YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/3867
KARAR NO : 2015/5759
KARAR TARİHİ : 10.06.2015
MAHKEMESİ :. Asliye Ticaret Mahkemesi
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı itirazın iptali davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, Kiracı tarafından açılan kira sözleşmesinin feshedilmesi nedeniyle peşin ödenen kira parasının iadesine yönelik yapılan icra takibine vaki itirazın iptali ve % 40 tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, itirazın kısmen iptali ile takibin 49.560,00 TL üzerinden devamına, %40 icra inkar tazminatına karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalıya ait taşınmazın 12.03.2008 tarihli sözleşme ile davacı tarafından kiralandığını, 12.09.2009 tarihine kadar olan kira parasının peşin ödendiğini, sözleşmede kiracıya üç ay önceden bildirimde bulunmak koşulu ile fesih hakkı tanındığını, sözleşmenin bu hükmü uyarınca davacının, davalıya noter ihtarı keşide ederek sözleşmeyi 07.01.2009 tarihinden itibaren üç ay sonra geçerli olacak şekilde feshettiğini, fesihten sonraki döneme ilişkin kira paralarının iade edilmesi için yapılan icra takibine davalının itirazda bulunduğunu belirterek itirazın iptaline ve %40 tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalı kiraya veren vekili, davacının kiralananı en az bir yıl kullanacağı yönündeki taahhüdüne güvenilerek bir takım harcama ve masraflar yaptıklarını, davacının bir yıl dolmadan sözleşmeyi feshetmesinin dürüstlük kuralına ve sözleşme hükümlerine aykırı olduğunu, aksi düşünülse bile iadesi gereken tutarın feshin yürürlüğe girdiği öne sürülen tarihten değil anahtar teslim tarihinden itibaren hesaplanması gerektiğini, anahtar teslimini kanıtlama yükünün davacı kiracıya ait olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, Davanın kısmen kabulü ile itirazın 49.560,00 TL üzerinden iptaline, hüküm altına alınan alacak miktarının %40’ı üzerinden hesaplanan 19.824,00 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Kiralananın tahliye edildiğinin (kiracının kiralananı iade borcunu yerine getirdiğinin) kabul edilebilmesi için, kiralananın fiilen boşaltılması yeterli değildir. Anahtarın da kiralayana teslim edilmesi gerekir. Kiracının bildirdiği tahliye tarihinin kiralayan tarafından kabul edilmemesi; başka bir ifadeyle, tahliye tarihinin taraflar arasında çekişmeli olması halinde; kiralananın fiilen boşaltıldığını ve anahtarın teslim edildiğini, böylece kira ilişkisinin kendisince ileri sürülen tarihte hukuken sona erdirildiğini kanıtlama yükümlülüğü, kiracıya aittir. Kiracı, kiralananı kendisinin ileri sürdüğü tarihte tahliye ettiğini ispatlayamazsa, kiralayanın bildirdiği tahliye tarihine itibar olunmalıdır.
Anahtarın kiralayana teslimi, hukuki işlemin içerisinde yer alan bir maddi vakıa olmakla birlikte, sözleşmenin feshine yönelik bir hukuki sonuç doğurduğundan, bunun ne şekilde ispat edileceği hususu, yıllık kira bedelinin tutarı esas alınmak suretiyle, HMK’nın 200 ve 201.maddeleri çerçevesinde değerlendirilmelidir. Eş söyleyişle, yıllık kira bedelinin tutarı senetle ispat sınırının üzerindeyse ve kiralayanın açık muvafakati yoksa bu yön kiracı tarafından ancak yazılı delille ispatlanabilir; tanık dinlenemez. Kiralayan anahtarı almaktan kaçınırsa, kiracının yapması gereken, mahkemeden bu yolda tevdi mahalli tayinini isteyip, tayin edilecek yere anahtarı teslim etmek ve durumu kiralayana bildirmektir. Kiracının kiralananı iade borcu, ancak bu şekilde, durumun kiralayana bildirildiği tarihte son bulur. Aksi takdirde, kiracının, kira parasını ödemek de dahil olmak üzere, sözleşmeden kaynaklanan yükümlülükleri devam eder.
Taraflar arasında 05.03.2008 tarihinde 10 yıl süreli kira sözleşmesi imzalanmış olup, sözleşmenin 7.3.maddesinde “kiracı, sözleşme süresi veya uzatma süresi boyunca herhangi bir tarihte sözleşmeyi feshetmek istediği takdirde feshin yürürlüğe girmesini istediği tarihten en az üç ay önce kiraya verene yazılı bildirimde bulunmak şartıyla herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeyi feshedebilecektir. Kiracı üç aylık ihbar süresine ilişkin kira bedelini Ödemiş olması şartıyla kiraya veren feshin yürürlüğe gireceği Tarihten 10 yıllık sözleşme süresinin sona ereceği tarihe kadar geçecek bakiye süre için kira bedeli cezai şart mahrum olunan kazanç ya da diğer herhangi bir nam altında hiçbir talepte bulunmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır. Davacı kiracı sözleşmenin 7.3.maddesine dayanarak … Noterliğinin 06/01/2009 tarih ve .Y nolu İhtarnamesiyle kira akdini feshetmiş, ihtarname davalıya 08.01.2009 tarihinde tebliğ edilmiştir. Davacı vekili dava dilekçesinde 16.09.2009 tarihine kadar olan kira bedellerinin ödendiğini belirterek, 07/04/2009 tarihinden 16/09/2009 tarihine kadar fazla ödenen kira bedelinin iadesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı kiracı tarafından kiralananın anahtarlarının … Sulh Hukuk Mahkemesi 2009/438 D.İş sayılı kararı üzerine 22.04.2009 tarihli emanet teslim tutanağı ile … Sulh Hukuk Mahkemesi Yazı İşleri Müdürlüğüne teslim edildiği anlaşılmıştır. Davacı tevdi mahalli tayini kararının davalı kiralayana tebliğ edildiği tarihe kadarki kira bedellerinden sorumludur. Mahkemece anahtar teslimine ilişkin tevdi mahalli kararının davalı kiralayana tebliğ edildiği tarih araştırılarak bu tarihten kira müddeti sonuna kadarki kira bedelinin iadesine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir.
Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 10/06/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.