YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/1137
KARAR NO : 2023/1250
KARAR TARİHİ : 28.03.2023

MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki asıl ve birleşen dosyalarda menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın asıl davada davalı … Yapı San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. vekili ile asıl ve birleşen davada davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince tarafların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı asıl ve birleşen davada davacı vekilince duruşmalı, asıl davada davalı … Yapı San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. vekilince duruşmasız olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 28.03.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir..

Belli edilen günde asıl ve birleşen davada davacı vekili Avukat … ile asıl davada davalı … Yapı San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. vekili Avukat … ve birleşen davada davalı … Cam San. Tic. Ltd. Şti. vekili Avukat … geldi. Duruşma esnasında duruşmalı temyiz talebinde bulunan asıl ve birleşen davada davacı vekili duruşma talebinden vazgeçtiğini beyan etmesi üzerine incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan sonra dosyadaki kağıtlar okundu işin gereği konuşulup düşünüldü:

I. DAVA
1.Asıl Dava
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili … Alüminyum ve PVC Ltd. Şti. ile davalılardan … Yapı San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. arasında DHMİ Erzurum Hava Alanı İkmal İnşaatı işi ile ilgili 14.07.2004 tarihinde anlaşma yapıldığını, anlaşmanın 6.3 maddesi gereğince müvekkili şirketin yaklaşık keşif tutarının %20’si mertebesinde teminat çekini vermekle yükümlü tutulduğunu, müvekkili şirketin sözleşme gereğince 126.000,00 TL bedelli teminat çekini keşide tarihi boş olarak 21.07.2004 tarihinde davalı … Yapı San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. muhasebe müdürü Kamil Özer’e teslim ettiğini, sözleşmenin bu maddesine göre verilen teminat çeki işverenin kasasında muhafaza edileceğini, sözleşme edimlerini müvekkili şirketin gereği gibi yerine getirmesine rağmen davalı … Yapı San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından akdin haksız olarak feshedildiğini, müvekkilinin alacaklarının tahsili için dava dışı … Alüminyum PVC San. Ltd. Şti. aleyhine ilamsız takip yoluna gidildiğini, davalı … Yapı San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti.’nin takiplere itirazı üzerine takibin durduğunu, bu gelişmeler akabinde sözleşmenin teminatı olarak teslim edilen çekin müvekkiline iade edilmekten imtina edildiğini, kötü niyetli olarak 3. şahısların cirolarından geçirilmek kaydıyla takibe konu edileceği kuvvetle muhtemel olduğundan 126.000,00 TL bedelli tarihsiz olan teminat amacı ile verilmiş bulunan çekin davalı tarafından tahsil edilmelerinin, bankaya ibraz edilmesinin, üçüncü kişilere temlik, devir ve ciro edilmesinin, üçüncü kişilere teminat gösterilmesinin önlenmesi hususunda ihtiyati tedbir kararı verilmesine, yapılacak yargılama neticesinde müvekkili şirketin davalı … Yapı San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti.’ye borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.

2.Birleşen Dava
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili firma ile davalılardan lehtar … Yapı San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. arasında DHMİ Erzurum Hava Alanı İkmal İnşaatı işinin taşeronluğunun yapılmasına dair 14.07.2004 tarihli sözleşme imzalandığını, dava konusu edilen Asya Finans Ostim Şubesinin 000037519201 hesap, 5119618 çek numaralı, 126.000,00 TL bedelli teminat çeki, keşide tarihi boş olarak 21.07.2004 tarihinde … Yapı San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. muhasebe müdürü Kamil Özer imzasına teslim edildiğini, çekin ciro yolu ile davalılara geçtiğini, davalıların kötü niyetli olduklarını, Ankara 9. İcra Müdürlüğünün 2005/3565 ve 2005/3996 sayılı takip sayılı dosyaları incelendiğinde; alacaklı görünen … Cam Ltd. Şti. tarafından Met-Aks ya da … Cam Ltd. Şti.’ye hacze gidilmediği, icra muamelesi yapılmadığı, hatta alınan kimi ihtiyati haciz kararlarında adlarının yazmadığı ve kimi takiplerde ise ödeme emri dahi gönderilmediği ya da tümüyle bilinçli bir şekilde göstermelik olarak, takip kesinleşmeden trafik tescilden araç kaydına haciz talep edildiğinin tespit edildiğini, savcılığa yapılan müracaat üzerine yaptırılan soruşturma ve alınan bilirkişi raporu sonucunda savcılığın, taraflar arası tanışıklık durumunu açıkça ortaya koyduğunu, suç tespitinde Ankara 10. Sulh Ceza Mahkemesinin 2006/351 Esasında kayıtlı olarak davalılar aleyhine birlikte güveni kötüye kullanma suçunu işledikleri gerekçesi ile TCK 155/1 ve 37/1 sevk maddelerinden ceza davası açıldığını ileri sürerek öncelikle Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2005/561 Esas sayılı dosyasından açılan menfi tespit davası ile birleştirilmesini ve müvekkili aleyhine haksız ve kötü niyetli başlatılan icra takibi nedeniyle fazlaya munzam zarara ve manevi tazminata ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla borçlu olmadıklarının tespiti ile şimdilik ve tahsilde tekerrür olmamak üzere %40 oranında kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
1.Asıl Davada Cevap
Davalı vekili 16.07.2007 havale günlü beyanında özetle; … Yapı San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. ile DHMİ Genel Müdürlüğü arasında Erzurum Hava Limanı Apron Bağlantı Taksi Butu ve Diğer Destek Binaları ile Otopark İkmal inşaatı işi için sözleşme akdedildiğini, bu sözleşmeden kaynaklanan bir kısım işler için müvekkili şirket ile davacı Uzel Alüminyum PVC San. Tic. Ltd. Şti arasında 14.07.2004 tarihinde taşeron sözleşmesi ve ek sözleşmelerin akdedildiğini, söz konusu taşeron sözleşmesi kapsamında davacı şirket tarafından müvekkili şirkete 126.000,00 TL tutarlı çek verildiğini, davacı alt yüklenici şirketin sözleşmeden doğan edimlerini layıkıyla yerine getirmediği için işlerin sözleşmede belirtilen şekilde yürütülmesi için birden fazla ihtarnamenin müvekkilince keşide edildiğini, yine işin süresinde tamamlanmaması nedeniyle cezai şart uygulanacağı, teminatların nakde çevrileceğinin de ihtar olunduğunu, ancak edimin ifa edilmemesi üzerine müvekkili şirket tarafından taşeron sözleşmesi ve ek sözleşmelerin Ankara 13. Noterliğinin 02.05.2005 tarih 21766 yevmiye no.lu ihtar ve fesihnamesi ile fesih edildiğini, davacı alt yükleniciden kaynaklanan nedenlerle müvekkilinin asıl iş veren DHMİ Genel Müdürlüğü ile de sıkıntı yaşadığını, sözleşmenin feshi sonrasında Erzurum 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/48 Değişik iş sayılı dosyasında yaptırılan tespit sonucu düzenlenen bilirkişi raporunda, müvekkili firmanın davacı şirkete 229.202,45 TL fazla ödeme yaptığı ve rapor tarihi itibariyle 5.731,00 TL gecikme cezası tahakkuk ettirme hakkı bulunduğunun tespit edildiğini, müvekkili şirket tarafından yaptırılan tespit sonrasında Erzurum 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/182 Esas sayılı dosyasında davacı şirkete karşı alacaklarına ilişkin olarak istirdat davası açtığını, söz konusu dosyada aldırılan ilk bilirkişi raporunda da müvekkili şirketin davacı firmaya 229.202,45 TL fazla ödeme yaptığı, ayrıca 152.000,00 TL gecikme cezası alacağının olduğunun tespit edildiğini, aldırılan 2. bilirkişi raporunda da alacaklı oldukları tutarın 111.511,00 TL olarak belirlendiğini, bu meblağ 12.05.2005 olan dava tarihinden itibaren faiz talep edilebileceği dikkate alındığında müvekkilinin dava konusu 126.000,00 TL tutarlı çek bedelinden daha fazla alacaklı olduğunun anlaşılabileceğini, dava konusu çeke ilişkin olarak teminat şartlarının gerçekleşmiş olup, çeke ilişkin menfi tespit isteminin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, davacının fesihten önce çekilen ihtarlara rağmen edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle sözleşmenin müvekkili tarafından haklı olarak fesih olunduğunu, alacaklı olunan meblağın tahsili amacıyla teminatın nakde çevrileceği hususunun da bilindiğini, dava konusu çek ile ilgili teminat şartlarının oluşmuş olması nedeniyle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

2.Birleşen Davada Cevap
a.Davalılardan … Cam San. Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; … Cam Optik Kapı ve Cephe Sis. İnş. Tic. Ltd. Şti.’nin müvekkili şirkete borcuna karşılık davacı … Alüminyum ve PVC San. Ltd. Şti.’nin keşide ettiği 29.11.2005 keşide tarihli 126.000,00 TL tutarlı Asya Finans Kurumu A.Ş. Ostim Şubesine ait çeki keşide ederek verdiğini, tahsil için muhattap bankaya ibraz edildiğinde, karşılığının bulunmadığı meşruatı verilerek çekin iade edildiğini, çekin tahsili amacıyla Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2005/474 D. İş sayılı dosyasında tüm borçlar yönünden ihtiyati haciz kararı alınarak, Ankara 9. İcra Müdürlüğünün 2005/11373 sayılı icra takip dosyası ile 01.12.2005 tarihinde başlatılan icra takibinde aynı gün yapılan haciz esnasında hazır bulunan borçlu şirket yetkilisi Hakkı Kurtul borcun tamamını icra kefili olmak suretiyle 05.12.2005 tarihli ödemeyi kabul ettiğini, şikayetçi keşideci ile senet lehtarı arasındaki ilişki nedeniyle ileri sürülebilecek itirazların sözleşmenin tarafı olmayan takip alacaklısı müvekkili yönünden dinlenebilir olmadığını, müvekkilinin iyi niyetli hamil olup, sözleşmenin tarafı olmadığından kanun önünde korunması gerektiğini, icra takibine ilişkin ödeme emrinin tebliğinden sonra, davacı tarafça Ankara 13. İcra Hakimliğinin 2005/1049 Esas sayılı dosyası ile dava konusu çekin iş ilişkisi nedeniyle teminat olarak verildiği, teminat şartlarının yerine getirilmemesi nedeniyle takibin usulsüz olduğu beyanı ile takibin iptali ile tazminat talebi verilmesi için müvekkili aleyhine açılan davada yapılan yargılama sonucu “…çekin teminat olarak verildiği yönünde bir beyanın ve kaydın bulunmadığı, davacının çekin teminat olduğu yönünde bir kısım yazılı belgeleri dosyaya sunmasına rağmen bu belgelerin keşideci ve lehtar arasında düzenlenen belgeler olması, belgelerde davalının isim ve imzasının bulunmaması nedenleriyle, iyi niyetli hamil durumundaki davalıya karşı ileri sürülemeyeceği, görüşüne varılmıştır…” gerekçesiyle, neticede süresinde yapılmayan ve haksız bulunan şikayetin reddine, yapılan takipte bir usulsüzlük bulunmadığını, 21.02.2006 tarihinde karar verildiğini, bu yönde kesin bir hüküm mevcut iken davacı tarafça aynı iddialarla açılan bu davanın kesin hüküm nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, müvekkili şirketin ticari defter kayıtlarının yanında, dava konusu çekin müvekkili şirketin ticari alışverişinden dolayı alacağına karşılık borçlu … Cam Ltd. Şti. tarafından verildiğinin açıkça anlaşılabileceğini, davacının sadece dava konusu çek sebebiyle değil, yarı bıraktığı birçok iş ve ödemediği borçları nedeniyle müvekkili şirkette dahil olmak üzere, piyasadaki bir çok şirkete borcu bulunduğunu, müvekkili ve diğer borçluların danışıklı hareket ettikleri ve kötü niyetli oldukları iddiasının haksız olduğunu belirterek, davanın reddi ile müvekkili lehine takip konusu alacağın %40 dan az olmamak üzere icra inkar tazminatına hüküm olunmasını talep etmiştir.

b.Birleşen davada davalılardan Ümit Ferda Çeşnigil ve … Cam . Oto. Kapı ve Cephe Sis. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. cevap dilekçesi sunmamışlardır.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince; her ne kadar davalı … Cam San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin cevap dilekçesinde dava konusu çekin teminat çeki olmadığı alacak borç ilişkisinden kaynaklı olarak verildiği beyan edilmiş ise de, 126.000,00 TL tutarlı çekin davalı … Yapı San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin 31.10.2018 tarihli duruşmadaki beyanı ile sözleşmenin teminatı olarak verildiği noktasında herhangi bir ihtilaf bulunmadığını, alınan bilirkişi raporu ile dava konusu çekin karşılığı olan işlerin yapıldığı ve bu sebeple 126.000,00 TL’lik çekten dolayı borçlu olunmadığı sabit olduğundan asıl dava yönünden menfi tespit talebinin kabulüne, birleşen dava yönünden ise davalının iyiniyetli hamil olmadıklarını gösterir davacı tarafından sunulmuş herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı, davalılar hakkında Ankara 9. Ağır Ceza Mahkemesinin 2007/6 Esas, 2010/116 Karar sayılı dosyada verilen hüküm ve dosya içeriği dikkate alındığında birleşen dosya davalılarının kötüniyetli olduğuna dair herhangi bir kanaat oluşmadığından menfi tespit talebinin reddine kanaat getirildiği belirtilerek asıl davanın kabulü ile davaya konu Asya Finans A.Ş. Ostim Şubesinin 5119618 no.lu 126.000,00 TL çekten dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, fazlaya dair talebin reddine ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl dosya davacısı taşeron ile asıl dosya davalısı yüklenici vekillerince istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı İstinafı
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalılar hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının 2005/158808 sayılı dosyada suç duyurusunda bulunduklarını, davalıların ticari defterlerinde çekin kayıtlı olmamasına rağmen oy çokluğuyla beraat kararı verildiğini, çekin taşeronluk sözleşmesinin teminatı olarak verildiğinin sabit olduğunu, davalıların kötüniyetli olduğunu, davalı … Yapı San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti.’nin dava konu çeki dosyadaki tedbir kararından sonra ciro ettiğini, ciro silsilesi yoluyla çek … Cam Sanayi Şirketine geçtiğini, bu davalı tarafından kötüniyetli olarak çekin takibe konulduğunu, ciro silsilesindeki cirantaların birbirinden alacaklı olduğunun ceza dosyasındaki bilirkişi raporuyla tespit edildiğini, davalı eyleminin suç olmamasının iyiniyetli oldukları anlamına gelmediğini, asıl dava yönünden davalının %40 icra inkar tazminatına mahkum edilmesi gerektiğini, iddialarını ispat etmelerine rağmen mahkemece kabul edilmediğini, bu nedenle kabule göre davacı yana resen yemin teklif edip etmeyeceğini hatırlatarak sonucuna göre de karar verilmediğinin hatalı olduğunu belirterek asıl ve birleşen davalara ait kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

2.Davalı İstinafı
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının sözleşmedeki edimlerini layıkıyla yerine getirmediğini, ihtar çektiklerini, davacının işi tamamlamaması üzerine sözleşmeyi haklı olarak feshettiklerini, dava konusu çek ile müspet zararlarının karşılanmasının mümkün olduğunu, çekin teminat çeki olduğu iddiasını davacının ispatlayamadığını, bu çekin Erzurum 3. Asliye Hukuk Mahkemesi dosyasındaki borç miktarından bağımsız olduğunu, mahsup işlemine konu edilemeyeceğini, çekin amacının fesih halinde oluşan zararların ve alacakların tahsili olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile mahkemece, dosya kapsamındaki bilgi, belge ve toplanan deliller değerlendirilerek yasal düzenlemelere uygun ve isabetli gerekçeyle karar verilmiş olduğu, davacı ve davalı … Yapı San Tur. Tic. Ltd. Şti. vekilleri tarafından ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davacı ve davalı … Yapı San. Tur. Tic. Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurularının HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl dosya davacısı taşeron ile asıl dosya davalısı yüklenici vekillerince temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı Temyizi
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacı şirket tarafından söz konusu çekin davalı yanca tahsilinin, bankaya ibraz edilmesinin, üçüncü kişilere devir ve temlik edilmesinin engellenmesi bakımından ihtiyati tedbir kararı verilmesi ve davalı … Yapı San. Tur.ve Tic. Ltd. Şti.’ye borçlu olunmadığının tespiti istemiyle 09.11.2005 tarihinde dava açıldığını, takibin müvekkil şirketin tedbir istemli davasından yaklaşık 20 gün sonra başlatıldığını, çekin ciro yoluyla devir edildiği ciranta davalıların söz konusu çeki kötü niyetle ve müvekkil şirkete zarar vermek kastıyla, lehtar … Yapı şirketinden alacaklı olmadıkları halde, alacaklıymış gibi çeki alıp ciro ederek muvazaalı biçimde diğer cirantaya teslim ettiklerini, en son hamil ciranta … Cam Sanayi Tic. Ltd. Şti.’nin de yine Met-Aks ve … Cam Ltd. Şti.’ye hacze gitmediğini, her hangi bir icra işlemi yapmadığını, alınan ihtiyati haciz kararında diğer davalıların borçlu olarak gösterilmediğini, göstermelik olarak işlem yapıldığını belirterek suç duyurusunda bulunduklarını, yapılan yargılamada alınan raporda davalıların birbirlerine borçlu olmadıklarının tespit edildiğini, Erzurum 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/182 Esas 2010/388 karar sayılı dosyasında müvekkil davacı şirket aleyhine açılan davada da, yapılan yargılama sonucu müvekkil şirketin davanın davacısı … Yapı San. Tur. Ltd. Şti.’ye borçlu olmadığı, aksine alacaklı olduğu Yargıtay denetiminden geçerek kesinleşen karar ile ortaya konulduğunu, davalıların bilerek ve isteyerek, suç işlemek kastıyla hareket ettiklerini, bir alacakları olmadığı halde, söz konusu çeki devir ciro alarak nitelikli dolandırıcılık suçu işlediklerini, davalıların ticari defterlerinde yapılan inceleme sonucu söz konusu çekin defterlere işlenmediğini, TTK hükümlerine göre tacirin borcunun ticari olmasının asıl olduğunu, tacirlerin alacak ve borçlarını da ticari defterlerinde göstermek zorunda olduklarını, her ne kadar yerel mahkeme dava konusu çekin davalıların ticari defterlerinde kayıtlı olmamasının aleyhlerine kötü niyetli olduklarını göstermeyeceğini ileri sürmüş ise de ceza yargılamasında ve ceza dosyasında elde edilen kanıtlar davalıların kötü niyetli olduğunu açıkça ortaya koyduğunu, bir fiilin ceza yargılamasında suç olmayabileceğini ama TTK ve BK hükümleri çerçevesinde haksız fiil sayılarak sorumluluk altına alınabileceğini, açıklanan nedenlerle birleşen davanın kabul edilmesi gerektiğini, kabul anlamına gelmemekle birlikte davacı yana resen yemin teklif edip etmeyeceğinin hatırlatılmamasının doğru olmadığını, asıl davada da haklı bulunmalarına rağmen kötü niyet tazminatına hükmedilmemesinin hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmişlerdir.

2.Davalı Temyizi
Asıl dosya davalısı vekili temyiz dilekçesinde özetle; çekin üzerinde teminat çeki ibaresi bulunmadığı gibi, davacı taraf bu durumu yazılı belge ile de ispatlanmadığını, alacaklı olduklarını, davaya konu çek müvekkilin alacaklı olduğunun ve iyi niyetli olduğunun kanıtı olduğunu, son yıllarda keşide edilmiş olan neredeyse bütün çeklerde, artık kötü niyetli tacirlerin alışkanlık haline getirdiği “teminat çeki” iddiasının artık amacı ticaret yapmak olan iyi niyetli tacirlerin ticaretten beklediği güven ve istikrar ortamını tamamen bozmaya başladığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Asıl ve birleşen davadaki uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri,
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470 inci vd. maddeleri,
6100 sayılı Kanunu’nun 225 inci vd. maddeleri,
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 72 nci maddesi.

3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle birleşen dosya kapsamında davalıların kötü niyetli olduğunun ispatlanamaması, asıl dosyadaki dava dilekçesinde asıl dosyadaki talebe yönelik kötü niyet tazminatına hükmedilmesinin talep edilmemesi, asıl dosya davalısı vekilinin 31.10.2018 tarihli dilekçesindesindeki “Zira müvekkil firmanın teminat çeki almasındaki amaç da sözleşmenin herhangi bir şekilde sona ermesi halinde, karşı tarafta vaki olan alacaklarını tahsil edebilmektir” beyanı ile dava konusu çekin teminat çeki olduğunu kabul etmesi ve Yargıtay denetiminden de geçip kesinleşen Erzurum 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/690 Esas sayılı dosyasından asıl dosya davacısının dava konusu sözleşme uyarınca asıl dosya davalısından alacaklı olduğunun anlaşılmasına göre asıl dosya davalısının tüm, asıl dosya davacısının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.

2. Asıl dosya davacısı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Davacı taraf dava dilekçesinin “deliller” bölümünde “yemin” demek suretiyle açıkça yemin deliline de dayanmıştır. Dayanılan yemin delili yönünden davacıya yemin teklif etme hakkının hatırlatılıp, yemin teklifi halinde HMK’nın 225 ve devamı maddeler hükümlerine göre yemin delilinin toplanması için gereken işlemlerin yapılması ve sonucuna göre değerlendirme yapılarak birleşen davada hüküm kurulması gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi doğru olmadığı için İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yemine ilişkin işlemler gerçekleştirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.

VI. KARAR
Açıklanan nedenlerle;

1.Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2.Asıl dosya davalısının tüm, asıl ve birleşen dosya davacısının diğer temyiz itirazlarının 1. bentte belirtilen nedenlerle reddine,

3.İlk Derece Mahkemesi kararının 2. bentte belirtilen nedenle temyiz eden asıl ve birleşen dosya davacısı yararına BOZULMASINA,

4.Duruşma talebinden vazgeçildiğinden vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde asıl davada davacı … Alm.ve Pvc San. Ltd. Şti.’ye iadesine,

Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden asıl davada davalı … Yapı San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti.’den alınmasına,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

28.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.