YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/1190
KARAR NO : 2023/1269
KARAR TARİHİ : 29.03.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı idare ile “Nenehatun Tarihi Milli Parkı Çevre Düzenleme Proje Uygulama Yapım” işine ilişkin sözleşme imzalandığını, davalı idare tarafından müvekilline sözleşme dışında fazladan bir kısım işler yaptırılmasına rağmen ödemesinin yapılmadığını, bir kısım işin ise hak edişte ödenmiş şekilde gösterildiğini, yine davacının hak edişinden haksız şekilde blokaj kesintisi de yapıldığını, müvekkilin hak ediş raporlarını, mukayeseli keşif icmal cetvellerini ve birçok ihale evrakını itiraz kaydıyla imzaladığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı olmak kaydıyla davacı yüklenici firmaya sözleşme dışı fazladan yaptırılan işler bedeli için 1.000,00 TL ile hak edişlerden haksız şekilde yapılan kesinti için 1.000,00 TL nin kesinti tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir.
Davacı vekili 13/03/2018 havale tarihli dilekçesi ile dava değerini 119.318,27 TL arttırarak,121.318,27 TL alacağın faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; yüklenici tarafından fazladan yapıldığı iddia olunan çalı ağaç ve süs bitkileri işinin ihale dökümanları içerisinde yer alan metraj analizinde diğer önemli giderler listesinde yer alarak yaklaşık maliyete dahil edildiğini ancak malzeme tanımı (tür, ebat) ve malzeme miktarı detayı yer almadığını, bu doğrultuda detayların belli olmadığı için planlanan fidan türleri ve maliyetlerinin hesap cetvelinin Yapım İşleri Genel Şartnamesi çerçevesinde yüklenici ile birlikte tespit edildiğini ve yaklaşık maliyet cetveli dikkate alınarak detaylandırıldığını, diğer imalatlar yönünden kamu zararı oluşmaması için metraj analizinde belirlenen miktar değil de fiilen imalatı yapılan iş bedelleri üzerinden yükleniciye ödeme yapıldığını ileri sürerek, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 17.07.2018 tarihli ve 2016/657 Esas, 2018/340 Karar sayılı kararı ile toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporuna göre; davacının ilave iş olarak yapmış olduğu 48.820,00 TL grobeton bedeli ile ağaç ve süs bitkileri karşılığında 53.992,10 TL bedelin yükleniciye ödenmesi gerektiği, iş bedelinin KDV ile birlikte 121.318,278 TL olarak tespit edildiği anlaşıldığından, ıslah edilen tutar gözetilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararları
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı iş sahibi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 15. Hukuk Dairesinin 05.11.2020 tarihli ve 2020/320 Esas, 2020/2916 Karar sayılı kararıyla; davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile Yapım İşleri Genel Şartnamesi sözleşmenin eki niteliğinde olduğundan sözleşme dışı imalat bedellerinin şartnamenin 21. ve 22. maddesi hükümlerine göre hesaplanması gerektiği, bu hükümlere göre sözleşme dışı ilave iş yapılması halinde öncelikle bu işlerin ne miktar iş artışına yol açtığının belirlenmesi ve %10 kapsamında kalan iş artışı bedelinin sözleşme fiyatlarıyla, % 10’u aşan kısım yönünden ise iş sahibinin yararına olan imalatların bedelinin işin yapıldığı tarihteki mahalli serbest piyasa rayiçleriyle hesaplanması, serbest piyasa rayiçlerine göre yapılan hesabın içinde KDV nin de bulunduğu nazara alınarak tarafların teknik itirazlarının da karşılanması suretiyle karar verilmesi gerektiği gerekçeleri ile ilk derece mahkemesi kararı bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilamı gereği alınan bilirkişi ek raporuna göre; kesin projede yolların 7 metre olacağı belirlendiğinden fazladan grobeton imalatının bulunmadığı, çalı ve süs bitkilerine ilişkin ise fazladan yapılan iş bedelinin sözleşme kapsamında yapılması gereken %10 artış dahilinde olduğu, fazladan yapılan iş bedelinin sözleşme fiyatlarıyla KDV hariç 51.203,16 TL olarak belirlenerek, davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı iş sahibi temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; yüklenici tarafından sözleşme dışı olarak yapıldığı iddia olunan çalı ve süs bitkileri imalatının zaten sözleşme kapsamında yüklenicinin taahhütünde olduğunu, buna ilişkin gerekçe raporu ile hesap cetveli mevcut olup ödemesinin kesin hak edişte yapıldığını ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanan sözleşme dışı imalat bedeli alacağına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 470. vd. maddeleri, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 21. ve 22. maddeleri.
3. Değerlendirme
3.1. Dava konusu çalı ve süs bitkileri imalat kalemi ilk olarak idarenin düzenlediği yaklaşık maliyet cetvelinde 70.000,00 TL bedelle yer almış olup; taraflar arasında düzenlenen ve yüklenici tarafından itirazsız imzalanan gerekçe raporunda, ihale dökümanında çalı ve süs bitkileri ile ilgili detaylar adet, ebat konusunda yer almadığından, raporun eki fidan maliyet cetvelinde dikilmesi planlanan fidan türleri ve maliyetleri belirtilerek, yüklenici tarafından imzalanmıştır. Mukayeseli keşif ile ödemeye esas pursantaj tablosunda da bu kalem 70.000,00 TL üzerinden %28,2 ihale tenzilatı uygulanarak 49.885,00 TL olarak yer almıştır. 6 nolu kesin hak ediş icmalinde diğer imalatlar kısmında yükleniciye idarece 1.152.412,37 TL ödeme yapılmış olup, ödemenin mukayeseli keşif özetinde de çalı ve süs bitkileri kalemi mevcuttur.
3.2. Dava konusu çalı ve süs bitkileri imalatının yüklenici tarafından imzalan fidan maliyet cetvelinde yer alması, kesin hak edişte diğer imalatlar adı altında yapılan ödemeye ilişkin pursantaj tablosunda ve mukayeseli keşifte de imalatın bulunması nazara alınarak, çalı ve süs bitkileri imalatının sözleşme kapsamında yapılan imalat olduğu, açıklanan nedenlerle mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA,
Karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
29.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.