YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/6612
KARAR NO : 2015/9219
KARAR TARİHİ : 02.11.2015
MAHKEMESİ : İstanbul 15. Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 09/09/2014
NUMARASI : 2012/318-2014/665
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira parasının tesbiti davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava kira bedelinin tesbiti istemine ilişkindir.Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir
Hükme esas alınan kira sözleşmesi 01.05.1984 başlangıç tarihli ve bir yıl sürelidir.Aylık kira 12.000 TL(eski para) olarak ödeneceği belirlenmiş kira sözleşmesinde artış şartı kararlaştırılmamıştır.Davacı vekili dava dilekçesinde 10.6.2012 başlangıç tarihli yeni dönem aylık kira bedelinin KDV dahil 896 TL den yıllık kira bedelinin 11.328 TL eksik teminat farkının 1.598.64 TL ve damga vergisinin 47.52 TL olmak üzere toplam 12.974.16 TL olarak hak ve nesafete göre tespitini istemiştir.Davalı vekili ise istemin fahiş olduğunu her yıl artırmanın katlanarak gittiğini bu artışın yasalara aykırı olduğunu, yürürlülüğe giren TBK 344. maddesine göre artırılarak kira bedelinin ödendiğini belirterek davanın reddini istemiştir.Kira sözleşmesi başlangıcı 1.5.1984 tarihi olmasına rağmen yıllık ödenen kira bedellerinin her yıl 10 Haziran ayında ödendiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır.Kira bedellerinin her yıl 10 haziran ayında ödenmesi kira sözleşmesinin başlangıç tarihini değiştirmez.Kira bedelinin tesbiti istenilen dönem başlangıç tarihinden itibaren istenebilmesi için ya sözleşmede artış şartının bulunması ya da dava tarihi itibariyle yürürlüğe giren 6098 sayılı kanunun 345. maddesi gereğince tesbiti istenilen kira dönemi başlangıcından engeç 30 gün önceki bir tarihte ya da kiraya veren tarafından bu süre içinde kira bedelinin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bir bildirimde bulunmuş olması koşuluyla izleyen yeni kira dönemi sonuna kadar davanın açılması halinde belirlenen kira bedelinin kira başlangıcından itibaren kiracıyı bağlayacağı belirtilmiştir.Yani sözleşmede kira artışı varsa ihtara gerek olmadan tesbiti istenilen dönemin sonuna kadar dava açılabileceği, artış şartı yoksa dönem başlamadan 30 gün önce açılan davanın dava dilekçesinin tebliğ ettirilmesi ya da ihtarla kiranın artırılacağının ihtar edilerek dönem başlamadan 30 gün önce bu ihtarın tebliği ile davanın dönem sonuna kadar açılması gerekir.Olayımızda kira başlangıcı 01.05.1984 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli olup sözleşmede artış şartı yoktur.O nedenle kira başlangıç tarihine göre 26.04.2012 keşide 27.04.2012 tebliğ tarihli ihtar TBK 345. maddesinde belirtilen dönem başlangıcından 30 gün öncesini kapsamamaktadır.Mahkemece 10.06.2012 tarihinden itibaren kira bedelinin tesbitine karar verilmiş ise de bu karar davalı tarafından temyiz edilmemiş davacı tarafından temyiz edilmiş isede durum kamu düzenine ilişkin bulunduğundan kazanılmış hak olarak kabul edilemez.O nedenle davacıya 01.05.2013 tarihinde başlayan dönem için kira bedelinin artırılmasının istenip istenmediğinin sorulması ve bu dönem için kira bedelinin artırılmasını istediği takdirde işin esasının incelenmesi istemediği takdirde davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 02/11/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.