YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/9375
KARAR NO : 2016/4486
KARAR TARİHİ : 08.06.2016
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin tespiti
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, hak ve nesafet esaslarına göre kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile 05.09.2014 başlangıç tarihli kira dönemi bedelinin yıllık 200.000,00 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre şartlar değişmediği ve özel gelişmelerin varlığı iddia ve ispat edilmedikçe, hak ve nesafet ilkesine göre kira parasının tespit edildiği dönemden sonra üç yıl için art arda endeks uygulanarak bulunacak kira parasının o dönem için hak ve nesafete uygun ve aşırı olmayan bir kira parası olduğu ilke olarak kabul edilmeli ve ona göre uygulama yapılmalıdır. Üç yıldan sonra ise yeniden hak ve nesafete göre kira parası tespit edilebilecektir. 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 344. maddesi uyarınca 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanun’unun 344.maddesinde “Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.” hükmü, Türk Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanunun 2.maddesinde geçmişe etkili olma başlığı altında “Türk Borçlar Kanununun düzenine ve genel ahlaka ilişkin kuralları gerçekleştirdikleri tarihe bakılmaksızın, bütün fiil ve işlemlere uygulanır.” hükmü yer almaktadır. Türk Borçlar Kanununun kira artışına ilişkin 344.maddesindeki düzenleme kiracıları koruyucu nitelikte olup, kamu düzenine ilişkindir.
Olayımızda; 05/09/2014 tarihinden itibaren kira bedelinin tespiti istenmiş olup, uyuşmazlığa ilişkin olarak alınan bilirkişi raporunda emsal incelemesi yapılarak hak ve nesafete göre kira tespiti yapılacağı belirtilerek taşınmazın boş olarak yeniden kiraya verilmesi halinde kira bedelinin yıllık 200.000 TL olabileceği belirtilmiştir. Mahkeme ise, takdiren indirim yapmaksızın kira bedelinin anılan kira dönemi için yıllık 200.000 TL olarak
tespitine karar vermiştir. Taraflar arasındaki kira sözleşmesi 05/09/2009 başlangıç tarihli ve 10 yıl süreli olup henüz sözleşme süresi dolmadan kira tespiti istenmiştir. Kiracının tacir olması durumunda TBK’ nun 344. maddesi 8 yıl süre ile uygulanmayacağından talebin sözleşmede belirtilen artış şartına göre değerlendirilmesi gerekirken yazılı şekilde emsal uygulanarak hak ve nesafet ilkelerine göre kira bedelinin tespitine karar verilmiş olması doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 08.06.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.