katılmadığı ve itirazını toplantı tutanağına yazdırmadığı, birlik genel kurulunun ilan edilen gündeminde seçim maddesi bulunmamasına rağmen divanın teşekkülünden sonra gündemin 17 nci maddesi olarak birlik yönetim kurulu, denetim kurulu ve merkez birliği temsilcilerinin yeniden 4 yıllığına seçilmesine karar verildiği, gündemin 18 inci maddesi olarak bu organlar için seçim yapılmasına yönelik verilen önerge kabul edilerek seçim yapıldığı, toplantı ve karar yeter sayılarının sağlandığı sabittir.
2. İlk Derece Mahkemesince, 1163 sayıılı Kooperatifler Kanununun 46 ncı maddesinde ek gündem maddesiyle yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesinin genel kurula katılanların yarıdan bir fazlasının kabulü ile gündeme alınabileceğinin tahdidi olarak düzenlendiği, “yönetim kurulu ve denetim kurulunun seçimi” ne ilişkin ek gündem maddesi eklenilmesine ilişkin düzenleme bulunmadığından genel kurulda alınan seçim kararının mutlak butlanla batıl olduğuna karar verilmiştir.
3. 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 53 ncü maddesi uyarınca, genel kurulda alınan kararların, yasaya, anasözleşmeye ve iyi niyet kurallarına aykırı olması durumunda, toplantıda bulunan ortaklar alınan kararlara muhalif kalarak, keyfiyeti tutanağa geçirdikten sonra kararın iptali için dava açabilir. Ancak, emredici kurallara aykırılık halinde genel kurul kararları mutlak butlanla batıl olacağından bu halde iptalleri için açılacak davalarda muhalefet şerhi aranmaz. Öte yandan, gerek aynı Kanun’un 46/2 nci maddesi, gerekse ana sözleşmesinin 42 nci maddesi hükmünce, gündemde olmayan hususlar görüşülemez. Ancak, gündemde olmasa bile genel kurul toplantısı sırasında kanunda öngörülen nisap dahilinde yönetici ve denetçilerin yerlerine yenilerinin seçilmesi her zaman mümkündür. Bir diğer ifade ile ek gündem maddesine ilişkin önergeye dahi gerek olmaksızın gündem de olmasa dahi temsilcileri seçen ve kooperatifin en yetkili organı olan genel kurulca her zaman temsilcilerin yerlerine yenilerinin seçilmesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır.
4. Tüm bu açıklamalardan sonra somut olayda, mahkemece iptali istenilen hususun gündemle bağlılığının istisnası olduğunun kabulü ile ek gündem maddesine dahi gerek olmaksızın genel kurulda her zaman seçim kararı alınabileceğinden alınan kararın mutlak butlanla batıl olmadığı, yalnızca iptalinin istenebileceği gözetilerek davacının dava konusu genel kurula katılmadığı, muhalefetini tutanağa geçirtmediği, 1163 sayılı Kanunun 53 ncü maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmadığı gözetilerek davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile davalı Birlik yönünden davanın kabulüne karar verilmesi hatalı olup, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.